Xử lý dứt điểm việc hỗ trợ làm nhà sai đối tượng ở Bắc Kạn
Từ năm 2012, Kiểm toán Nhà nước phát hiện, huyện Pác Nặm (Bắc Kạn) hỗ trợ làm nhà theo Quyết định 167/2008/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ sai 45 đối tượng, với số tiền thất thoát 603 triệu đồng. Đến nay, sự việc vẫn chưa được giải quyết triệt để. Tuy nhiên, việc thu hồi số tiền này cũng đang cần được xem xét thấu đáo.
Tại Phiêng Luông hiện vẫn còn nhiều nhà dân tạm bợ, chưa bảo đảm an toàn trong mùa mưa bão.
NDĐT - Từ năm 2012, Kiểm toán Nhà nước phát hiện, huyện Pác Nặm (Bắc Kạn) hỗ trợ làm nhà theo Quyết định 167/2008/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ sai 45 đối tượng, với số tiền thất thoát 603 triệu đồng. Đến nay, sự việc vẫn chưa được giải quyết triệt để. Tuy nhiên, việc thu hồi số tiền này cũng đang cần được xem xét thấu đáo.
Đề án hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở theo Quyết định số 167/2008/QĐ-TTg ngày 12-12-2008 của Thủ tướng Chính phủ trên địa bàn huyện Pác Nặm được tỉnh Bắc Kạn phê duyệt ngày 27-4-2009, điều chỉnh bổ sung ngày 14-3-2011. Mục tiêu của đề án là hỗ trợ cho 590 hộ nghèo về nhà ở trên địa bàn, giải quyết cơ bản tình trạng nhà ở tạm bợ, dột nát trên địa bàn toàn huyện trong bốn năm (2009-2012). Mức hỗ trợ, mức vay để làm nhà, gồm: hỗ trợ 8,4 triệu đồng/hộ từ ngân sách Trung ương; vốn vay tín dụng ưu đãi 8 triệu đồng/hộ và vốn ủng hộ của Tập đoàn Bảo Việt 5 triệu đồng/hộ.
Đến năm 2012, Kiểm toán Nhà nước phát hiện đề án đã hỗ trợ chi cho 45 hộ ở khu tái định cư Phiêng Luông, xã Công Bằng không đúng đối tượng với số tiền 603 triệu đồng do trước đó, các hộ này đã được hỗ trợ di chuyển và làm nhà từ nguồn vốn Chương trình bố trí dân cư theo Quyết định 78/2008/QĐ-TTg ngày 10-6-2008 của Thủ tướng Chính phủ. Ngoài ra, các hộ này tuy đã được hỗ trợ nhưng chỉ cải tạo nhà ở, không phải làm mới. Khi họp xét, xã tự ý nhất trí 45 hộ đã được hỗ trợ một lần theo Quyết định 78/2008/QĐ-TTg được hỗ trợ lần nữa, nhưng trong quá trình phê duyệt danh sách hỗ trợ không làm rõ lý do các hộ này được tiếp tục hỗ trợ. Số tiền hỗ trợ 13,4 triệu đồng/hộ, xã Công Bằng trừ mỗi hộ 50 nghìn đồng tiền chụp ảnh từng hộ trước khi tháo dỡ.
Bên cạnh đó, nhiều hộ không biết các tiêu chuẩn, đối tượng được hỗ trợ; không có hướng dẫn cụ thể về chọn mẫu xây dựng nhà ở, do vậy, hầu hết các hộ đều không sử dụng thiết kế mẫu đã được duyệt. Đặc biệt, chính quyền địa phương lập hồ sơ hoàn công chưa bảo đảm đúng quy định, các biên bản nghiệm thu mang tính hình thức, hồ sơ hoàn công chưa đầy đủ, thiếu chứng từ giải ngân và vay vốn… Do đó, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị huyện Pác Nặm thu hồi lại số tiền đã hỗ trợ sai đối tượng.
Khi làm việc với một số hộ dân tại Phiêng Luông, xã Công Bằng, chúng tôi thấy hầu hết người dân do dân trí còn thấp, có người không biết chữ nên không nắm rõ, không nhớ, không biết về đối tượng, thủ tục… việc nhận hỗ trợ làm nhà này ra sao. Phó Chủ tịch UBND xã Công Bằng Dương Thanh Trầm cho biết, hầu hết các hộ này đều có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, do vậy, việc thu hồi lại được toàn bộ số tiền đã hỗ trợ sai là rất khó.
Theo báo cáo số 90/BC-UBND ngày 14-3-2019 của UBND huyện Pác Nặm, sau khi có kết luận của Kiểm toán Nhà nước, UBND huyện đã chỉ đạo rà soát lại. Kết quả cho thấy, các hộ gia đình đã được hỗ trợ đều hết sức khó khăn, không thu hồi được số tiền đã hỗ trợ sai đối tượng. Đây hầu hết là các hộ dân tộc thiểu số, không có đất sản xuất, có hộ thiểu năng trí tuệ, đông nhân khẩu… Trong ba năm đầu mới chuyển về khu tái định cư Phiêng Luông, các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể còn phải đóng góp vật chất, tiền mặt… giúp bà con ổn định cuộc sống. Xét tình hình thực tế vào năm 2008, thấy còn nhiều hộ còn nhà tranh, tre, nứa, lá, dột nát, hỗ trợ làm nhà là cần thiết nên huyện đã thực hiện hỗ trợ tiếp cho các hộ theo quyết định 167.
Phó Chủ tịch UBND huyện Pác Nặm Ma Văn Tuấn cho biết, vì những lý do, hoàn cảnh và điều kiện thực tế của 45 hộ này hiện nay, huyện đã báo cáo tỉnh, đề nghị kiến nghị Kiểm toán Nhà nước không thực hiện thu hồi đối với khoản kinh phí này. Đến ngày 9-3-2020, huyện vẫn chưa có được thông tin phản hồi về việc có thực hiện thu hồi hay không.
Như vậy, nếu xét theo điều kiện thực tế, hoàn cảnh của 45 hộ dân ở Phiêng Luông vào năm 2009, thì việc hỗ trợ làm nhà là cần thiết và phù hợp. Tuy nhiên, do đã được hỗ trợ trước đó nên việc hỗ trợ tiếp trở thành sai đối tượng, không đúng quy định. Thực tế, 45 hộ dân này hiện nay cũng không có khả năng hoàn trả số tiền đã được hỗ trợ sai, do vậy, UBND tỉnh Bắc Kạn cần sớm kiến nghị Kiểm toán Nhà nước không thu hồi khoản kinh phí này hoặc có giải pháp để giúp nhân dân.
Mặc dù vậy, với những sai sót đã được Kiểm toán Nhà nước chỉ ra, có thể thấy, chính quyền xã và huyện Pác Nặm cần phải nghiêm túc chấn chỉnh lại việc thực hiện quy trình hỗ trợ trực tiếp cho các đối tượng chính sách trên địa bàn. Đồng thời nhanh chóng làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân, không để việc kiểm điểm trách nhiệm bị “chìm xuồng” như thời gian qua.
