Xuất ngoại khảo sát buýt nhanh BRT: Truy trách nhiệm thế nào?

Liên quan đến kết luận của Thanh tra Chính phủ về nội dung UBND TP Hà Nội tổ chức ba đoàn đi nghiên cứu, khảo sát mô hình buýt nhanh BRT ở nước ngoài nhưng không đạt mục tiêu của cuộc khảo sát, trao đổi với Đất Việt, một số chuyên gia ngành giao thông đều tỏ ra hoài nghi về mục đích của những chuyến đi này.

PGS.TS Nguyễn Văn Thụ, nguyên Viện trưởng Viện Quy hoạch và Quản lý GTVT hỏi thẳng: "Phải chăng họ đi chơi? Khi còn công tác, tôi biết nhiều đoàn công tác cũng đi chơi như vậy. Ai cũng biết lãng phí nhưng tiền chùa tội gì không tiêu!".

Ông đề nghị phải truy trách nhiệm những người có liên quan: "Tiền ngân sách hay tiền doanh nghiệp thì cũng là tiền của dân, đi phải có mục đích, cử người đi về không làm được gì thì cử làm gì? Hay người đi lại sắp về hưu, cho đi để giải quyết chế độ chính sách?".

Thanh tra Chính phủ phát hiện sai phạm hàng chục tỷ đồng tại dự án buýt nhanh BRT của Hà Nội

Cùng bày tỏ quan điểm về thông tin này, PGS.TS Nguyễn Đình Thám, nguyên Chủ nhiệm Bộ môn Công nghệ và Quản lý xây dựng, Khoa Xây dựng Dân dụng và Công nghiệp (Đại học Xây dựng) cho biết, có thể thấy ngay sự vô lý ở trong những chuyến đi này: xuất ngoại để nghiên cứu, khảo sát mô hình buýt nhanh BRT thế nhưng đi về thì một đoàn không báo cáo kết quả, hai đoàn có báo cáo nhưng lại không thể hiện nội dung liên quan đến khảo sát.

Chưa kể các tổ được cử đi không có tài liệu tham gia, đóng góp đối với việc lập dự án đầu tư, thiết kế, dự toán xe BRT.

"Kết luận của Thanh tra Chính phủ khiến dư luận nghĩ rằng, dường như các chuyến đi này được tổ chức để cho các cán bộ đi chơi chứ không phải phục vụ mục tiêu chính là khảo sát, nghiên cứu mô hình buýt nhanh BRT. Nếu quả thực như vậy thì đây cũng là tình trạng chung của chi tiêu công ở Việt Nam mà báo chí đã phản ánh nhiều.

Có công việc cần người đi để phục vụ công việc, nhưng cũng có một vài trường hợp vì cần đi chơi mà tìm lý do để đi.

Chúng ta không làm rõ vấn đề này, còn người trong cuộc thì lợi dụng quản lý nhà nước lỏng lẻo để xuất ngoại. Tình trạng này không hiếm, ở cả Trung ương và địa phương", PGS.TS Nguyễn Đình Thám nói.

Vị chuyên gia cho rằng, chính sự quản lý lỏng lẻo, thậm chí không quản lý ở các khâu thiết kế kế hoạch, chương trình, nhân sự của các đoàn đi nước ngoài cũng như sau khi đi về đã gây nên tình trạng nên.

"Bởi thành phần đi, nội dung, mục đích chuyến đi, thời gian đi, chi phí thế nào... không ai để ý và quản lý nên khi đi về, cán bộ không báo cáo, hoặc có báo cáo cũng không liên quan đến nội dung khảo sát, chuyện ấy không có gì là lạ", ông nhấn mạnh.

Thừa nhận trong quy định của Nhà nước đã yêu cầu cán bộ, công chức đi học tập, nghiên cứu ở nước ngoài, sau khi kết thúc chuyến đi phải nộp báo cáo thu hoạch, Nhà nước cũng đã có các văn bản hướng dẫn chi tiết, tỉ mỉ nhưng PGS.TS Nguyễn Đình Thám đặt câu hỏi: liệu người thực hiện có làm theo đúng quy định hay không? Liệu người quản lý có vì công việc mà tiến hành kiểm tra, giám sát hay không?

Từ những vi phạm, khuyết điểm trong công tác khảo sát, đấu thầu, thi công…tại dự án buýt nhanh BRT mà Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra, PGS.TS Nguyễn Đình Thám đề nghị cần truy trách nhiệm những người đi công tác nước ngoài không hoàn thành nhiệm vụ và cả trách nhiệm của những người quản lý, chịu trách nhiệm việc lập kế hoạch chuyến đi, giám sát việc viết báo cáo và thực hiện nội dung báo cáo sau khi đi về.

"Học viên đi học nước ngoài bằng ngân sách Nhà nước phải ký hợp đồng với địa phương rằng sau khi hoàn thành khóa đào tạo sẽ phải về nước phục vụ cho địa phương trong một thời gian nhất định. Trường hợp không về, học viên phải bồi thường hợp đồng, bồi thường tiền ngân sách.

Phải có thưởng, phạt rõ ràng rõ ràng như vậy thì mới không có ai dám làm bậy. Đối với những đoàn đi công tác nước ngoài cũng phải làm nghiêm, không thể nương nhẹ", PGS.TS Nguyễn Đình Thám lưu ý.

Thành Luân