Xử lý dứt điểm các sai phạm tại Cụm công nghiệp Phú Lâm (Bắc Ninh)

Nguyên liệu giấy tái chế chất đống bên đường và khí thải phát sinh trong quá trình sản xuất khiến môi trường của Cụm công nghiệp Phú Lâm bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Mặc dù UBND tỉnh Bắc Ninh đã kiên quyết xử lý, nhưng đến nay, nhiều sai phạm vẫn tồn tại, gây bức xúc trong dư luận.

Xây dựng lấn chiếm hành lang đê, điện, giao thông

Với mục tiêu giải quyết việc làm, nâng cao đời sống và trình độ của người lao động, CCN Phú Lâm đã được hình thành. Tuy nhiên, do hình thành tự phát, không có chủ đầu tư kinh doanh hạ tầng, cho nên việc xây dựng, bảo dưỡng hạ tầng ít được coi trọng và thực hiện đồng bộ, dẫn đến hạ tầng CCN xuống cấp nghiêm trọng. CCN chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung, nhiều doanh nghiệp (DN), hộ gia đình tự ý lấn chiếm đất, mở rộng sản xuất, sử dụng đất cả ngoài quy hoạch của CCN.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, được biết trước năm 2015, CCN có tổng số 15 DN xây dựng, trong đó tám DN không có giấy phép xây dựng (GPXD), bảy DN thi công sai GPXD. Toàn bộ 15 DN không có hồ sơ quản lý dự án đầu tư xây dựng, không có hồ sơ quản lý chất lượng công trình xây dựng. Điển hình như Công ty Sản xuất giấy và bao bì Phương Đông, đã xây dựng công trình kết cấu thép, quây lưới B40, lợp tôn và phi-brô-xi-măng trên hành lang giao thông, với diện tích 154,2 m2, lắp cầu công-ten-nơ kết cấu thép, diện tích 40,8 m2 lấn chiếm hành lang giao thông đường nội bộ CCN.

Sau năm 2015, những sai phạm vẫn tái diễn, khi có ba DN xây dựng công trình không có GPXD, gồm Công ty TNHH Toàn Mỹ, Công ty TNHH Xây dựng và thương mại Phú Lâm (CCN mở rộng) và HTX Minh Tiến. Sáu DN xây dựng vượt mật độ xây dựng, cá biệt có Công ty TNHH Sản xuất và thương mại Hải Phúc đã xây dựng trạm cân ngay trên đường giao thông liên đê.

Về lĩnh vực đất đai, Phó Chánh thanh tra tỉnh Bắc Ninh Trần Quang Ứng cho biết, 13 DN, cơ sở sản xuất trong CCN có đất giáp đê Ngũ Huyện Khê đã tự san lấp, lấn chiếm, chuyển mục đích sử dụng đất với tổng diện tích hơn 24 nghìn m2, bao gồm: hơn 22 nghìn m2 đất mặt nước chuyên dùng, đất dải cây xanh ven CCN, hơn 1.800 m2 đất hành lang đê. Có tám DN, cơ sở sản xuất lấn chiếm, tự ý chuyển mục đích sử dụng đất ngoài CCN, với tổng diện tích gần 13 nghìn m2 (đất mặt nước chuyên dùng hơn 11 nghìn m2, đất hành lang đê hơn 1.700 m2). Công ty Sản xuất giấy và bao bì Phương Đông sử dụng lấn chiếm đất hành lang đường nội bộ CCN, diện tích hơn 190 m2.

Đề cập những sai phạm khác tại CCN, Thanh tra tỉnh Bắc Ninh cho biết thêm, hầu hết các DN sản xuất tại CCN đều chưa đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải, khí thải bảo đảm quy định. Bụi, khí thải phát sinh từ quá trình đun đốt nồi hơi cơ bản chỉ được xử lý thu gom bụi mà chưa có giải pháp xử lý khí thải phát sinh. Đối với nước thải, các cơ sở chỉ có hệ thống bể xử lý sơ bộ sau đó xả trực tiếp ra hệ thống thu gom của CCN, trong khi CCN Phú Lâm chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung. Trong các lĩnh vực an toàn lao động, bảo hiểm và thuế, qua thanh tra, toàn bộ 28 DN, hộ kinh doanh đều vi phạm các quy định về an toàn, vệ sinh lao động; nhiều DN, cơ sở sản xuất chưa đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm tai nạn cho người lao động; hơn 10 DN vi phạm trong việc kê khai, quyết toán thuế…

