ĐBQH đề nghị không quy định CSGT được trích một phần tiền phạt vi phạm giao thông

Đề nghị thực hiện theo Luật Ngân sách

Phát biểu thảo luận tại Hội trường chiều nay (22/5) về dự thảo Luật Trật tự, ATGT đường bộ, Đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi (Bến Tre) cho rằng, tại Điều 5 của dự thảo Luật quy định về Chính sách của Nhà nước về trật tự, an toàn giao thông đường bộ, tại khoản 1 quy định: "Huy động, sử dụng các nguồn lực để bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Bảo đảm ngân sách, cơ sở vật chất, phương tiện, thiết bị hiện đại, các điều kiện bảo đảm và nâng cao năng lực thực thi nhiệm vụ của lực lượng trực tiếp bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Trích một phần khoản tiền xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông đường bộ sau khi nộp vào ngân sách nhà nước theo quy định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để phục vụ công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ, tăng cường cơ sở vật chất, phương tiện, thiết bị, hiện đại hóa lực lượng Cảnh sát giao thông".

Đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi (Bến Tre) phát biểu thảo luận tại Hội trường về dự thảo Luật Trật tự, ATGT đường bộ

Theo đại biểu, việc đưa quy định trích một phần khoản tiền xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông đường bộ sau khi nộp vào ngân sách nhà nước theo quy định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để phục vụ công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ, tăng cường cơ sở vật chất, phương tiện, thiết bị, hiện đại hóa lực lượng Cảnh sát giao thông là thật sự chưa hợp lý.

"Xử phạt vi phạm hành chính trong nhiều ngành, nhiều lĩnh vực, tất cả phải tuân thủ theo Luật Xử phạt vi phạm hành chính, tại sao lĩnh vực này lại quy định riêng, đưa ra quy định trích phần trăm tiền xử phạt vi phạm hành chính, một mặt làm cho không thống nhất với chính sách, quy định chung và các luật có liên quan như Luật Xử lý vi phạm hành chính, Luật Ngân sách nhà nước", bà Yến Nhi nêu quan điểm và đề nghị không quy định trích một phần khoản tiền xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông đường bộ sau khi nộp vào ngân sách nhà nước trong dự thảo Luật, mà vấn đề này thực hiện theo Luật Ngân sách.

Trong khi đó, Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) đồng tình với quy định trích lại tiền phạt vi phạm giao thông cho cảnh sát giao thông nhưng cũng đề nghị quy định tỷ lệ phần trăm cụ thể, không nên quy định "một phần" như dự thảo luật.

Đại biểu Hoàng Quốc Khánh (Lai Châu) cũng đồng tình với dự thảo quy định trích một phần tiền thu được từ xử phạt vi phạm hành chính về an toàn giao thông để tăng cường cơ sở vật chất, hiện đại hóa lực lượng cảnh sát giao thông, nhưng cần quản lý và thực hiện theo Luật Ngân sách nhà nước.

Tranh luận về ngưỡng nồng độ cồn khi lái xe

Đại biểu Nguyễn Quang Huân (Bình Dương)

Quan tâm đến quy định nồng độ cồn khi lái xe trong dự thảo Luật, Đại biểu Nguyễn Quang Huân (Bình Dương) cho biết, tại Kỳ họp thứ 6 trong phiên thảo luận tổ, đại biểu đã đề nghị không nên quy định cứng nồng độ cồn bằng 0 khi lái xe vì cho rằng, chúng ta nên quy định cùng xu hướng của các nước trên thế giới và việc lực lượng cảnh sát giao thông theo dõi mức vượt 0 hoặc là vượt ngưỡng 0,025 mg/lít khí thở, hoặc thậm chí có thể áp dụng trắc nghiệm bằng công nghệ số để kiểm tra sự tỉnh táo của người tham gia giao thông có nồng độ cồn trước khi xử phạt.

Trong đợt tiếp xúc cử tri tại Kỳ họp thứ 7 và trước Kỳ họp thứ 7, đại biểu cho biết, có cử tri nêu ý kiến kiến nghị tiếp tục giữ quy định nồng độ cồn bằng 0 như hiện nay để đảm bảo an toàn giao thông. Nhưng cũng có ý kiến cho rằng cấm như vậy thì quá chặt.

