Xung quanh bản án chung thân của cựu Thứ trưởng An ninh Trung Quốc Mã Kiện

Theo Tân Hoa xã, ngày 27-12-2018, ngoài bản án tù chung thân, ông Mã Kiện còn bị tước quyền tham gia hoạt động chính trị suốt đời, toàn bộ tài sản cá nhân bị xung công, cùng khoản tiền phạt hơn 50 triệu nhân dân tệ (NDT).

Được biết, phiên tòa của ông Mã Kiện được tiến hành theo hình thức xử kín (từ ngày 16-8-2018) bởi những chứng cứ đưa ra để kết tội liên quan tới bí mật quốc gia. Tại tòa án nhân dân trung cấp của thành phố Đại Liên, ông Mã Kiện đã nhận tội và đây là quan chức cấp cao nhất của Bộ An ninh từng bị bắt và xét xử.

Theo giới truyền thông, vì ông Mã Kiện đã trung thực thú nhận các hành vi phạm tội, chủ động cung cấp phần lớn thông tin về hành vi nhận hối lộ, tích cực giao nộp số tiền tham nhũng nên đã được tòa giảm nhẹ hình phạt. Bởi nếu chiểu theo những tội trạng mà ông Mã Kiện đã phạm phải, cựu Thứ trưởng Bộ An ninh sẽ phải nhận bản án tử hình.

Cựu Thứ trưởng Bộ An ninh quốc gia Trung Quốc Mã Kiện.

Giới truyền thông đưa tin, ông Mã Kiện từng được đánh giá là ứng viên nặng ký cho chức Bộ trưởng Bộ An ninh, nhưng đã bị bắt gần 4 năm trước (đầu năm 2015) vì có liên quan tới bê bối tại Tập đoàn công nghệ Phương Chính (Founder Group), một doanh nghiệp công nghệ thuộc quản lý của trường Đại học Bắc Kinh cách đây khoảng 6 năm.

Năm 2013, ông Mã Kiện đã tiết lộ thông tin nội bộ về việc Tập đoàn công nghệ Phương Chính và Công ty Dân Tộc tái cơ cấu tài sản để kiếm lời. Và trong khoảng thời gian 1999-2014, ông Mã Kiện đã lợi dụng chức vụ để mưu lợi, giúp đỡ tỷ phú Quách Văn Quý (đang sống lưu vong ở Mỹ) và doanh nghiệp của ông này, trực tiếp hoặc thông qua người thân nhận số tài sản phi pháp lên tới 109 triệu NDT.

Trong khoảng thời gian 2008-2014, ông Mã Kiện đã cùng tỷ phú Quách Văn Quý dùng nhiều thủ đoạn để ép buộc nhiều người khác chuyển nhượng cổ phần công ty hoặc từ bỏ quyền ưu tiên mua bán cổ phiếu. Tỷ phú Quách Văn Quý từng được xếp thứ 125 trong danh sách những người giàu nhất Trung Quốc năm 2014, khi sở hữu số tài sản trị giá 15,5 tỷ NDT (khoảng 2,5 tỷ USD).

Gần 2 năm trước (6-2-2017), Tân Hoa xã dẫn thông tin từ Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao cho biết, nguyên Thứ trưởng Bộ An ninh Mã Kiện đã bị điều tra vì liên quan tới nhận hối lộ. Trước đó (30-12-2016), Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương thông báo, ông Mã Kiện đã bị khai trừ khỏi Đảng Cộng sản Trung Quốc và sẽ bị khởi tố về tội nhận hối lộ và lạm dụng chức vụ để can thiệp vào các hoạt động thực thi luật pháp.

Gần 4 năm trước (16-1-2015), Tân Hoa xã cho biết, Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương thông báo, Thứ trưởng Bộ An ninh Mã Kiện đang bị điều tra vì bị nghi ngờ vi phạm nghiêm trọng kỷ luật Đảng và luật pháp.

Theo tờ South China Morning Post, ông Mã Kiện có 6 bồ nhí, 6 biệt thự ở Bắc Kinh và 2 con ngoài giá thú. Điều đáng nói là 2 trong số 6 bồ nhí của ông Mã Kiện làm việc trong Bộ An ninh. Được biết, ông Mã Kiện được bổ nhiệm làm Thứ trưởng Bộ An ninh (phụ trách các hoạt động phản gián) năm 2006 và có thâm niên hơn 30 năm làm việc trong Bộ An ninh.

Tin tức về vụ bắt giữ ông Mã Kiện xuất hiện lần đầu tiên hôm 9-1-2015 trên trang web Mingjing News có trụ sở ở Mỹ. Sau khi ông Mã Kiện bị bắt, một số người thân của cựu Thứ trưởng Bộ An ninh cũng bị điều tra. Giới truyền thông đưa tin, ông Mã Kiện có quan hệ mật thiết với ông Lý Hữu - Giám đốc điều hành Tập đoàn Phương Chính, và 2 người đã "múa tay trong bị" để tiến hành các hoạt động mua bán chứng khoán thu lợi bất chính.

Và việc này bị tiết lộ sau khi Zenith Bắc Kinh - công ty xây dựng nhà cửa có lai lịch bí ẩn, nhưng vẫn là cổ đông lớn thứ hai trong công ty chứng khoán Phương Chính thuộc Tập đoàn Phương Chính công bố "thâm cung bí sử" - lãnh đạo của Tập đoàn Phương Chính đã giao dịch nội gián và biển thủ tài sản với tổng số tiền lên tới hàng tỷ NDT. Sau cáo buộc của Zenith Bắc Kinh, Chủ tịch Tập đoàn Phương Chính Ngụy Tân và Giám đốc điều hành Phương Chính Lý Hữu đã bị bắt.

Giới truyền thông cho biết, ngoài những mối quan hệ kể trên, ông Mã Kiện còn khá thân thiết với ông Lệnh Kế Hoạch, nguyên Chủ nhiệm Văn phòng Trung ương Đảng dưới thời Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Hồ Cẩm Đào. Và Giám đốc điều hành Phương Chính Lý Hữu được coi từng hối lộ "khủng" cho gia đình ông Lệnh Kế Hoạch để nhận những ưu ái trong kinh doanh.

Trịnh Huyền My