Zinaida Ivanovna Mareseva - Nữ y tá cứu thương Anh hùng Liên Xô

Cô gái nông thôn bình thường

Zinaida Ivanovna Mareseva sinh năm 1923 trong một gia đình nông dân tại làng Cherkasskoye, vùng Saratov. Cha của Zina (cách gọi thân mật Zinaida) làm nghề chăn nuôi trong một nông trang tập thể. Ghi danh học tại trường hộ sinh thành phố Volsk, nhưng Zina không có thời gian để hoàn thành khóa học do cuộc Chiến tranh Vệ quốc nổ ra. Cô phải nghỉ học và đi làm tại nhà máy xi măng Bolshevik ở tỉnh Saratov.

Các chiến sĩ quân y đã có những đóng góp to lớn vào chiến thắng của nhân dân Liên Xô; Nguồn: russian7.ru

Cha Zina đã ra mặt trận từ những ngày đầu chiến tranh. Nhiều lần cô đoàn viên Komsomol Zina cố xin được theo bước cha - ra tiền tuyến - nhưng không thành. Sau khi tốt nghiệp khóa học y tá do Hội Chữ thập Đỏ tổ chức, vào cuối năm 1942, một lần nữa, cô tình nguyện và được chấp nhận ra mặt trận với cương vị y tá thuộc Tiểu đoàn Bộ binh số 1 Trung đoàn Bộ binh Cận vệ số 214 thuộc Sư đoàn Bộ binh Cận vệ số 73, chiến đấu tại mặt trận Stalingrad.

Nữ y tá cứu thương gan dạ

Tại chiến trường Stalingrad ác liệt, dưới mưa bom bão đạn của quân thù, cô kéo lê các chiến sĩ bị thương từng mét một đến nơi trú ẩn an toàn, hoặc đến dòng sông - nơi có những chiếc bè đưa họ sang bên kia sông, rồi ngay lập tức trở lại chiến trường. Trong giai đoạn đầu của chiến dịch tấn công, khi những trận chiến khốc liệt nổ ra bên hữu ngạn sông Volga, Zina đã cứu sống 68 chiến sĩ. Việc tiêu diệt cánh quân Đức gần Stalingrad cho phép Hồng quân thực hiện một cuộc tấn công quy mô lớn. Vì sự can đảm và lòng dũng cảm, Zina đã được trao huy chương “Vì thành tích chiến đấu”.

Thế rồi đơn vị cô được điều về mặt trận Voronezh - nơi tình hình chiến sự đang vô cùng nóng bỏng. Zina luôn viết thư về nhà, an ủi mẹ và người thân. Trong một lá thư gửi mẹ (hiện được lưu giữ trong kho lưu trữ của Bảo tàng Quân y Bộ Quốc phòng Nga), cô viết: “Chúng con gần như luôn ở trong trận đánh. Nhiều chàng trai và cô gái ưu tú đã ngã xuống ở đây. Nhưng hãy để kẻ thù ghê tởm biết rằng, đối với chúng ta, Tổ Quốc là thứ quý giá nhất, thiêng liêng nhất...”. Trong các trận đánh ở vòng cung Kursk, Zina đã dũng cảm đưa 38 binh sĩ và sĩ quan bị thương ra khỏi chiến trường, và được tặng thưởng Huân chương Sao Đỏ.

Chiến binh dũng mãnh

Cô y tá gan dạ-người chiến binh dũng mãnh Mareseva đã lập nên chiến công hiển hách vào tháng 8/1943 - khi dơn vị vượt sông Seversky Donets. Trong thành phần của nhóm đổ bộ, Zina đã đáp xuống hữu ngạn của con sông - nơi các chiến sĩ Hồng quân gặp phải sự kháng cự quyết liệt của quân Đức. Như Nikolai Rumyantsev viết trong cuốn “Tác giả của chiến công huyền thoại”, chiếm giữ cao điểm có độ cao vượt trội, bọn Đức Quốc xã đã khống chế toàn bộ khu vực ven bờ bằng pháo, súng cối và súng máy. Zina đã phải chạy từ chỗ này sang chỗ khác để băng bó, giúp đỡ các chiến sĩ. Dù đã cạn sức, dưới hỏa lực nhiều tầng của kẻ thù, cô vẫn tiếp tục làm công việc của mình và an ủi các chiến sĩ, vuốt ve họ bằng những lời nói ân cần, dịu dàng như một người chị.

