Vì sao phương Tây không dốc toàn lực để cô lập triệt để ngân hàng Nga?

Chưa dốc toàn lực để ngăn Nga tiếp cận SWIFT

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, không phải vì các lệnh trừng phạt không có hiệu quả mà bởi vì phương Tây chưa thực sự dốc toàn lực để ngăn chặn Nga. Có một điều quan trọng mà phương Tây có thể nhưng sẽ không làm là loại bỏ quyền truy cập của tất cả các ngân hàng Nga vào Hiệp hội Viễn thông Tài chính Liên ngân hàng Toàn cầu, hay SWIFT.

Từ tháng 2-5/2022, Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) liên tục có động thái ngăn chặn một số ngân hàng Nga tiếp cận SWIFT nhưng lại bỏ qua những ngân hàng xử lý các khoản thanh toán dầu khí quốc tế.

Đó là bởi vì Nga là nước xuất khẩu năng lượng lớn, nên việc đột ngột cắt đứt tất cả khả năng tiếp cận của các ngân hàng nước này sẽ có tác động dây chuyền lớn trên toàn cầu.

Trả lời phỏng vấn Business Insider, ông Alex Capri, giảng viên cao cấp tại Đại học Quốc gia Singapore, cho hay: “Sẽ có rất nhiều thiệt hại tài sản thế chấp ảnh hưởng đến các ngân hàng không phải của Nga và các ngân hàng khác trong hệ thống ngân hàng quốc tế”.

“Nếu toàn bộ hệ thống ngân hàng Nga bị tê liệt, sẽ có các ngân hàng khác trên thế giới cũng phải gánh chịu hậu quả vì họ tài trợ cho thương mại và các hàng hóa khác”, ông Capri cho hay.

Tuy nhiên, ông Capri dự đoán rằng nếu mọi thứ trở nên “thực sự tồi tệ”, chẳng hạn như chiến sự ở Ukraine lan rộng hơn nữa, phương Tây có thể “hoàn toàn” chặn các ngân hàng Nga khỏi SWIFT.

Sức nặng của các đòn trừng phạt thứ cấp

Các kết quả được công bố cho thấy nền kinh tế Nga dường như vẫn đang phát triển, tuy nhiên các biện pháp trừng phạt dường như cuối cùng đã phát huy tác dụng.

Điều này một phần là do các biện pháp trừng phạt thứ cấp. Phương Tây đã thắt chặt các hạn chế đối với các công ty ở các nước bên thứ ba vẫn làm ăn với Nga.

Vì vậy, mặc dù Nga cho tới nay vẫn có thể duy trì nền kinh tế phát triển ổn định nhưng nền kinh tế này đang gặp "rắc rối sâu sắc" trong trung hạn, ông Richard Portes, giáo sư kinh tế tại Trường Kinh doanh London, nhận định.

Ông Portes cho rằng việc thu hẹp quy mô của các "đối tác thương mại tự nhiên" của Nga, những đối tác gần Nga về mặt địa lý, là một trở ngại lớn.

“Nga không giao dịch với châu Âu, vì vậy các cơ hội, khả năng giao dịch hợp lý và có lợi nhuận là rất hạn chế”, ông Portes trả lời phỏng vấn Business Insider.

Trong khi Nga đã cố gắng xoay trục phần lớn xuất khẩu dầu từ châu Âu, trước đây là thị trường lớn nhất của nước này, sang Ấn Độ và Trung Quốc, động thái như vậy đi kèm với chi phí bao gồm giá bán thấp hơn và những thách thức về hậu cần.

Ông Portes cho biết: “Những lựa chọn thay thế này không thể thay thế giao dịch với châu Âu một cách hợp lý và hiệu quả”.

Vốn nhân lực và đầu tư cũng đang chảy ra ngoài do tình trạng chảy máu chất xám ở Nga và những hạn chế của phương Tây đối với đầu tư và thương mại.

Ông Portes, người kêu gọi thực thi các biện pháp trừng phạt mạnh mẽ hơn, cho rằng: “Trong 5 năm nữa, chúng ta sẽ chứng kiến sự suy thoái thực sự thảm khốc của nền kinh tế Nga”.

Nga không thể tạo dự trữ ngoại hối

Một lý do chính khiến nền kinh tế Nga khó có thể trụ vững là do nguồn dự trữ của nước này có hạn.

Ông Alexander Kolandr, một nhà phân tích tài chính, viết trong một bài đăng trên Carnegie Endowment for International Peace vào tháng 4: “Nga có thể bù đắp cho sự sụt giảm doanh thu từ xuất khẩu tài nguyên thiên nhiên bằng cách sử dụng dự trữ vàng và tiền tệ của mình, cũng như tác động của việc giảm nhập khẩu. Nhưng trữ lượng không phải là vô hạn và có giới hạn về mức độ nhập khẩu có thể giảm”.

Trong một báo cáo hồi tháng 3, Ngân hàng Trung ương Nga cho biết, nước này có rất ít lựa chọn khác ngoài đồng nhân dân tệ của Trung Quốc để dự trữ .

Vào tháng 4/2022, thống đốc ngân hàng trung ương Nga Elvira Nabiullina cảnh báo dự trữ của Nga không thể tồn tại mãi mãi.

Thanh Tú