Australia gây tranh luận khi cấm trẻ em dưới 16 tuổi sử dụng mạng xã hội

Chính phủ Australia mới công bố một dự luật nhằm cấm hoàn toàn trẻ em dưới 16 tuổi sử dụng mạng xã hội như X (trước đây là Twitter), TikTok, Facebook, Instagram và YouTube. Không có ngoại lệ, ngay cả khi phụ huynh đồng ý hoặc trẻ em đã có tài khoản trước đó.

Chính phủ Australia đang thử nghiệm các phương pháp xác minh độ tuổi để thực thi luật này. Tuy nhiên, hiện tại chưa áp dụng công nghệ sinh trắc học hay giấy tờ tùy thân. Bộ trưởng Truyền thông Australia Michelle Rowland cho biết, các nền tảng mạng xã hôịsẽ chịu trách nhiệm đảm bảo người dùng đáp ứng quy định độ tuổi. Dự kiến luật này thông qua vào cuối năm 2025. Sau khi luật có hiệu lực, các nền tảng mạng xã hội sẽ phải tìm cách tuân thủ hoặc đối mặt với các biện pháp xử phạt.

Dự luật này nhằm kiểm soát những tác động tiêu cực từ không gian mạng lên sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ em. Đây được đánh giá là quy định nghiêm ngặt nhất thế giới trong lĩnh vực này. Thủ tướng Australia Anthony Albanese mô tả dự luật là “một bước tiến mạnh mẽ để bảo vệ thế hệ trẻ”.

Đề xuất đặt giới hạn độ tuổi cho việc sử dụng mạng xã hội nhận được sự ủng hộ của các nhà lãnh đạo tại tất cả các tiểu bang và vùng lãnh thổ tại Australia. Ngay cả đảng đối lập cũng tuyên bố sẽ thực hiện chính sách này nếu giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sắp tới. Tiểu bang nhỏ nhất tại Australia - Tasmania đề xuất giới hạn ngưỡng tuổi ở mức 14 tuổi.

Bà Sonya Ryan, nhà vận động an toàn mạng nổi tiếng và là một trong những người ủng hộ nhiệt tình kế hoạch này. Bà Ryan cho rằng giới hạn độ tuổi là cách thiết thực để bảo vệ trẻ em khỏi những nguy cơ ngày càng gia tăng trên mạng xã hội như bắt nạt, thông tin sai lệch và tống tiền tình dục.

“Trẻ em đang bị tiếp xúc với nội dung khiêu dâm có hại, chúng bị cung cấp thông tin sai lệch, có vấn đề về hình ảnh cơ thể, có tình trạng tống tiền tình dục, kẻ săn mồi trực tuyến, bắt nạt. Có rất nhiều tác hại khác nhau mà trẻ em phải cố gắng kiểm soát trong khi nhóm đối tượng này không có kỹ năng hoặc kinh nghiệm sống để có thể kiểm soát tốt những điều đó,” bà Ryan nói.

Bà Sonya Ryan lập luận, những lo ngại về quyền riêng tư không nên cản trở việc ngăn trẻ em tiếp xúc với các phương tiện truyền thông xã hội. Theo bà, việc ngăn chặn trẻ em tiếp xúc với các nội dung độc hại hoặc nguy hiểm trên mạng là điều cần thiết.

“Cái giá phải trả là gì nếu chúng ta không làm vậy? Nếu chúng ta không đặt sự an toàn của trẻ em lên trên lợi nhuận và quyền riêng tư?,” bà Sonya Ryan đặt câu hỏi.

Việc chính phủ Úc công bố dự luật cấm trẻ dưới 16 tuổi dùng mạng xã hội, gây tranh cãi giữa lợi ích an toàn trẻ em và quyền riêng tư. Ảnh minh họa: Shutterstock.

Mặc dù các chính trị gia và nhà vận động an toàn mạng đồng ý với kế hoạch này nhưng hơn 140 chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ và phúc lợi trẻ em đã ký thư ngỏ cho rằng giới hạn độ tuổi 16 là “quá thô bạo”, AP đưa tin ngày 15/11.