Chân dung Thượng sĩ Cận vệ Anh hùng Liên Xô Zinaida Ivanovna Mareseva; Nguồn: ussr22.su

Quân đội Liên Xô chịu tổn thất lớn, nhưng các cứ điểm đầu cầu được lệnh phải giữ bằng mọi giá. Cá nhân Zina đã sơ tán 60 thương binh sang bên kia sông. Ngày 2/8, các cuộc phản công của quân phát xít đối với Tiểu đoàn 1 đặc biệt điên cuồng và quyết liệt, nhưng đều bị đẩy lùi và chịu tổn thất nặng nề. Đến cuối ngày, địch đã phát động cuộc phản công thứ tám. Với sự yểm trợ của hỏa lực pháo binh mạnh mẽ, Đức Quốc xã đã xoay sở để đi vòng đánh thọc sườn trái của tiểu đoàn. Sau một ngày dài chiến đấu không cân sức, nhóm chiến sĩ Hồng quân phòng ngự ở đây bắt đầu mệt mỏi, dần rút lui về phía bờ sông.

Mareseva cảm nhận được điều này và trong đầu lóe lên ý nghĩ về số phận của các thương binh bên kia dòng sông nếu tuyến phòng ngự bị vỡ - những người mà cô không chỉ băng bó, giúp đỡ trên chiến trường, mà còn tự mình kéo về phía sau, dưới hỏa lực pháo binh chát chúa của quân thù. Với một khẩu súng trên tay, Zina chạy về phía những chiến binh đang thoái lui và thét lên “Không lùi bước! Tất cả theo tôi!”. Những người lính như bừng tỉnh lại, theo cô, lao lên tấn công... Trong trận chiến nóng bỏng do Zina chỉ huy đó, hơn 150 phát xít đã bị tiêu diệt, 8 súng máy, 2 súng cối và 20 súng phóng lựu đã bị thu làm chiến lợi phẩm. Trong hai ngày, Zian cùng với một đồng nghiệp đã đưa 64 chiến sĩ bị thương ra khỏi chiến trường, 52 người trong số họ, với vũ khí cá nhân, đã sơ tán qua sông.

Tổ Quốc mãi mãi ghi công những người con đã hiến dâng cuộc sống và tuổi xuân của mình cho dân tộc; Nguồn: cont.ws

Nhưng số phận không tha cho bất cứ ai, kể cả Zina - cứu nhân thực sự của hàng chục binh sĩ Xô viết. Trong một trận quần nhau với giặc, khi đang băng bó cho một chiến sĩ, Zina đột nhiên nghe thấy một tiếng kêu bị bóp nghẹt - người chỉ huy bị thương, ngã xuống. Zina chạy đến bên người chỉ huy và nhác thấy một tên phát xít đang nhắm súng vào anh, không chút do dự, cô chạy đến và che chở anh bằng chính thân thể của mình. Cùng lúc tiếng súng vang lên, Zina ngã xuống. Viên sĩ quan đã được cứu sống, nhưng Zina bị thương nặng đã hy sinh sau ba ngày nằm viện, vào ngày 6/8/1943, lúc cô mới 20 tuổi đời.

Những người đồng chí - bạn chiến đấu đã mai táng Zinochka, như những người lính vẫn âu yếm gọi cô, tại làng Pyatnitskoye, vùng Kursk theo nghi thức quân đội. Các đồng đội đã thề trước mộ của Zinaida Mareseva: "Chúng tôi thề, em gái thân yêu, rằng kẻ thù của chúng ta sẽ phải nếm sức mạnh của lòng căm giận của chúng tôi" và họ đã giữ lời thề. Năm 1953, một bia vinh danh đã được dựng lên trên mộ của Zinaida. Ngày 22/2/1944, người con thân yêu của vùng quê Saratov Zinaida Ivanovna Mareseva được truy tặng danh hiệu cao quý Anh hùng Liên Xô. Năm 1964, nhà máy - nơi Zinaida bắt đầu sự nghiệp - được đặt theo tên của cô, và Zinaida đã được bổ sung vào danh sách công nhân danh dự của của nhà máy./.

CTV Lê Ngọc/VOV.VN (tổng hợp)