Trận chiến thực sự đằng sau các bản rap diss

2024 là năm của cuộc chiến ngôn từ khi có ít nhất 19 bài rap diss được phát hành từ tháng 1 đến nay, NBC News đưa tin. Những bản rap thổi bùng mối thù giữa Drake và Kendrick Lamar, xoáy sâu cách Nicki Minaj đáp trả đàn em Megan Thee Stallion bằng lời lẽ đầy hậm hực.

Tia Tyree - giáo sư nghiên cứu truyền thông tại Đại học Howard (Mỹ) - nhận định mạng xã hội đã và đang thúc đẩy mâu thuẫn giữa các rapper trở nên gay gắt hơn, bởi "diss track chính là công cụ để nghệ sĩ khẳng định sự thống trị hoặc vị trí hàng đầu ở thể loại hip hop".

Biến mâu thuẫn thành tiền

Rap diss được dự đoán vẫn là xu hướng chủ đạo của văn hóa hip hop trong những năm tới. Các bản nhạc chứa phần lyric không mấy dịu dàng khơi dậy cảm xúc mạnh mẽ cho người hâm mộ, giúp nghệ sĩ được bàn luận sôi nổi. Đồng nghĩa, sản phẩm của họ sẽ được nghe nhiều hơn trên mọi nền tảng.

"Rap beef có nghĩa là tiền. Bởi vì chúng mang lại nguồn lợi nhuận khổng lồ", giáo sư Tia Tyree khẳng định.

Trả lời tờ CBC, Christopher Wares, chuyên gia âm nhạc tại Cao đẳng âm nhạc Berklee, nói trong lịch sử có nhiều rapper trải qua những đợt tăng doanh thu khi người hâm mộ bị mê hoặc bởi trận beef của họ, đơn cử là vụ khẩu chiến giữa Nas và Jay-Z.

"Khi 2 rapper phát hành album trả thù nhau vào năm 2001 - Stillmatic của Nas và The Blueprint của Jay-Z, họ đã kiếm được số tiền lớn nhất trong sự nghiệp trong khoảng thời gian đó (hàng triệu USD)", Wares tiết lộ. Stillmatic ra mắt ở vị trí thứ 8 còn The Blueprint chễm chệ ngôi quán quân trên Billboard 200.

Sau trận beef với Nicki Minaj, Megan Thee Stallion nổi tiếng và kiếm được nhiều tiền hơn. Ảnh: Billboard.

Ngày nay, loạt ca khúc của Kendrick Lamar đều vượt thành tích của Drake trên các bảng xếp hạng lớn nhỏ. Trong khi chỉ với Hiss, Megan Thee Stallion đã sở hữu ca khúc quán quân solo đầu tiên trên Billboard, lượt phát sóng trên đài phát thanh tăng 41,2% ở Canada và có hơn 30 triệu người nghe Spotify hàng tháng.

Billboard ước tính Hiss kiếm được 121.000 USD tiền bản quyền từ các nền tảng phát nhạc khác nhau. Còn Big Foot - ca khúc mà Nick Minaj phản pháo đàn em - cũng kiếm hơn 44.000 USD tiền bản quyền (số liệu chưa tính doanh số bán hàng khác).

"Hãy nhìn vào sự nhạy bén của các trùm hip hop và bạn sẽ thấy họ thực sự có tài năng kinh doanh. Họ đấu nhau bằng trận beef, lấy bê bối và tranh cãi để công kích nhau. Tên của họ xuất hiện dày đặc trên tiêu đề báo chí nhưng họ cũng sẽ kiếm tiền nhiều hơn. Tất cả đều tốt cho việc kinh doanh của họ", Nels Abbey - tác giả cuốn sách Hip-Hop MBA: Lessons in Cut-Throat Capitalism from Rap's Moguls - phân tích.

Sau những bản rap diss là trận chiến khác

Theo NBC News, đặc trưng của rap diss là sau mỗi lần nghệ sĩ công kích về điểm xấu của đối thủ, số đông khán giả sẽ chọn phe. Phương tiện truyền thông xã hội cho phép công chúng dễ dàng đánh giá cuộc chiến đang diễn ra. Họ tranh cãi xem nghệ sĩ nào giỏi hơn và ai là người có những lời đả kích mang tính sát thương nhất.

Tuy nhiên, sự trỗi dậy của stan culture - văn hóa tôn thờ hoặc dành tình yêu thái quá cho thần tượng của một bộ phận người hâm mộ - đã khiến việc chọn người chiến thắng trở nên khó khăn, nếu không muốn nói là không thể, theo Pablo Hawkins, nhà phê bình văn hóa và âm nhạc nổi tiếng.

Ông cho rằng những người này bày tỏ sự chân thành, cuồng nhiệt tới mức thiếu kiểm soát, cũng như luôn theo dõi và ủng hộ thần tượng mà không đòi hỏi điều kiện gì. Đôi khi, những "stan" có thể hành động mù quáng hoặc quá đà trong việc thể hiện thái độ ủng hộ.

Hawkins quan điểm: "Tôi không nghĩ có người thắng hay kẻ thua trong trận beef, battle. Vì suy cho cùng, cuộc chiến lớn nhất và không hồi kết lại diễn ra giữa những người dùng mạng xã hội. Bạn không thể đấu tranh để kết luận thần tượng của mình chiến thắng, bởi những điều bạn cố chứng minh đều bị phía fan đối thủ phủ nhận".

Ví dụ, khi Lamar mượn ca khúc Not Like Us để cáo buộc Drake là "kẻ ấu dâm và thích quen các cô gái nhỏ tuổi", người hâm mộ của Lamar có thêm cơ sở tố rapper đối thủ từng hành động không phù hợp với phụ nữ trẻ. Họ lan truyền đoạn video Millie Bobby Brown trả lời phỏng vấn về Drake và khẳng định sao Stranger Things không thoải mái về tình bạn với rapper lớn hơn cô nhiều tuổi.

Mặc dù đã phủ nhận cáo buộc trong The Heart Part 6, Drake vẫn bị fan của Lamar công kích không ngừng.

Người hâm mộ cuồng nhiệt sẽ bảo vệ nghệ sĩ yêu thích của họ. Fan của Lamar chỉ trích Drake và ngược lại. Ảnh: NBC News.

Trong khi đó, khán giả yêu nhạc nói chung (không đứng về phe nào) lại thấy các rapper đã dành quá nhiều thời gian công kích trực tuyến lẫn nhau nhưng không phải ai cũng thực sự đầu tư cho lyric.

Hawkins tìm hiểu thấy một số bình luận tỏ ra khó chịu trước lời buộc tội được đề cập trong bản rap Family Matters của Drake hay meet the grahams của Lamar. "Họ cho rằng phụ nữ da đen đang bị lợi dụng làm điểm nhấn cho trận beef này", chuyên gia nói.

Quốc Minh