Yêu nhiều thì nhạt

Ấy thế mà lại có người đại biểu nhân dân Việt có thêm một quốc tịch Cộng hòa Cyprus. Phải chăng, một người nước ngoài là đại biểu nhân dân? Hai trong một mới tài. Vậy đại biểu đó mang tiếng nói của nhân dân Cyprus hay nhân dân Việt Nam? Lại nhớ ra có một vị nữ đại biểu mang thêm quốc tịch Malta. Vị này đã bị bỏ phiếu bãi nhiệm tư cách đại biểu Quốc hội vì điều đó. Quốc tịch này có lợi gì về tài chính hay một cú hạ cánh an toàn không?

Hãng tin Al Jazeera có một chuỗi bài viết dựa trên cái gọi là "Hồ sơ Cyprus", cho biết chương trình hộ chiếu của Cyprus cho phép những ai đầu tư ít nhất 2,5 triệu USD sở hữu hộ chiếu Cyprus. Đồng nghĩa với việc cá nhân đó trở thành công dân EU, được di chuyển, làm việc tự do trên 27 nước EU và có thể nhập cảnh vào 174 quốc gia không cần visa.

Dạo này giới trẻ thịnh hành khái niệm công dân toàn cầu (World Citizen). Những công dân có thể sống và làm việc đa quốc gia, có thể nhiều quốc tịch, một dạng công dân không biên giới. Không ai đảm bảo công dân dạng này có thể dành trọn vẹn trái tim, sự hy sinh cho một vùng đất cụ thể, kể cả nơi chôn rau cắt rốn. Có lẽ xu hướng này khiến hộ chiếu cũng nhạt dần, chỉ là công cụ xuất nhập cảnh.

Minh họa Lê Tâm.

Ở Việt Nam, mỗi công dân chào đời, tự động mang quốc tịch Việt Nam. Còn ở Mỹ, Tổng thống Mỹ thì đang muốn xóa bỏ việc tự động công nhận quốc tịch Mỹ với những đứa trẻ sinh ra trên đất Mỹ.

Lợi ích của song tịch cũng là cách để sơ cua nếu rủi ro bị tước quốc tịch. Nếu chỉ có duy nhất một quốc tịch mà bị tước quốc tịch thì sao? Thì thành người vô tổ quốc. Khi bị tước quốc tịch thì mọi giấy tờ tùy thân như căn cước cũng biến mất. Quản lý bằng gì nhỉ? Chẳng lẽ gắn chip điện như khu bảo tồn thiên nhiên.

Cũng có người gốc Việt là Phạm Minh Hoàng, bị tước quốc tịch Việt Nam do hoạt động trong tổ chức phản động Việt Tân. Chỉ còn quốc tịch Pháp, ông này vẫn ra sức gào thét rằng mình là người Việt Nam, nhưng muộn rồi. Người Việt thì không bao giờ "cắn" Tổ quốc.

Nhằm giảm thiểu người không quốc tịch, Công ước về Giảm thiểu tình trạng không quốc tịch (Convention on the Reduction of Statelessness) năm 1961 quy định các nước tham gia không tước quốc tịch nếu công dân chỉ có một quốc tịch. Tuy vậy không phải tất cả các nước đều tham gia công ước này. Trạng thái vô Tổ quốc có thể đến bất kỳ lúc nào. Những ai làm điều ngược với lợi ích Tổ quốc cần biết điều đó.

Ngắn gọn thôi, Quốc tịch cũng như tình yêu. Yêu nhiều thì nhạt. Không ai có trái tim như chùm nho.

Lê Tâm