Dầu trong nồi có mùi cháy khét trong lúc nấu ăn, đừng vội làm điều này kẻo gia đình gặp họa
Không đổ nước vào dầu sôi là một trong những điều cấm kỵ khi làm bếp. Tại sao vậy?
Nhiều người đang nấu ăn, dầu trong nồi bốc mùi cháy khét, liền vội đổ một muôi nước vào chảo để làm nguội. Kết quả là chảo dầu bốc cháy và ngọn lửa bốc cao vài mét, nguy cơ bị bỏng, cháy nổ cao.
Các bạn có biết, hầu hết các vụ hỏa hoạn khi làm bếp đều bắt nguồn từ việc đun sôi dầu ăn hoặc chất béo quá lâu, khiến chúng bắt lửa. Tuy nhiên, việc dập lửa bằng nước lúc này cũng là một trong những nguyên nhân khiến vụ hỏa hoạn còn dữ dội và thảm khốc hơn rất nhiều.
Nhiệt độ sôi của nước là 100 độ C kết hợp nhiệt độ sôi của dầu khoảng 300 độ C. Khi cho nước vào chảo dầu, nước nặng hơn dầu, chìm xuống đáy chảo. Dầu trong chảo phun ra ngoài, hòa lẫn không khí tạo thành khí dễ cháy, khiến ngọn lửa bốc cao, gây cháy nổ, bỏng da...
Các loại dầu ăn thông thường có nhiệt độ sôi rơi vào khoảng 200 đến 300 độ C, trong đó điểm bắt lửa (flash point - nhiệt độ đủ để cháy) của dầu thực vật chúng ta vẫn thường sử dụng khi làm bếp là 330 độ C.
Trong khi đó, nhiệt độ sôi của nước chỉ là 100 độ C, tức là nhỏ hơn từ 2 đến 3 lần so với dầu. Và điều này có ý nghĩa gì? Đó là việc đổ nước vào dầu đang sôi sẽ khiến nước ngay lập tức chuyển hóa hơi, chuyển từ dạng lỏng sang thể khí.
Nếu lượng nước đổ vào chỉ là một vài giọt, nước sẽ hóa hơi ngay lập tức, hoặc sẽ "nổi bập bềnh" nhờ vào hiệu ứng Leidenfrost (một phần nước hóa hơi tạo thành một lớp cách nhiệt bảo vệ nước).
Tuy nhiên, nếu một lượng lớn nước đổ vào dầu như trong thí nghiệm trên, sẽ không có làn hơi nào đủ để bảo vệ nước cả. Nước sẽ chìm xuống dưới (do nước nặng hơn dầu), đồng thời ngay lập tức hóa hơi, kéo theo đó là sự tăng đột ngột của thể tích và áp suất. Quá trình sẽ khiến toàn bộ khối chất lỏng bùng nổ, dầu văng khắp nơi cực kỳ nguy hiểm.
Trước mọi đám cháy, yêu cầu đầu tiên là người trong cuộc cần phải bình tĩnh để tìm cách dập lửa và thoát khỏi nguy hiểm. Với đám cháy dầu, mỡ trên bếp, phải bình tĩnh thực hiện những thao tác sau:
- Nếu có thể tiếp cận được vị trí tắt bếp thì phải tắt bếp ngay. Không được di chuyển xoong, chảo đang cháy vì khi di chuyển, đám cháy được gió tác động có thể bùng cháy mạnh hơn, hoặc việc di chuyển sẽ làm dầu mỡ trong chảo bắn ra ngoài, làm người cầm xoong, chảo bị bỏng, hoặc làm lửa lan sang những đồ vật khác.
- Nếu đám cháy mới bùng phát trong xoong, chảo ở mức độ nhỏ, ít nguy hiểm, có thể dập lửa bằng cách đậy nắp kim loại lên xoong, chảo. Khi không còn oxy, đám cháy sẽ tự tắt. Lưu ý không đậy bằng dụng cụ thủy tinh hoặc sứ hay nhựa vì sẽ gây nổ hoặc tiếp tục cháy to hơn.
- Khi lửa mới bùng phát trong xoong, chảo, hãy ném nhiều muối ăn hoặc baking soda vào lửa. Muối sẽ giúp dập tắt đám cháy. Không nhầm lẫn baking soda với bột nở (baking power) mặc dù cả hai đều có tác dụng làm bột nở xốp, thường được sử dụng trong việc làm các loại bánh mì, bánh ngọt. Ở Việt Nam, baking powder thường được gọi là bột nở, baking soda thường được gọi là muối nở.
Tuyệt đối không dùng nước để chữa đám cháy dầu, mỡ vì nước và dầu, mỡ không tan được vào nhau, tạt nước sẽ làm dầu mỡ bắn tung ra xung quanh và tiếp tục gây cháy.
- Nếu không thể dập lửa, đám cháy có nguy cơ lan rộng, hãy nhanh chóng thoát ra khỏi bếp, vì chỉ trong vài phút đám cháy đã có thể lan rộng ra cả căn bếp. Hãy báo động cho mọi người biết để cùng dập lửa, gọi điện đến số 114 để báo cho lực lượng chữa cháy chuyên nghiệp.