Quyết liệt xử lý sai phạm

Lý giải nguyên nhân dẫn đến các sai phạm nêu trên tại CCN Phú Lâm, lãnh đạo UBND tỉnh Bắc Ninh cho rằng, trách nhiệm trước hết thuộc về các chủ DN, hộ kinh doanh. Các chủ DN, hộ kinh doanh chưa thực hiện đúng quy định của pháp luật trong các lĩnh vực như: Quy hoạch, xây dựng, đất đai, môi trường, bảo hiểm, thuế… Nhiều cơ sở sản xuất đã được cấp giấy phép về bảo vệ môi trường nhưng không thực hiện nghiêm nội dung quy định trong giấy phép, không xây dựng hệ thống xử lý khí thải, nước thải, khu lưu giữ chất thải đúng quy định, gây ô nhiễm môi trường trầm trọng.

UBND xã Phú Lâm và UBND huyện Tiên Du chưa làm tốt công tác quản lý nhà nước trên địa bàn, chưa áp dụng các biện pháp xử lý triệt để đối với các trường hợp xây dựng không có GPXD, sai GPXD, xây dựng trên hành lang bảo vệ đê, hành lang đường điện, trên đất mặt nước chuyên dùng, xả nước thải khi các chỉ tiêu gây ô nhiễm môi trường vượt quá quy định. Cấp ủy, chính quyền và cá nhân cán bộ lãnh đạo, cán bộ chuyên môn xã Phú Lâm chịu trách nhiệm đối với các vi phạm nêu trên.

Công tác kiểm tra, ngăn chặn và tham mưu xử lý các vi phạm về đất đai, môi trường của Sở Tài nguyên và Môi trường chưa kịp thời; Sở Xây dựng chưa chủ động đề xuất với các cơ quan chủ trì lập kế hoạch thanh tra, kiểm tra việc thực hiện quy hoạch xây dựng CCN Phú Lâm; Sở Lao động - Thương binh và Xã hội chưa kiên quyết yêu cầu các DN, cơ sở sản xuất thực hiện nghiêm quy định về an toàn lao động, bảo hiểm xã hội bắt buộc.

UBND tỉnh Bắc Ninh đã yêu cầu các đơn vị nêu trên kiểm điểm trách nhiệm trong lĩnh vực quản lý.

Ngay sau khi phát hiện những sai phạm tại CCN Phú Lâm, UBND tỉnh Bắc Ninh đã chỉ đạo các đơn vị chức năng xử lý quyết liệt: Đối với hành vi xây dựng công trình trên hành lang bảo vệ đê, đường giao thông, đường điện; lấn chiếm, tự ý chuyển mục đích sử dụng, xây dựng công trình trên mặt nước chuyên dùng; lấn chiếm, tự chuyển mục đích sử dụng đất thuộc dải cây xanh ven CCN, đất mặt nước chuyên dùng: Giao UBND huyện Tiên Du chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, UBND xã Phú Lâm và phối hợp các cơ quan liên quan, yêu cầu các tổ chức, hộ gia đình vi phạm tháo dỡ trả lại nguyên trạng, nếu không tự tháo dỡ thì UBND huyện Tiên Du áp dụng biện pháp cưỡng chế, trả lại hiện trạng theo quy định của pháp luật.

Sau một thời gian thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh Bắc Ninh, UBND huyện Tiên Du vẫn gặp khó khăn, vướng mắc trong xử lý các tổ chức, hộ gia đình kinh doanh xây dựng công trình trên hành lang bảo vệ đê. Lý do chính là khi kiểm tra, đôn đốc, xử lý vi phạm tại hiện trường, cơ quan chuyên môn chưa có căn cứ xác định chính xác mốc giới vi phạm đê Ngũ Huyện Khê của các DN, do đê hình thành từ nhiều năm trước, chưa có mốc bảo vệ hành lang đê. Hiện trạng mặt đê, chân đê có nhiều thay đổi so với ban đầu.

Mới đây, UBND tỉnh Bắc Ninh đã yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Cục Thuế tỉnh tiếp tục đôn đốc thực hiện dứt điểm các nội dung tồn đọng tại Kết luận số 2234/KL-UBND về việc thanh tra các DN, cơ sở sản xuất, kinh doanh tại CCN Phú Lâm; UBND huyện Tiên Du chỉ đạo các cơ quan chuyên môn rà soát, đôn đốc thực hiện nghiêm kết luận nêu trên; xong trước ngày 30-6-2019, để Thanh tra tỉnh đề xuất biện pháp xử lý dứt điểm các sai phạm tại CCN Phú Lâm.

Bài và ảnh: QUÂN SƠN THÁI