Zulu - bộ tộc kỳ lạ ở châu Phi

Bộ tộc Zulu gồm nhiều bộ lạc nguyên thủy, mỗi bộ lạc có một tù trưởng và tất cả các bộ lạc đều nghe theo một vị “Vua Zulu”. Hiến pháp Nam Phi quy định dành cho “Vua Zulu” đãi ngộ tương đương Phó Tổng thống. Tuy không có thực quyền trong chính trường, nhưng Vua Zulu đại diện cho 8 triệu người Zulu ở Nam Phi, có uy quyền tối cao, được toàn bộ tộc tôn trọng. Chính phủ Nam Phi hàng năm cấp khoảng 5 triệu USD ngân sách cho hoàng gia Zulu. Quốc vương Zwelithini lên ngôi năm 1968 và qua đời hồi tháng 3/2021 ở tuổi 72, được cho là do biến chứng bệnh tiểu đường vì nhiễm SARS-CoV-2. Tân vương Misuzulu 46 tuổi mới đăng quang hồi tháng 5/2021 là người được chọn trong số 28 người con của cố vương.

Các trinh nữ người Zulu

Người Zulu vẫn thực hiện chế độ đa thê. Theo phong tục của người Zulu, chỉ những cô gái còn trinh mới có tư cách để ngực trần, những phụ nữ đã kết hôn hoặc không còn trinh trắng không có quyền đó.

Các cô gái Zulu chưa có chồng không mặc áo che ngực và để tóc ngắn. theo phong tục truyền thống, phần thân dưới của họ cũng chỉ được che bằng những miếng da thú nhỏ. Tuy nhiên, quần áo của người Zulu hiện đại cũng rất mốt và hợp thời trang. Đồ trang sức phía dưới ban đầu được làm từ da động vật đơn giản phát triển thành các miếng da thú được chế tác hợp thời trang hay chuỗi hạt tết bằng tay… nhưng phần thân trên vẫn để lõa lồ, tập tục này đến nay không thay đổi.

Vua Zulu Misuzulu lên ngôi tháng 5/2021

Nếu đã đính hôn, các cô gái được để tóc dài hoặc khoác một chiếc áo đặc biệt che bầu ngực của mình để thể hiện sự tôn trọng đối với gia đình người chồng tương lai. Trong ngôn ngữ người Zulu, “Zulu” có nghĩa là thiên đường, vì vậy người Zulu cũng tự gọi mình là “người của trời”, họ được hưởng một quyền tự chủ nhất định và có cách sống của riêng mình. Người Zulu đã dần hòa nhập với thành phố, nhưng nhiều thói quen vẫn không thay đổi. Cho đến nay họ vẫn duy trì truyền thống đa thê.

Cựu Tổng thống Nam Phi Jacob Zuma (nắm quyền từ 2009 – 2018) và đương kim Phó Tổng thống Phumzile Mlambo Ngcuka đều là người Zulu. Mặc dù dư luận bên ngoài tranh cãi nhiều về việc ông Zuma lấy tới 7 bà vợ, nhưng người Zulu cho rằng có nhiều vợ là thể hiện dũng khí và sự giàu có của người đàn ông. Muốn cưới được vợ thì ông Zuma vẫn phải có đủ sính lễ, ngày nay con bò vẫn là sính lễ cần thiết cho việc kết hôn, để cưới được một người vợ thì ông Zuma vẫn phải nộp cho nhà gái hơn chục con bò. Lần kết hôn gần nhất của ông Zuma là năm 2018, năm đó ông cưới bà vợ thứ 7 tuổi mới 24 khi ông đã 76 tuổi.

Xác minh trinh nữ là một nghi lễ cổ xưa của người Zulu. Các cô gái trẻ ở độ tuổi mười lăm, mười sáu trong bán kính vài chục km vào một ngày cụ thể đến một nơi cụ thể, nằm xếp hàng cạnh nhau trên chiếu rơm dưới đất để các cụ bà trong bộ tộc dùng tay kiểm chứng xem có còn là trinh nữ hay không. Những người phụ nữ lớn tuổi này đã được đào tạo chuyên môn nhất định và biết cách xác định màng trinh còn nguyên vẹn. Đây là một buổi lễ trang nghiêm, tuyệt đối chỉ gồm toàn phụ nữ, tất cả đàn ông, kể cả những chú bé con, đều không được phép có mặt.

Tất cả các trinh nữ đã được xác minh sẽ được bôi một ít bùn lên trán, sau đó những cô gái được đánh dấu này sẽ lại xếp hàng để nhận “thẻ trinh nữ”. Thẻ trinh nữ là biểu tượng của sự thuần khiết và hoàn hảo, là biểu tượng trinh tiết của những cô gái này. Nghi thức xác minh trinh nữ bắt nguồn từ nghi lễ hiến tế “Nữ thần trinh nữ”. Người Zulu cho rằng nếu nữ thần này không được tôn kính xứng đáng, sẽ tấn công nhân loại bằng những thiên tai thảm họa; loài người, đặc biệt là các trinh nữ muốn được nữ thần bảo vệ cần phải giữ trinh tiết.

Người Zulu rất coi trọng vấn đề trinh tiết, nhưng ngày càng có nhiều các cô gái Zulu hiện đại có thai khi chưa kết hôn. Điều này có thể khiến Vua Zulu lo lắng. Ông cho rằng thủ phạm khiến các cô gái mang thai là đàn ông Zulu, vì vậy ông đã ra lệnh kiểm tra trinh tiết của các thanh niên chưa vợ và trừng phạt nếu người nào bị phát hiện là không còn là trai tân. Cách kiểm tra là yêu cầu các chàng trai chưa vợ xếp hàng để đi tiểu. Ai có dòng nước tiểu không vọt ngược quá đầu, sẽ bị coi là “mất trinh” và bị phạt.

Với sự biến đổi của xã hội theo thời gian, nghi thức xác minh trinh nữ thất truyền dần, địa vị người phụ nữ không được tôn trọng khiến quan niệm giữ trinh tiết của các cô gái trở nên mờ nhạt, số phụ nữ có con trước hôn nhân khá nhiều. Để ngăn chặn sự lây lan của bệnh AIDS và để phụ nữ biết giữ mình, từ cách đây hơn một thập kỷ, người Zulu đã khôi phục lại truyền thống xác minh trinh tiết và sau mấy năm đã trở nên phổ biến ở khắp Nam Phi.

Đàn ông Zulu phải học nhảy vũ điệu chiến tranh. Điệu múa chiến tranh là điệu múa nổi tiếng nhất của dân tộc Zulu. Nó bao gồm các động tác khác nhau tượng trưng cho chiến đấu với các động tác nhảy, đâm lao và né tránh linh hoạt để thể hiện sự dũng cảm của họ. Bởi vì tất cả các chiến binh Zulu hoàn hảo đều phải dũng cảm, nên Zulu là bộ tộc lớn nhất và dũng cảm, thiện chiến nhất ở Cộng hòa Nam Phi.

[ Thu Thủy ]