Xung quanh nghi vấn nhân viên điện Kremlin hoạt động gián điệp

Nguyên nhân bắt nguồn từ những lo ngại về việc, Tổng thống Donald Trump qua một số tiết lộ của mình có thể vô tình khiến điệp viên trên bị lật tẩy. Ngay sau đó, có một số thông tin khẳng định, nguồn tin của Cục Tình báo trung ương Mỹ (CIA) có thể là nhân viên văn phòng Tổng thống Oleg Smolenkov.

Còn phát ngôn viên Dmitri Peskov của tổng thống Nga cho biết, nhân vật trên quả thật có thời gian làm việc trong văn phòng của tổng thống nhưng đã bị sa thải từ vài năm trước…

Chiến dịch bí mật 2 năm trước đây của tình báo Mỹ chỉ được tiết lộ vào ngày 9-9-2019 vừa qua. Hãng CNN dựa trên các nguồn tin trong chính quyền của Tổng thống Donald Trump thông báo, mật vụ Mỹ vào năm 2017 đã tổ chức đào thoát thành công cho một “điệp viên cỡ lớn” của họ từ nước Nga. Chiến dịch này diễn ra ngay sau khi ông Trump tại phòng Bầu dục đã đón tiếp Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov và Sergey Kislyak, người khi đó đang nắm cương vị đại sứ của Nga tại Mỹ.

Ngoại trưởng Sergey Lavrov trong một cuộc tiếp xúc với Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Cho dù hiện vẫn chưa có bất cứ dữ liệu chính xác nào giúp xác nhận tên tuổi của nhân vật trên, cũng không có gì khó khăn để lần ra nhân viên văn phòng tổng thống Oleg Smolenkov, người đã bất ngờ mất tích vào thời điểm đó. Ngay như tờ Daily Storm hồi tháng 9-2017 đã từng đưa tin về vụ mất tích của nhân vật này.

Theo đó, Smolenkov cùng vợ và 3 đứa con cùng đi nghỉ tại Montenegro và mất tích ngay sau đó. Cũng theo thông tin của báo này, chính quyền Nga còn khởi tố vụ án hình sự với nghi án giết người liên quan tới vụ mất tích của Smolenkov.

Nhân vật này trong suốt thời gian phục vụ trong các cơ quan nhà nước từng có thời làm thư ký trong đại sứ quán Nga tại Washington. Vào năm 2010, ông ta còn được phong hàm cố vấn quốc gia hạng ba.

Các nhà chức trách đã mở cuộc điều tra về vụ biến mất của Smolenkov và gia đình ông ta. Theo đó vào ngày 14-6-2017, gia đình này đã rời căn hộ của mình tại phố Kargopolski (Moscow). Cùng đi với Smolenkov là cô vợ Antonina, khi đó đang nghỉ phép với lý do chăm con. Nguồn tin từ báo chí cho thấy, Antonina cũng là một nữ viên chức nhà nước, làm việc trong cơ quan của chính phủ Nga.

Vợ chồng họ mang theo cả 3 đứa con: 2 cô con gái 2 và 7 tuổi, cậu con trai 13 tuổi. Điều tra cho thấy, Smolenkov và gia đình quả thật đã tới Montenegro. Anh ta chỉ được nhớ tới sau khi không thấy đi làm trở lại vào tháng 7-2017.

Tháng 9-2017, sau khi xuất hiện những thông tin đầu tiên về việc khởi tố vụ án hình sự liên quan đến việc mất tích của Smolenkov, nhiều quan chức cao cấp Nga đã khước từ bình luận khi được hỏi về chuyện này.

Có một vài cơ sở để nhận định rằng, anh ta đã trao cho CIA vài ngàn tài liệu khác nhau về tiềm năng quân sự quốc phòng, về các công trình nghiên cứu, thử nghiệm những loại vũ khí mới nhất, cũng như về mối quan hệ hợp tác bí mật giữa Nga và các đồng minh trong lĩnh vực kỹ thuật quân sự.

Theo tờ The New York Times, điệp viên được tuyển mộ tại Nga này là một trong những nguồn tin giá trị nhất của CIA.

Cụ thể là CIA đã tuyển mộ quan chức Nga này từ nhiều năm về trước, luôn dõi theo anh ta trên con đường thăng tiến sự nghiệp và cuối cùng bước chân được vào điệm Kremlin. Tình báo Mỹ đã nhận được từ nhân vật này những thông tin “giá trị nhưng lại mâu thuẫn” khiến họ phải tổ chức kiểm tra đối chiếu lại vào năm 2016.

Cũng trong năm đó, người Mỹ do lo ngại vấn đề an toàn của anh ta nên muốn đưa điệp viên này ra khỏi Nga. Ban đầu anh ta đã khước từ, khiến cho CIA nghi ngờ đó là một điệp viên hai mặt. Tuy nhiên chỉ vài tháng sau, quan chức Nga này đã đồng ý rời bỏ đất nước.

Về phía báo chí Nga, tờ Kommersant nhận định, Oleg Smolenkov rất có thể đang có mặt tại Stafford (bang Virginia).

Nhận định này có được nhờ những thông tin đăng tải trong mục mua bán bất động sản trên trang của The Washington Post, theo đó có tin Smolenkov mua một ngôi nhà tại thành phố này. Vụ giao dịch được thực hiện vào ngày 5-6-2018 với giá trị khoảng 925 ngàn đôla.

Đối chiếu trên trang realtor.com, ngôi nhà có diện tích 760 mét vuông nằm trên một khu đất rộng 1,2 hectar, có 6 phòng ngủ đều có nhà vệ sinh riêng, phòng chiếu phim tại gia và buồng tập luyện thể thao.

Ngay sau công bố của CNN, một quan chức cao cấp của Bộ Ngoại giao Nga đã gọi tin này là chuyện nhảm nhí. Nhưng sau đó, đại diện chính thức của tổng thống Nga, ông Dmitri Peskov lại thừa nhận, nhân vật này quả thật có làm việc tại văn phòng tổng thống, nhưng bổ sung thêm là đã bị sa thải từ vài năm trước.

Cũng theo lời ông Peskov, Smolenkov không phải là một quan chức cao cấp như báo chí Mỹ vẫn rêu rao. Ngoài ra, công việc của anh ta tại điện Kremlin không có chút khả năng tiếp xúc nào với ông Putin. Còn Bộ trưởng Ngoại giao Sergey Lavrov khi được hỏi về vụ của Smolenkov đã khẳng định chưa bao giờ gặp nhân vật này, đồng thời từ chối bình luận.

Về việc đánh giá thiệt hại liên quan đến Smolenkov hiện đang có nhiều nhận định khác nhau. Theo một số nguồn tin, anh ta chỉ thuần túy làm những việc mang tính chất kỹ thuật – mua sắm, tổ chức những chuyến công tác, hoàn thành những nhiệm vụ riêng của cấp trên.

Tuy nhiên theo một số kênh khác, Smolenkov từng làm việc tại Đại sứ quán Nga tại Mỹ dưới quyền của Yuri Ushakov, người hiện đang đảm trách cương vị trợ lý cho tổng thống Nga về các vấn đề quốc tế. Anh ta hoàn toàn có thể nắm được những thông tin có giá trị, do cấp trên anh ta có quyền tiếp xúc trực tiếp với Vladimir Putin.

Hồng Sơn (tổng hợp)