Xuất khẩu khởi sắc - Tín hiệu lạc quan cho nền kinh tế

Trong tháng 1-2021 kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam đạt 27,7 tỷ USD, tăng 50,5%. Ảnh: Hồ Phúc

Xuất siêu 1,3 tỉ USD

Bất chấp những thách thức và ảnh hưởng nặng nề từ đại dịch Covid-19, năm 2020, kinh tế Việt Nam vẫn đạt mức tăng trưởng dương 2,91% và là một trong những điểm sáng về kinh tế trong khu vực và thế giới. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu ước đạt gần 281,5 tỷ USD, tăng 6,5% so với năm 2019. Năm 2020 có 31 mặt hàng xuất khẩu trên 1 tỷ USD (trong đó có 9 mặt hàng xuất khẩu trên 5 tỷ USD và 6 mặt hàng xuất khẩu trên 10 tỷ USD), chiếm tỷ trọng 92% tổng kim ngạch xuất khẩu.

Năm 2020 cũng là năm đánh dấu sự hội nhập toàn diện của Việt Nam với nhiều các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới (FTA) đã ký kết và có hiệu lực. Với quyết tâm hội nhập quốc tế theo cả bề sâu và chiều rộng, Việt Nam đã mở rộng thị trường xuất khẩu tới hầu hết các thị trường thế giới. Không chỉ có mặt ở các thị trường truyền thống, hàng hóa của Việt Nam đã xuất hiện và có chỗ đứng vững chắc trên các thị trường mới, có yêu cầu chất lượng cao như thị trường châu Âu (EU), Nhật Bản, Australia, Mỹ. Đây chính là bước đệm quan trọng để xuất khẩu của Việt Nam tăng tốc ngay trong tháng đầu tiên của năm 2021.

Theo thông tin của Bộ Công Thương, tiếp tục đà tăng trưởng của năm 2020, hoạt động xuất, nhập khẩu hàng hóa tháng 1-2021 đạt mức tăng cao so với cùng kỳ năm trước với tổng kim ngạch ước đạt 54,1 tỷ USD, tăng 45,7% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 27,7 tỷ USD, tăng 50,5%; nhập khẩu hàng hóa đạt 26,4 tỷ USD, tăng 41%. Cán cân thương mại hàng hóa tháng 1 ước tính xuất siêu 1,3 tỷ USD.

Thống kê cho thấy, trong tháng 1 có 6 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm 67,3% tổng kim ngạch xuất khẩu. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu điện thoại các loại và linh kiện tiếp tục là mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất của nước ta trong tháng 1-2021, đạt 5,8 tỷ USD, tăng khá mạnh 25,9% so với tháng 12-2020.

Cũng theo Bộ Công Thương, xuất khẩu điện tử, máy tính và linh kiện đạt 4 tỷ USD, tăng 50,2%; máy móc thiết bị, dụng cụ phụ tùng đạt 3,2 tỷ USD, tăng 115,3%.

Đáng chú ý, trong tháng 1, kim ngạch xuất khẩu nhóm nông, lâm, thủy sản ước tăng mạnh 22,7% so với cùng kỳ năm trước, đạt 2,03 tỷ USD, chiếm 7,3% tổng kim ngạch xuất khẩu. Ngoại trừ rau quả, cà phê và gạo có kim ngạch giảm so với cùng kỳ năm trước, các mặt hàng khác đều có kim ngạch tăng so với cùng kỳ. Cụ thể: xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ đạt 1,3 tỷ USD, tăng 48,4%; xuất khẩu thủy sản ước đạt 600 triệu USD, tăng 19,6%; cao su đạt 321 triệu USD, tăng 142,2%; hạt điều đạt 268 triệu USD, tăng 51,7%; hạt tiêu đạt 51 triệu USD, tăng 42,4%; chè đạt 16 triệu USD, tăng 31,2%.

Chủ động “lách” qua các khe cửa hẹp để xuất khẩu

Xuất khẩu giầy, dép là mặt hàng tỉ đô trong tháng 1-2021 với kim ngạch ước đạt 1,8 tỷ USD, tăng 26,4% so với cùng kỳ. Có được kết quả này là do các các doanh nghiệp ngành da giày đã và đang chủ động nắm bắt và khai thác những lợi thế từ các Hiệp định thương mại mang lại nhằm tạo sự đột phá trong sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và thúc đẩy xuất khẩu.

Đồng thời, do tác động của dịch Covid-19, những chuỗi cung ứng mới đang được xác lập lại, đây chính là cơ hội để các doanh nghiệp da giày Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Bên cạnh đó, khối doanh nghiệp FDI tiếp tục đầu tư mới và mở rộng sản xuất, sẽ giúp ngành da giày duy trì tăng trưởng xuất khẩu.

Trong khi đó, ngành dệt may đang đứng trước cơ hội phát triển rất lớn từ các hiệp định thương mại tự do vừa được ký kết, đặc biệt là tiềm năng mở rộng xuất khẩu đến các thị trường lớn trên thế giới. Trong đó Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) vừa được kí kết hồi giữa tháng 11-2020 sẽ được kỳ vọng tạo ra động lực, cơ hội cho dệt may Việt Nam và thay thế một số thị trường mà đại dịch Covid-19 vẫn chưa kiểm soát được và đang ảnh hưởng lớn đến thị trường của dệt may Việt Nam như châu Âu. Theo Bộ Công Thương, đây là yếu tố hỗ trợ tích cực cho hoạt động sản xuất kinh doanh của dệt may Việt Nam trong năm 2021 và các năm tiếp theo.

Nông sản của Việt Nam cần được giám sát chất lượng, kiểm dịch an toàn để quá trình thông quan khi xuất sang Trung Quốc được thuận lợi. Ảnh: Bích Nguyên

Riêng về xuất khẩu nông lâm thủy sản, các doanh nghiệp cần chú ý giám sát chất lượng hàng hóa sang thị trường Trung Quốc để không bị nghẽn. Bởi, theo Bộ Công Thương, trong thời gian gần đây, Trung Quốc liên tục tăng cường các biện pháp thắt chặt kiểm dịch và an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc cùng nhiều yêu cầu chi tiết về cơ sở đóng gói, nhãn mác... khiến xuất khẩu các mặt hàng nông, lâm thủy sản sang thị trường này gặp không ít khó khăn.

Cơ quan chức năng Trung Quốc đã thông báo tiến hành kiểm tra và khử trùng phòng dịch đối với hàng hóa được vận chuyển trong container thông thường do lo ngại dịch Covid-19 dễ lây lan qua biên giới khi nhiệt độ xuống thấp vào mùa Đông và mùa Xuân. Bên cạnh đó, Chính quyền Quảng Tây, Trung Quốc (địa phương có biên giới với 4 tỉnh Việt Nam là Quảng Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng, Hà Giang) cũng đã đưa ra một số yêu cầu tăng cường quản lý hoạt động nhập khẩu thực phẩm đông lạnh.

Trước tình hình trên, Bộ Công Thương thông báo và khuyến nghị các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh nông sản, thủy sản xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc tăng cường công tác giám sát chất lượng của hàng hóa, tránh vi phạm các quy định của Trung Quốc về tiêu chuẩn chất lượng, kiểm nghiệm kiểm dịch, an toàn thực phẩm, góp phần giúp quá trình thông quan diễn ra thuận lợi hơn. Bộ Công Thương cũng đang phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành của Việt Nam để trao đổi với phía Trung Quốc nhằm tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu giữa hai nước.

Thu Hằng