Đưa sản phẩm OCOP 'lên sàn', nông dân Điện Biên thắng lớn tạo sức bật cho nông thôn mới

Câu chuyện của các HTX nơi vùng đất biên cương này chính là minh chứng sinh động cho nỗ lực đổi mới để nâng cao đời sống nông dân, gắn kết chặt chẽ giữa phát triển kinh tế và xây dựng nông thôn mới.

OCOP – đòn bẩy phát triển kinh tế nông thôn

Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) từ khi triển khai đã tạo luồng gió mới cho phát triển kinh tế nông thôn tại nhiều địa phương tỉnh Điện Biên.

Toàn tỉnh hiện có 138 sản phẩm OCOP được công nhận, thuộc 88 chủ thể, trong đó có 5 sản phẩm 4 sao và 133 sản phẩm 3 sao. Hầu hết sản phẩm OCOP của tỉnh đều xuất phát từ thế mạnh bản địa: nông sản, thực phẩm chế biến, thủ công mỹ nghệ.

Đưa sản phẩm lên thương mại điện tử giúp nông sản Điện Biên vươn xa.

Điểm nổi bật là, sản phẩm OCOP tại Điện Biên không chỉ dừng lại ở cải tiến chất lượng mà còn thay đổi diện mạo mẫu mã, bao bì. Người tiêu dùng ngày nay dễ dàng bắt gặp các đặc sản Điện Biên như gạo tám thơm, mắc khén, cà phê, miến dong, bánh khẩu xén… được đóng gói bắt mắt, có tem truy xuất nguồn gốc. Đây là bước tiến dài so với hình thức sản xuất, tiêu thụ nhỏ lẻ trước kia.

Tuy nhiên, những khó khăn vẫn hiện hữu. Nhiều sản phẩm OCOP chưa có thương hiệu mạnh, chưa được quảng bá rộng rãi, sức cạnh tranh trên thị trường còn yếu. Bài toán tiêu thụ luôn khiến các HTX trăn trở làm thế nào để đưa đặc sản vùng cao đến với nhiều người tiêu dùng hơn, vượt qua rào cản địa lý, hạn chế của kênh bán hàng truyền thống?

Trong thời đại bùng nổ công nghệ thông tin, thương mại điện tử đã trở thành kênh tiêu thụ hiệu quả, giúp sản phẩm OCOP mở rộng thị trường. Nhận thức rõ điều này, nhiều HTX ở Điện Biên đã mạnh dạn bước vào “sân chơi số”, với sự hỗ trợ của các ngành chức năng, Liên minh HTX tỉnh và Liên minh HTX Việt Nam.

Một điển hình là HTX Hồng Phước (xã Nà Tấu) với sản phẩm miến dong. Từ đầu năm 2025, Giám đốc HTX Lò Văn Pâng bắt tay xây dựng kênh bán hàng trên TikTok.

Chỉ sau 4 tháng, kênh “Miến dong Hồng Phước” đã thu hút hơn 83.000 người theo dõi, gần nửa triệu lượt yêu thích. Mỗi phiên livestream bán hàng có hàng nghìn đến hàng chục nghìn lượt người quan tâm, doanh thu bình quân tăng 30% so với trước.

HTX điện tử – xu thế tất yếu

Điều quan trọng, kênh TikTok không chỉ bán hàng mà còn trở thành “cầu nối niềm tin” với người tiêu dùng. HTX Hồng Phước thường xuyên đăng tải video về quy trình sản xuất, giấy chứng nhận OCOP, chứng nhận an toàn thực phẩm. Thậm chí, những video đời thường về cuộc sống vùng cao cũng giúp sản phẩm thêm gần gũi, tạo thiện cảm nơi khách hàng.

Không kém phần ấn tượng, HTX Thương mại dịch vụ tổng hợp Tìa Dình (xã Tìa Dình) đã áp dụng phần mềm ghi nhận thông tin sản xuất, từ giống cây, phân bón, ngày thu hoạch… Nhờ vậy, bí xanh Tìa Dình – sản phẩm OCOP 3 sao – có truy xuất nguồn gốc minh bạch, mở rộng được thị trường toàn quốc và hướng đến xuất khẩu.

Theo ông Lò A Sinh, thành viên HTX, từ ngày áp dụng quản lý số, khách hàng yên tâm hơn khi đặt mua sản phẩm, doanh thu tăng, đời sống thành viên cải thiện rõ rệt. HTX cũng chủ động xây dựng fanpage, kết nối khách hàng qua mạng xã hội, kể những câu chuyện về văn hóa dân tộc gắn với sản phẩm.

“Bí xanh Tìa Dình không chỉ là nông sản, mà còn là thông điệp về đất và người vùng cao”, ông Lò A Sinh tự hào.

Hiệu quả nông nghiệp tạo đòn bẩy cho nông thôn mới tỉnh Điện Biên.