Làm rõ vấn đề về nồng độ cồn, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cho biết thêm, theo báo cáo của Bộ Công an thì từ tháng 6/2022 đến tháng 12/2023, số người chết, bị thương vì tai nạn giao thông đường bộ liên quan đến rượu bia chiếm 20% tổng số người chết, bị thương vì tai nạn giao thông đường bộ. Trong số đó 80% là lỗi do người điều khiển phương tiện đã sử dụng rượu, bia gây ra.

Tương tự như vậy, đại biểu Nguyễn Quang Huân nhận thấy, trong số các đại biểu Quốc hội vẫn còn 2 luồng ý kiến khác nhau về vấn đề này. Vì vậy, đại biểu Nguyễn Quang Huân đề nghị Ban soạn thảo bổ sung thêm các cơ sở thuyết phục để Quốc hội quyết định sao cho Luật thông qua sẽ thấu tình đạt lý, đáp ứng được nguyện vọng của đa số nhân dân.

"Ví dụ như, có bao nhiêu phần trăm số vụ tai nạn giao thông do rượu bia gây ra và trong số vụ tai nạn do rượu bia ấy, có bao nhiêu phần trăm vụ, chủ yếu ở độ tuổi nào, các đặc điểm chung của các nhóm đối tượng vi phạm… Nếu số lượng vụ vượt ngưỡng chiếm đa số các vụ tai nạn do rượu bia gây ra và chỉ tập trung vào một số nhóm đối tượng nào đó thì có thể phân tầng và và áp dụng các biện pháp giáo dục truyền thông, nâng cao nhận thức, nghĩa là không nên quy định nồng độ cồn bằng 0. Ngược lại, nếu số liệu thống kê cho thấy, loại hình tai nạn do rượu bia gây ra chiếm tỉ lệ lớn, phân bổ ở mọi đối tượng, thành phần, độ tuổi không thể vượt ngưỡng hay dưới ngưỡng thì phải đưa quy định nồng độ cồn bằng 0 vào Luật. Có như vậy thì Luật được thông qua sẽ đảm bảo tính nghiêm minh, khách quan", đại biểu nêu dẫn chứng.

Trong khi đó, Đại biểu Trần Khánh Thu (Thái Bình), trong hồ sơ trình tại kỳ họp đã có báo cáo đánh giá tác động, kết quả điều tra xã hội học và bổ sung số liệu minh chứng cũng như kinh nghiệm quốc tế để đề xuất phương án tiếp tục kế thừa quy định của Luật Phòng, chống tác hại của rượu bia là cấm người điều khiển phương tiện có nồng độ cồn khi tham gia giao thông.

Thống nhất với quy định này, tuy nhiên, đại biểu đề nghị giao Bộ Y tế ban hành quy trình kỹ thuật định lượng ethanol máu, có quy định cụ thể về diễn giải kết quả và giá trị tham chiếu đối với những trường hợp tham gia giao thông cần định lượng nồng độ cồn. Trong nhận định kết quả, cần có quy định đối với trường hợp dưới ngưỡng phát hiện của máy xét nghiệm nhưng cao hơn 0 để phân biệt các trường hợp bình thường không uống rượu vẫn có nồng độ cồn trong máu.

Đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương (Quảng Ngãi) cho rằng, việc quy định cấm tuyệt đối nồng độ cồn sẽ khả thi hơn so với quy định cho phép nồng độ cồn ở ngưỡng nhất định.

"Với quy định cấm tuyệt đối nồng độ cồn thì người dân không uống rượu bia trước khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông. Nếu quy định có ngưỡng nhất định thì người dân khó xác định uống bao nhiêu, nhất là khi uống vào khó làm chủ bản thân và bị vượt ngưỡng. Hơn nữa quy định này đã dần đi vào cuộc sống, nhiều người dân đã từng bước hình thành thói quen đã uống rượu bia thì không lái xe", đại biểu bày tỏ thống nhất với quy định của dự thảo Luật.

Đại biểu Trần Văn Tuấn (Bắc Giang)

Cơ bản nhất trí với dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, đặc biệt là Khoản 2, Điều 10, quy định nghiêm cấm hành vi "Điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn", Đại biểu Trần Văn Tuấn (Bắc Giang) cho rằng, quy định trên nhằm mục đích phòng ngừa, làm giảm tai nạn giao thông, giảm những rủi ro, thiệt hại tiềm tàng do việc sử dụng rượu, bia gây ra đối với tính mạng, sức khỏe, tài sản của chính người điều khiển, người tham gia giao thông, làm ảnh hưởng đến cuộc sống của các gia đình và toàn xã hội.

