Xung đột phe phái vẫn ám ảnh Lebanon
Sơ tán người dân ra khỏi hiện trường sau vụ nổ súng ở Beirut vào ngày 14-10. Ảnh: AP
Quân đội Lebanon ngày 15-10 thông báo đã bắt giữ 9 người, trong đó có một công dân Syria, sau vụ bạo lực xảy ra trước đó cùng ngày tại thủ đô Beirut khiến ít nhất 6 người thiệt mạng và hàng chục người bị thương.
Thông báo trên mạng xã hội Twitter, quân đội cho hay vẫn đang triển khai lực lượng tại khu vực nhằm đảm bảo bạo lực không tiếp diễn. Cùng ngày, Tổng thống Lebanon Michel Aoun khẳng định những kẻ gây ra vụ bạo lực này tại Beirut sẽ phải chịu trách nhiệm. Phát biểu trên truyền hình sau vụ nổ súng, ông Aoun cho biết “việc vũ khí một lần nữa là phương thức “giao tiếp” giữa các phe phái đối địch tại Lebanon là không thể chấp nhận được”.
Thủ tướng Lebanon Najib Mikati cùng ngày cũng lên tiếng xin lỗi người dân sau khi xảy ra các vụ đụng độ bạo lực tại thủ đô Beirut. Trả lời phỏng vấn tờ Annahar, Thủ tướng Mikati cho biết ông được quân đội thông báo rằng tình hình an ninh tại thủ đô hiện đã được cải thiện. Trong khi đó, đảng Các lực lượng Liban (LF) phủ nhận liên quan tới các vụ nổ súng trên, sau khi phong trào Hezbollah cáo buộc LF đứng sau vụ việc này. LF mạnh mẽ phản đối các sự kiện xảy ra trong ngày 14-10, đồng thời đổ lỗi cho việc Hezbollah “kích động” chống lại điều tra viên chính trong vụ nổ cảng Beirut hồi năm ngoái đã gây ra bạo lực.
Tình hình tại Beirut đã gây quan ngại cho cộng đồng quốc tế đến nỗi nhiều chuyên gia lo ngại về nguy cơ nội chiến. Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres ngày 14-10 đã bày tỏ quan ngại về tình hình bạo lực, đồng thời kêu gọi các bên cố gắng kiềm chế, tránh khiêu khích và bạo lực. Tổng Thư ký Guterres một lần nữa nhắc lại cần phải điều tra một cách công bằng, minh bạch và nhanh chóng về vụ nổ hồi năm ngoái tại cảng Beirut.
Mỹ kêu gọi xoa dịu căng thẳng tại Lebanon sau khi vụ nổ súng tại thủ đô Beirut làm dấy lên lo ngại rằng bạo lực sẽ đưa đất nước trở lại với cuộc xung đột phe phái. Phát biểu với phóng viên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price nêu rõ: “Chúng tôi cùng với chính quyền Lebanon kêu gọi kiềm chế, giảm leo thang căng thẳng.
Cuộc khủng hoảng chính trị này bùng nổ liên quan điều tra vụ nổ thảm họa ở cảng Beirut hồi tháng 8-2020. Cuộc khủng hoảng này xảy ra vào thời điểm người dân đang mong đợi chính phủ mới, được thành lập vào tháng 9-2021, giải quyết cuộc khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng tại nước này. Chính phủ mới của Lebanon ngày 13-10 đã hủy phiên họp nội các khi các phe tranh cãi về việc liệu có nên loại bỏ thẩm phán đang điều tra các vụ nổ xảy ra ở cảng Beirut hồi tháng 8-2020 hay không. Thẩm phán Tarek Bitar đã bị buộc phải đình chỉ cuộc điều tra của ông vào ngày 12-10, sau khi các cựu bộ trưởng mà ông từng triệu tập để thẩm vấn phục vụ công tác điều tra đã đệ đơn kiện ông.
Thẩm phán Bitar hiện đang trở thành mục tiêu của một chiến dịch chính trị do các phong trào Hezbollah và Amal thuộc dòng Hồi giáo Shiite lãnh đạo. Thủ lĩnh phong trào Hezbollah Hassan Nasrallah trong tuần này cáo buộc thẩm phán Bitar có hành vi “thiên vị chính trị”. Trong khi đó, ông Ali Hasan Khalil, nhà lập pháp cấp cao thuộc phong trào Amal đồng thời là một cựu bộ trưởng, đã đe dọa “leo thang chính trị” nếu quá trình điều tra “không được điều chỉnh”, sau khi ông Bitar hôm 12-10 ban hành lệnh bắt giữ nhân vật này vì đã không tới trình diện để thẩm vấn. Phiên họp nội các ngày 12-10 đã khép lại bằng một cuộc tranh cãi gay gắt khi các bộ trưởng thân với phong trào Hezbollah và Amal đã ép buộc chính phủ ủng hộ yêu cầu của họ nhằm thay thế thẩm phán Bitar.
Phiên họp tiếp theo vào ngày 13-10 đã bị hoãn lại cho thấy các phe phái trong nội các Lebanon không đạt được thỏa thuận nào, với việc một số bộ trưởng cho rằng chính phủ không nên can thiệp vào các vấn đề tư pháp. Những người ủng hộ Hezbollah và Amal đã kêu gọi tổ chức một cuộc biểu tình chống lại ông Bitar vào ngày 14-10 ở thủ đô Beirut, nơi thân nhân của các nạn nhân trong vụ nổ cảng Beirut thường tổ chức các cuộc biểu tình phản đối can thiệp chính trị.
Các vụ nổ xảy ra ngày 4-8-2020 tại cảng Beirut đã cướp đi sinh mạng của hơn 200 người, khiến hàng nghìn người khác bị thương và phá hủy nhiều khu vực của thủ đô Beirut.