Từ những thử nghiệm ban đầu, mô hình HTX điện tử đã dần khẳng định tính ưu việt. Hiện toàn tỉnh Điện Biên có 353 HTX, nhiều đơn vị đã từng bước chuyển sang ứng dụng nền tảng số trong quản lý, sản xuất, kinh doanh.

HTX Dịch vụ và sản xuất nông nghiệp Hà Ân (xã Nậm Kè) là ví dụ tiêu biểu. Giám đốc Nguyễn Tiến Nghĩa cho biết: “Chúng tôi quản lý toàn bộ quy trình canh tác, thu hoạch, tiêu thụ bằng hệ thống điện tử. Nhờ đó năng suất bình quân đạt 70-100 tấn/ha, sản lượng hằng năm khoảng 3.000 tấn. Sản phẩm bí xanh, bí đỏ không chỉ tiêu thụ trong tỉnh mà còn vươn ra nhiều thị trường ngoài tỉnh”.

HTX Hoa Ban Trắng (phường Mường Lay) với sản phẩm bánh khẩu xén, chí chọp cũng đã chuyển đổi mạnh mẽ. Từ mức tiêu thụ 1-2 tấn/năm bằng kênh truyền thống, nay HTX đạt trung bình 35 tấn/năm nhờ ứng dụng quản trị điện tử, đưa sản phẩm lên sàn TMĐT và kết nối trực tiếp với khách hàng.

Những bước đi này không chỉ giúp tăng doanh thu, minh bạch quản lý mà còn thúc đẩy liên kết giữa các hộ thành viên. Từ sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, người nông dân nay tham gia vào chuỗi giá trị chung, được đào tạo kỹ năng số, biết livestream bán hàng, biết viết nội dung quảng bá sản phẩm.

Nông thôn mới – dấu ấn từ sản phẩm OCOP

Đằng sau những thành công của các HTX là sự hỗ trợ tích cực từ Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Điện Biên.

Ông Phí Văn Dương, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Điện Biên, chia sẻ: “Chúng tôi tổ chức nhiều lớp tập huấn về ứng dụng công nghệ số, thương mại điện tử, trang bị kỹ năng tiếp thị, xây dựng kế hoạch kinh doanh hiện đại cho cán bộ quản lý HTX. Đồng thời, kết nối HTX với doanh nghiệp công nghệ, ngân hàng, đơn vị logistics để hỗ trợ toàn diện”.

Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Điện Biên cũng triển khai các chương trình tín dụng, quỹ hỗ trợ nhằm giúp HTX nâng cấp thiết bị, cải tiến bao bì, xây dựng thương hiệu. Bên cạnh đó, các dự án hỗ trợ chuyển giao công nghệ, tập huấn kỹ năng số cho xã viên được tổ chức thường xuyên, bám sát nhu cầu thực tế của từng HTX.

Nhờ đó, nhiều HTX ở Điện Biên không chỉ biết ký số, nộp thuế điện tử mà còn ứng dụng hệ thống tưới tự động, chăn nuôi khép kín, gắn QR code cho từng sản phẩm. Đây chính là nền tảng quan trọng để sản phẩm OCOP của tỉnh vươn xa, khẳng định uy tín trên thị trường.

Từ những thành quả trên, có thể thấy, OCOP và HTX điện tử không chỉ giúp nâng tầm sản phẩm mà còn góp phần trực tiếp vào xây dựng nông thôn mới. Nhờ tăng doanh thu, cải thiện thu nhập, nhiều hộ dân đã thoát nghèo, đời sống nâng cao, hạ tầng nông thôn được cải thiện.

Không chỉ dừng ở kinh tế, việc quảng bá sản phẩm còn gắn với gìn giữ văn hóa bản địa. Mỗi chiếc bánh khẩu xén, mỗi bó miến dong, mỗi quả bí xanh không chỉ là hàng hóa mà còn mang trong mình câu chuyện về người dân tộc, về vùng đất Điện Biên giàu truyền thống. Đây chính là giá trị nhân văn sâu sắc của chương trình OCOP trong bức tranh nông thôn mới.

Điện Biên đang từng bước khẳng định con đường phát triển nông thôn mới bền vững, trong đó HTX đóng vai trò nòng cốt. Việc đưa sản phẩm OCOP lên môi trường số, ứng dụng thương mại điện tử và mô hình HTX điện tử đã mở ra hướng đi đầy triển vọng.

Với sự đồng hành của Liên minh HTX Việt Nam, sự quyết tâm của địa phương và tinh thần đổi mới của các HTX, tin rằng sản phẩm OCOP Điện Biên sẽ ngày càng vươn xa, mang lại sinh kế bền vững cho nông dân, đồng thời tô đậm thêm dấu ấn nông thôn mới nơi vùng đất lịch sử.

Đông Phong