AI trong Chính phủ điện tử: Cơ hội bứt phá và thách thức phía trước

AI trong chính phủ điện tử. Ảnh: Midjourney

Vai trò đặc biệt của AI trong Chính phủ điện tử

Các hệ thống chính phủ điện tử ứng dụng AI nhằm nâng cao quy trình hành chính, tinh chỉnh quyết định chính sách và cung cấp dịch vụ liên tục cho người dân. Tuy nhiên, việc triển khai AI cần vượt qua các rào cản về đạo đức, an ninh và vận hành để khai thác tối đa tiềm năng.

Nâng cao dịch vụ công thông qua AI

AI giúp chính phủ điện tử vận hành minh bạch, hiệu quả hơn và tập trung vào trải nghiệm công dân. Các trợ lý ảo ứng dụng AI có thể trả lời ngay lập tức các câu hỏi của người dân, giảm thời gian chờ đợi và cải thiện khả năng tiếp cận dịch vụ.

Thông qua phân tích bộ dữ liệu lớn, các thuật toán học máy phát hiện mô hình hỗ trợ các nhà hoạch định chính sách trong quy hoạch đô thị, y tế và hạ tầng. Nhờ tự động hóa, các thủ tục hành chính như khai thuế, gia hạn giấy phép, hay xử lý khiếu nại có thể được tiến hành hiệu quả hơn, giảm sự can thiệp của con người và hạn chế tham nhũng.

Việc ứng dụng AI trong giám sát và an ninh mạng cũng củng cố an ninh quốc gia, bảo vệ dữ liệu nhạy cảm. Phân tích dự báo trong vận hành chính phủ cho phép giải quyết chủ động các vấn đề như quản lý thảm họa và phân bổ nguồn lực.

Tự động hóa hành chính công

Thông qua tự động hóa các tác vụ lặp lại, như xác minh giấy tờ hay phê duyệt giấy phép, AI giúp tăng hiệu quả xử lý cùng với các quy trình khai thuế. Bằng cách phân tích dữ liệu lịch sử, AI có thể phát hiện điểm yếu và đề xuất cải tiến.

Một nghiên cứu về quản trị công ứng dụng AI đã chỉ ra bảy thước đo hiệu quả chính: hiệu quả quy trình, sự tham gia của công dân, tiết kiệm chi phí, phân tích chính sách, tính minh bạch, chất lượng dịch vụ và tối ưu hạ tầng.

Ra quyết định dựa trên dữ liệu

Trong chính phủ điện tử, các quyết định chính sách dựa trên dữ liệu mang lại tính minh bạch và hiệu quả hơn nhờ phân tích dữ liệu theo thời gian thực. Kết hợp AI và big data, các cơ quan nhà nước có thể dự đoán thách thức và phân bổ nguồn lực hợp lý hơn.

Dữ liệu cảm biến từ Internet vạn vật (IoT) hỗ trợ các dự án thành phố thông minh trong quản lý giao thông, xử lý rác thải, giảm năng lượng tiêu thụ. Trong y tế, phân tích dự báo giúp dự đoán dịch bệnh và tối ưu phân phối vaccine. Với an sinh xã hội, AI giúp xác định đúng đối tượng thụ hưởng và ngăn chặn gian lận.

Khi các nhà hoạch định chính sách ứng dụng phân tích AI, họ có thể đưa ra quyết định dựa trên bằng chứng, tập trung vào lợi ích công dân và tăng niềm tin của xã hội vào chính phủ.

Công nghệ AI chủ lực trong Chính phủ điện tử

- Học máy trong tối ưu hóa chính sách: Đánh giá hiệu quả chính sách hiện tại dựa trên dữ liệu lịch sử và dự đoán tác động trong tương lai.

- Chatbot và trợ lý ảo: Giúp tương tác liền mạch với công dân, trả lời câu hỏi, xử lý đơn từ và khiếu nại.

- Nhận diện khuôn mặt và xác thực sinh trắc học: Cải thiện bảo mật qua hộ chiếu điện tử, bầu cử, thực thi pháp luật. Tuy nhiên, công nghệ này cũng gây lo ngại lớn về quyền riêng tư.

- Blockchain cho giao dịch an toàn: Kết hợp AI và blockchain bảo đảm hồ sơ chính phủ minh bạch, không bị giả mạo, đồng thời giảm gian lận nhờ hợp đồng thông minh.

Thách thức của AI trong Chính phủ điện tử

- Đạo đức và quyền riêng tư: Xử lý dữ liệu cá nhân nhạy cảm dễ dẫn đến lạm dụng giám sát, vi phạm quyền riêng tư và kết quả thiên vị.

- Rủi ro an ninh mạng: Các hệ thống AI có thể bị tấn công, đòi hỏi chính phủ phải áp dụng các giao thức mã hóa mạnh, xác thực đa yếu tố và giám sát liên tục.

- Khoảng cách số: Người dân không bình đẳng trong tiếp cận công nghệ số, khiến việc triển khai AI cần đảm bảo tính toàn diện, đặc biệt cho các nhóm yếu thế.

- Khả năng tương thích với hệ thống cũ: Các cơ quan vẫn đang sử dụng hệ thống lạc hậu, khiến việc tích hợp AI gặp nhiều khó khăn.

Tương lai của AI trong Chính phủ điện tử

AI hứa hẹn sẽ đóng vai trò thay đổi cả hành trình, đặc biệt trong công cuộc phát triển thành phố thông minh: quản lý giao thông động, tối ưu xử lý rác thải, nâng cao khả năng phản ứng khẩn cấp - tất cả trong thời gian thực.

Trong lĩnh vực tư pháp, AI có thể hỗ trợ phân tích hồ sơ, giảm tồn đọng án, rút ngắn quá trình tố tụng và đưa ra khuyến nghị công bằng hơn, góp phần xây dựng hệ thống pháp lý hiệu quả và minh bạch hơn.

AI cũng giúp chính phủ đưa ra chính sách mang tính dự báo và thích ứng, mô phỏng tác động trước khi triển khai, từ đó ra quyết định tốt hơn.

AI mang đến nhiều cơ hội để tăng hiệu quả và cải thiện dịch vụ công, nhưng đi kèm là thách thức về đạo đức, an ninh và hạ tầng. Nếu được định hình bởi các chính sách phù hợp, chính phủ điện tử ứng dụng AI sẽ trở thành một hệ thống phục vụ công dân hiệu quả, minh bạch và bền vững hơn.

(Theo Forbes)