Nhà nghiên cứu Internet Tama Leaver tại Đại học Curtin (Australia) cho rằng, nếu không giải quyết được các vấn đề về dữ liệu và quyền riêng tư, lệnh cấm này sẽ tạo ra nhiều vấn đề hơn là giải quyết. Trẻ em và thanh thiếu niên cần được giáo dục để sử dụng mạng xã hội một cách an toàn thay vì bị cấm hoàn toàn.

Đồng quan điểm, Digital Industry Group - đại diện cho các tập đoàn công nghệ lớn như Meta, Google và TikTok cảnh báo, lệnh cấm có thể tạo điều kiện cho trẻ em chuyển sang các ứng dụng khác ít được kiểm soát hơn trên Internet. Bà Sunita Bose, Chủ tịch Digital Industry Group cho rằng, việc xây dựng một không gian mạng an toàn và phù hợp với lứa tuổi là cách tiếp cận bền vững hơn thay vì cấm hoàn toàn.

Về phía người dùng, Leo Puglisi, một sinh viên 17 tuổi ở Melbourne (Australia) cũng cho rằng, lệnh cấm này sẽ không giải quyết được tận gốc vấn đề. Theo Leo Puglisi, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống của thế hệ trẻ. “Thực tế, việc cấm trẻ em sử dụng mạng xã hội chỉ là ‘trì hoãn’ thay vì giải quyết các vấn đề tiềm ẩn như nghiện mạng xã hội hay bắt nạt trực tuyến,” người này nói.

Theo AP, một trong những thách thức lớn nhất của kế hoạch này là việc thực thi. Chính phủ Australia đề xuất sử dụng công nghệ nhận diện kỹ thuật số để đảm bảo người dùng đủ 16 tuổi. Tuy nhiên, các chuyên gia công nghệ lo ngại rằng công nghệ này không chỉ thiếu chính xác mà còn tạo ra nguy cơ về quyền riêng tư khi dữ liệu nhận diện được lưu trữ bởi các nền tảng mạng xã hội.

Việc phụ thuộc vào các nền tảng mạng xã hội để thực thi luật có thể tạo ra những “kẽ hở” trong quản lý. Cấm trẻ em hoàn toàn sử dụng mạng xã hội có thể hạn chế cơ hội học hỏi kỹ năng số quan trọng, vốn là yếu tố thiết yếu trong thời đại công nghệ hiện nay. Một số chuyên gia lo ngại rằng, điều này chỉ trì hoãn vấn đề thay vì giải quyết tận gốc các nguy cơ.

Cơ quan an toàn trực tuyến eSafety của Australia kiến nghị, Chính phủ Australia nên đóng vai trò trung gian bằng cách nắm giữ dữ liệu nhận diện, còn các nền tảng mạng xã hội chỉ cần kiểm tra xem người dùng có đủ tuổi hay không. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra câu hỏi về trách nhiệm và khả năng bảo vệ dữ liệu của chính phủ.

Australia không phải là quốc gia đầu tiên đề xuất các biện pháp hạn chế người dùng trẻ tuổi trên mạng xã hội. Trước đó, năm 2022, Chính phủ Pháp đề xuất luật cấm trẻ dưới 15 tuổi sử dụng mạng xã hội nếu không có sự đồng ý của phụ huynh.

Hay như một số tiểu bang của Mỹ như Utah và Arkansas đã thông qua các luật yêu cầu sự đồng ý của phụ huynh trước khi trẻ em dưới 18 tuổi tạo tài khoản mạng xã hội. Chính vì thế, việc đặt ngưỡng tuổi cấm hoàn toàn mạng xã hội với người dưới 16 tuổi cùng với việc không có ngoại lệ nào, Australia đã đưa ra biện pháp mạnh mẽ hơn bất kỳ quốc gia nào khác.

Hà Anh