Xử phạt việc không công chứng hợp đồng tặng cho đất đai là chưa hợp lý?

Theo quy định tại khoản 5 Điều 15 Dự thảo thì các tổ chức, cá nhân được Nhà nước giao đất để quản lý, sử dụng mà buông lỏng quản lý để bị lấn, bị chiếm đất thì sẽ bị mức xử phạt bằng 50% mức xử phạt của các hành vi quy định từ khoản 1-4 Điều 15.

Theo VCCI, khái niệm “buông lỏng quản lý” là chưa rõ ràng và rất khó để xác định. Xét bản chất, tổ chức, cá nhân được Nhà nước giao đất để quản lý, sử dụng nhưng để bị lấn, bị chiếm đất thì sẽ phải chịu trách nhiệm. Vì vậy, không cần thiết phải xác định có “buông lỏng quản lý” hay không. Do đó, đề nghị Ban soạn thảo bỏ cụm từ “buông lỏng quản lý” trong Dự thảo.

Về hành vi gây cản trở, thiệt hại cho việc sử dụng đất của người khác, VCCI cho rằng, Dự thảo quy định khung xử phạt đối với hành vi “đưa chất thải, chất độc hại lên thửa đất của người khác hoặc thửa đất của mình gây cản trở việc sử dụng đất của người khác” thấp hơn hành vi “đào bới, xây tường, làm hàng rào gây cản trở hoặc gây thiệt hại cho việc sử dụng đất của người khác” là chưa hợp lý.

Bởi vì, hành vi đưa chất thải, chất độc hại lên thửa đất có tính chất gây ô nhiễm về đất, có mức tác động lâu dài, nguy hiểm hơn hẳn hành vi sau. Vì vậy, VCCI đề nghị Ban soạn thảo quy định khung xử phạt đối với các hành vi vi phạm này cao hơn hành vi đào bới, xây tường, làm hàng rào gây cản trở hoặc gây thiệt hại cho việc sử dụng đất của người khác.

Theo VCCI, khái niệm “buông lỏng quản lý” đất đai chưa rõ ràng và rất khó để xác định. Ảnh minh họa

Về hành vi không đăng ký đất đai; không công chứng, chứng thực hợp đồng, văn bản thực hiện các quyền tại khoản 3 Điều 18 quy định xử phạt đối với “trường hợp chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất mà không công chứng, chứng thực hợp đồng, văn bản giao dịch theo quy định tại điểm a khoản 3 Điều 167 Luật đất đai”.

Theo VCCI, xử phạt đối với trường hợp trên là chưa hợp lý, bởi vì đây là giao dịch dân sự, việc không thực hiện công chứng, chứng thực hợp đồng/văn bản giao dịch sẽ dẫn tới hậu quả là giao dịch này có thể bị tuyên là vô hiệu.

Như vậy, hậu quả trong trường hợp này các chủ thể chịu trách nhiệm trực tiếp là các bên trong giao dịch, về phía Nhà nước, chịu tác động là rất thấp. Vì vậy, xử phạt hành chính đối với hành vi này là chưa phù hợp về bản chất xử lý vi phạm hành chính và là sự can thiệp vào mối quan hệ do pháp luật dân sự điều chỉnh.

Bên cạnh đó, VCCI cũng cho rằng, Điều 19 quy định xử phạt đối với các hành vi giao dịch liên quan đến quyền sử dụng đất không đủ điều kiện để thực hiện giao dịch là chưa phù hợp.

Vì nếu thực hiện một giao dịch khi đối tượng của giao dịch, trong trường hợp này là quyền sử dụng đất, không đáp ứng các điều kiện thì hậu quả sẽ là giao dịch sẽ bị tuyên là vô hiệu. Có nghĩa, giao dịch đó được xem như chưa xác nhận.

Mặt khác, trong trường hợp này quyền sử dụng đất khi thực hiện các thủ tục đăng ký để cấp Giấy chứng nhận cũng sẽ không thực hiện được, và chủ thể gánh chịu thiệt hại cũng là các bên trong giao dịch. Vì vậy, VCCI đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc bỏ quy định này.

H.L