Xuất khẩu hàng hóa sang EU tăng trưởng khả quan nhờ EVFTA
Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) cho thấy cánh cửa để hàng hóa Việt Nam vào EU đã thực sự rộng mở. Điều đó được chứng minh qua các con số kim ngạch xuất khẩu (XK) của Việt Nam sang thị trường này luôn tăng trưởng khả quan.
Đáng chú ý, nhờ EVFTA, các mặt hàng nông sản của Việt Nam được nhận định sẽ tạo được lực đẩy để tiến sâu hơn vào các thị trường các nước ở khu vực Bắc Âu. Đây là một trong những FTA được doanh nghiệp (DN) tận dụng tương đối tốt để tăng cường XK hàng hóa.
Theo Bộ Công Thương, trong 5 tháng đầu tiên thực hiện Hiệp định EVFTA (từ đầu tháng 8 đến hết tháng 12 năm 2020), kim ngạch XK của ta sang EU tăng 3,8%. 2 tháng đầu năm 2021, XK của Việt Nam sang EU, tăng 22,7% so với cùng kỳ năm trước.
Bộ Công Thương nhận định, DN Việt Nam đã nhanh chóng tiếp cận và tận dụng tốt cơ hội từ EVFTA, khiến xuất siêu trong 2 tháng đầu năm với thị trường EU là 4 tỷ USD, tăng 36,3% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, những mặt hàng có tăng trưởng XK sang EU cao nhất trong 5 tháng đầu EVFTA có hiệu lực là chất dẻo nguyên liệu; sản phẩm từ cao su; máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; sắt thép; hóa chất…
Bên cạnh đó, XK các mặt hàng nông, lâm, thủy sản cũng ghi nhận tăng trưởng tích cực. Trong đó, thủy sản là một trong những mặt hàng tăng trưởng XK sang EU tăng đáng kể. Theo Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT), trị giá XK thủy sản 2 tháng đầu năm 2021 đạt 1,01 tỷ USD, tăng 0,7% so với cùng kỳ năm 2020. Tính riêng trong tháng 1/2021, trị giá XK thủy sản tăng tại hầu hết các thị trường. Trong đó, EU là một trong những thị trường có trị giá tăng mạnh hơn 16% so với cùng kỳ năm trước.
Trong khi đó, theo tính toán của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, về XK, EVFTA dự kiến giúp kim ngạch XK của Việt Nam sang EU tăng thêm khoảng 42,7% vào năm 2025 và 44,37% vào năm 2030 so với không có Hiệp định. Trên thực tế, với các FTA đã ký kết và đi vào hiệu lực, kim ngạch XK đã bắt đầu tăng trưởng khả quan.
Bà Nguyễn Thị Hoàng Thúy, Tham tán thương mại, Trưởng Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển và Bắc Âu cho biết, trong tận dụng cơ hội từ Hiệp định EVFTA để thúc đẩy XK, thời gian gần đây thị trường khu vực Bắc Âu gây nhiều sự chú ý.
Bởi, hiện các nước Bắc Âu tiếp tục tập trung nguồn lực để phục hồi kinh tế sau đại dịch, nhu cầu tiêu dùng hàng hóa và dịch vụ dự kiến tăng mạnh sau một thời gian dài bị kìm hãm. Nhiều dự báo cho thấy, XNK trung bình năm 2021 của các nước Bắc Âu sẽ tăng khoảng 5%, riêng Iceland tăng khoảng 17%.
Đặc biệt, việc xuất hiện làn sóng chuyển dịch đầu tư từ Trung Quốc sang một số địa điểm khác, trong đó có Việt Nam cũng sẽ là cơ hội giúp Việt Nam thu hút đầu tư và mở rộng cơ hội thị trường, trong đó có khu vực Bắc Âu.
Để hàng Việt tăng mạnh sự hiện diện tại Bắc Âu, trang web tiếng Anh của Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển và Bắc Âu thông tin cho các DN khu vực Bắc Âu về môi trường kinh doanh, đầu tư của Việt Nam, những cơ hội do EVFTA mang lại; cơ sở dữ liệu DN Việt Nam sắp xếp theo ngành hàng để DN Bắc Âu dễ dàng tra cứu. Đáng chú ý, trang web sẽ là nơi quảng bá hoàn toàn miễn phí cho DN và sản phẩm Việt Nam.
“Trước mắt, trang web tập trung quảng bá cho 6 ngành hàng là trái cây, thủy sản, gạo, cà phê, dệt may và da giày, là những ngành hàng được hưởng lợi nhiều từ Hiệp định EVFTA. Trong tương lai sẽ mở rộng sang các mặt hàng khác khi có cơ hội. Về lâu dài, Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển muốn phát triển trang web thành nơi giao thương cho DN Việt Nam và khu vực Bắc Âu, không chỉ là thương mại, mà còn cả đầu tư, tận dụng thế mạnh của DN hai nước”, bà Nguyễn Thị Hoàng Thúy nhấn mạnh.
Tuy nhiên, Bộ Công Thương cũng cho rằng, ngoài những tín hiệu tích cực thì cộng đồng doanh nghiệp cũng đối diện với nhiều thách thức khi tiếp cận, tận dụng các cam kết thuế quan của EVFTA. Vì vậy, trong dài hạn, mức thuế quan nhập khẩu đối với hàng hóa của Việt Nam vào thị trường EU sẽ ngày càng ưu đãi hơn chứ chưa thể có một “cú sốc” giảm thuế hay tăng trưởng vượt bậc về kim ngạch.
Ngoài ra, để hiểu đúng, đầy đủ và thực thi có hiệu quả quy tắc xuất xứ trong EVFTA, cộng đồng doanh nghiệp cũng cần thời gian để thích nghi, chuyển đổi quá trình sản xuất đặc biệt trong vấn đề nguồn cung cấp nguyên vật liệu. Ngoài ra, rào cản kỹ thuật đối với hàng hóa nhập khẩu từ phía EU rất chặt chẽ.
Theo đó, trong thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục đẩy mạnh thực hiện các chương trình đào tạo, truyền thông các nội dung về xuất xứ hàng hóa, các điều kiện tiếp cận thị trường đến các doanh nghiệp. Trong đó, thực hiện đa dạng hóa hình thức đào tạo ứng dụng các hình thức đào tạo trực tuyến để có thể tiếp cận đến số lượng lớn các doanh nghiệp hơn.