Tuy nhiên, quy định cấm nêu trên đã thực sự đầy đủ, chặt chẽ hay chưa? liệu có dẫn đến việc có trường hợp bị xử lý oan sai hay không, nhất là đối với người điều khiển phương tiện tham giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn nội sinh?

Theo đại biểu tỉnh Bắc Giang, trong báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã khẳng định: "Về nồng độ cồn nội sinh đến thời điểm hiện nay chưa có căn cứ rõ ràng và thực tiễn phát hiện là rất hiếm, có thể trao đổi với lực lượng chức năng để kiểm tra lại qua xét nghiệm máu nhằm không làm sai lệnh kết quả xử lý". Như vậy, vấn đề đặt ra là: Việc xác định nồng độ cồn nội sinh là "chưa có căn cứ rõ ràng", chứ không phải là không có căn cứ; "thực tiễn phát hiện là rất hiếm" chứ không phải là không có; và "có thể trao đổi với lực lượng chức năng để kiểm tra lại qua xét nghiệm máu", nhưng kết quả xét nghiệm máu có thực sự chính xác hay không? Trường hợp nào thì cần kiểm tra lại qua xét nghiệm máu? Đây là những vấn đề cần được quy định chặt chẽ trong Luật, để tránh việc xử lý oan sai đối với người không uống bia, rượu và đồ uống có cồn khác khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông.

Đại biểu Trần Văn Tuấn đề nghị cần tiếp tục nghiên cứu, chỉnh sửa, bổ sung Khoản 2, Điều 10 của dự thảo Luật về hành vi bị nghiêm cấm như sau: "Điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn; trừ trường hợp trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn do bị bệnh dẫn đến tăng chuyển hóa nồng độ cồn nội sinh". Đồng thời cần bổ sung quy định trong Luật về việc giao cho Chính phủ quy định chi tiết trường hợp cần xác định và cách thức xác định nồng độ cồn nội sinh đối với người bị bệnh khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông; nhằm tránh việc xử lý oan sai đối với các trường hợp này.

Đại biểu Trần Công Phàn (Bình Dương) cho rằng, trên thế giới có rất ít quốc gia thực hiện cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi lái xe. Nếu cấm tuyệt đối, vẫn chưa có đánh giá tác động đến phong tục, tập quán, truyền thống Việt Nam. Vì vậy, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo hết sức cân nhắc chọn phương án nào phù hợp, nếu cần thiết xây dựng 2 phương án để đại biểu Quốc hội lựa chọn.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp)

Cùng quan điểm, theo Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp), trên thế giới chỉ có 23 quốc gia (trong đó có Việt Nam) quy định nồng độ cồn trong hơi thở bằng 0 khi tham gia giao thông. Trong khi đó phần lớn các quốc gia cấm nồng độ cồn là quốc gia hồi giáo.

Hơn nữa, theo phân tích của đại biểu Tạ Văn Hạ, 90% tai nạn giao thông xảy ra do ý thức, nhận thức của con người. Tại Việt Nam, thu nhập của nhiều người dân Việt Nam không đủ điều kiện để thuê xe dịch vụ, đây cũng là ý kiến của nhiều cử tri gửi gắm đại biểu Quốc hội tại các buổi tiếp xúc cử tri.

Từ phân tích đó, Đại biểu Phạm Văn Hòa đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu nên cho phép ngưỡng nồng độ cồn khi tham gia giao thông đối với người đi xe gắn máy.

Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Bình Dương) cho biết, hiện nay có tình trạng một số người điều khiển xe trên đường mà trong cơ thể có chất ma túy gây ảnh hưởng tiêu cực đến việc đảm bảo trật tự an toàn giao thông, phòng ngừa tai nạn. Đại biểu kiến nghị cần bổ sung chế tài tước giấy phép lái xe đối với người có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy khi kiểm tra hành chính mà không cần phải xác định lúc người vi phạm đang điều khiển phương tiện trên đường.

L. Chi