Xuất khẩu tôm giảm, liệu có vượt qua mốc hơn 3,8 tỷ USD

Chế biến tôm XK. Ảnh: N.H

Ảnh hưởng từ giá thấp

Theo thông tin từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam, kể từ quý II/2018, XK tôm Việt Nam liên tục sụt giảm so với cùng kỳ năm 2017. Đáng chú ý, tháng 9/2018, XK tôm Việt Nam giảm 14,8% so với cùng kỳ năm ngoái đạt gần 332 triệu USD.

Do sụt giảm trong quý II và quý III năm nay, XK tôm của cả nước trong 9 tháng đầu năm nay đạt 2,6 tỷ USD, giảm 4% so với cùng kỳ năm 2017.

Nguyên nhân được xác định, nguồn cung tôm nuôi từ các nước sản xuất chính trên thế giới vẫn lớn nên giá tôm thế giới gần như không tăng, thậm chí ở một số nước đang bán cạnh tranh giá thấp đã tác động mạnh đến thị trường XK.

Do đó, tôm Việt Nam cũng chịu ảnh hưởng tại các thị trường có sức tiêu thụ chi phối lớn như: Mỹ, EU, Nhật Bản, Trung Quốc. Trong khi, các rào cản thương mại và biện pháp bảo hộ thị trường trong nước từ các thị trường NK chính ngày càng tăng cũng tác động đến tình hình XK tôm của Việt Nam trong thời gian qua.

Bên cạnh đó, đồng USD tăng mạnh so với một số đồng tiền khác khiến các nhà NK buộc phải giảm giá mua tôm. Giá tôm gần đây đã có xu hướng nhích lên nhưng cũng không đủ bù đắp so với tác động của đồng USD tăng.

EU là thị trường NK tôm lớn nhất của Việt Nam, chiếm 24,7% tổng XK tôm của Việt Nam đi các thị trường. Hai quý đầu năm nay, XK tôm Việt Nam sang EU tăng trưởng mạnh trong bối cảnh XK tôm sang các thị trường lớn như Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản sụt giảm.

Tuy nhiên, bước sang quý III năm nay, XK tôm sang thị trường này bắt đầu sụt giảm. Nhưng nhờ tăng trưởng tốt trong 2 quý đầu năm nên XK tôm Việt Nam sang thị trường này tính tới tháng 9 năm nay đạt 648,4 triệu USD, tăng 11% so với cùng kỳ năm 2017.

XK tôm cả năm nay vượt qua mốc 3,85 tỷ USD?

Mặc dù, XK tôm trong 9 tháng qua giảm so với cùng kỳ năm ngoái, tuy nhiên, các DN kỳ vọng, một số thị trường có kim ngạch XK tăng trưởng dương sẽ tiếp tục khởi sắc, XK tôm cả năm nay vượt qua mốc 3,85 tỷ USD của năm 2017.

Anh, Hà Lan và Đức là 3 thị trường NK lớn nhất tôm của Việt Nam trong khối EU. 9 tháng đầu năm nay, XK tôm sang cả 3 thị trường đều đạt tăng trưởng dương lần lượt 27,6%, 11,6% và 19,4% so với cùng kỳ năm ngoái.

Tôm Việt Nam vẫn duy trì được những lợi thế cạnh tranh so với các đối thủ lớn khác trên thị trường EU như Ấn Độ và Thái Lan. Hai đối thủ này của Việt Nam đang ngày càng giảm XK sang EU do vướng phải những vấn đề về đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng.

Thông tin thị trường cho thấy, ở châu Âu, nhu cầu về thực phẩm tiện lợi đang gia tăng do cuộc sống bận rộn và áp lực thời gian. Người tiêu dùng thích các bữa ăn dễ chuẩn bị và dễ nấu. Các bữa ăn dễ nấu cũng cần có giá phải chăng. Nếu DN cung cấp các sản phẩm tôm PUD, tôm tẩm ướp, xiên que giá phải chăng, DN sẽ có nhiều cơ hội tại thị trường này trong thời gian tới.

Mỹ là thị trường NK tôm lớn thứ 3 của Việt Nam, chiếm 18% tổng giá trị XK tôm của Việt Nam đi các thị trường. Sau khi XK tôm Việt Nam sang Mỹ giảm liên tục từ tháng 4 đến tháng 7 năm nay, XK sang thị trường này đã phục hồi tăng trưởng dương trong 2 tháng 8 và 9 năm nay. XK tôm Việt Nam sang Mỹ trong 9 tháng đầu năm nay đạt 472,4 triệu USD, giảm 3% so với cùng kỳ năm 2017.

Kết quả cuối cùng thuế chống bán phá giá cho tôm Việt Nam trong giai đoạn xem xét hành chính lần thứ 12 – POR12 (từ 1/2/2016- 31/1/2017) đã được giảm xuống mức 4,58%. Kết quả khả quan này giúp các DN tôm Việt Nam yên tâm đẩy mạnh bán hàng vào thị trường Mỹ trong thời gian tới, nhất là giai đoạn tập trung mua hàng từ các nhà NK Mỹ phục vụ cho các dịp lễ Tết cuối năm.

Bên cạnh đó, cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung cũng là một cơ hội cho các DN XK tôm của Việt Nam đẩy mạnh XK vào thị trường này do Mỹ áp thuế cao với các mặt hàng của Trung Quốc.

Hiện Mỹ là một trong những thị trường lớn NK tôm Việt Nam với kim ngạch đạt trên 600 triệu USD/năm. Do đó, thuế chống bán phá giá giảm là điều kiện thuận lợi để tôm Việt Nam tăng khả năng cạnh tranh tại thị trường này.

Nhu cầu thị trường tiêu thụ đang có những dấu hiệu chuyển động tốt. Nếu giá XK tôm của Việt Nam và giá tôm thế giới được cải thiện thời gian tới, XK tôm của Việt Nam quý cuối cùng của năm nay sẽ đạt tăng trưởng dương, đưa kim ngạch XK tôm cả năm nay vượt qua mốc 3,85 tỷ USD của năm ngoái.

Lê Thu