Xồng Bá Cha cùng dân bản thoát nghèo

Vợ chồng Xồng Bá Cha trên ruộng mía của gia đình.

Tri Lễ là xã còn nhiều khó khăn của xứ Nghệ. Đây là xã vùng cao của huyện Quế Phong, thời tiết khắc nghiệt, cuộc sống gieo neo. Nhưng gần đây, trên vùng đất ấy có một chàng thanh niên dân tộc Mông vượt qua “lời nguyền” làm ăn kinh tế rất hiệu quả. Không chỉ bản thân xóa nghèo mà anh còn mang kiến thức ấy giúp đỡ đồng bào.

Từ thị trấn Kim Sơn, trung tâm huyện miền núi Quế Phong, muốn vào xã Tri Lễ phải vượt dốc Bu Chổng Cha mây mù sương phủ, qua nhiều đỉnh núi mờ sương chúng tôi đến thăm gia đình Xồng Bá Cha, bản Minh Châu D1, xã Tri Lễ. Mặc dù gần trưa, nhưng nhà anh vắng tanh, chỉ có tiếng đàn gà chiêm chiếp đòi ăn và lũ trâu bò lốc cốc ngoài bìa rừng. Đang định gõ cửa, thì ông hàng xóm nói vọng sang: “Vợ chồng nó chưa về đâu, nhà nó lắm việc, đi làm suốt ngày đấy”.

Cho mãi khi hoàng hôn buông xuống mới nghe thấy tiếng xe máy. Sau cái bắt tay giới thiệu, Xồng Bá Cha mời vào nhà rồi nói: “Mình muốn về sớm lắm nhưng nhiều bà con cứ thay nhau hỏi mình cách trồng mía, nuôi gà... Thế là phải giải thích cặn kẽ cho bà con cách chọn mua giống, trồng cây mía, chăm sóc vật nuôi...”.

Tiếng lành đồn xa từ bản trên xuống mường dưới, chuyện Xồng Bá Cha, năm nay 31 tuổi là người Mông trẻ nhất bản Minh Châu có cái đầu biết nghĩ cách làm ăn giỏi, nuôi con ngoan ai cũng tường tận.

Tối ấy, bên bếp đượm than hồng, Xồng Bá Cha tâm tình: Trước đây, không những gia đình anh mà người dân Minh Châu D1, ở bản Huồi Mới 2 tít trên núi cao, cuộc sống như con nai, con hoẵng lang thang hết ngọn núi này sang cánh rừng khác mà vẫn đói cơm, lạt muối. Nhà nghèo lại xa trường lớp nên học được cái chữ cũng khó lắm.

“Không những dân mình, mà ngay cả những cô giáo, thầy giáo cũng không muốn lên Huồi Xái, vất vả nghèo đói, khó khăn cùng tận bám lấy hơn 60 hộ dân Huồi Xái, nghĩ lại thấy rùng mình” - Xồng Bá Cha nhớ lại.

Năm 2003, nhờ có chủ trương của Đảng, Nhà nước vận động hỗ trợ, người Mông trên núi cao xuống vùng thấp lập bản, dựng mường mới ở Khu kinh tế Minh Châu D1 ngay sát con đường lên trung tâm xã. Về đây con em người Mông mới có điều kiện học con chữ, biết làm ăn kinh tế. Nhờ đó Xồng Bá Cha cũng được học và đã tốt nghiệp Trường Cao đẳng sư phạm Nghệ An.

Xồng Bá Cha kể tiếp: Học xong về bản, trong thời gian chờ bố trí việc, mình được kết nạp Đảng và được bà con tín nhiệm bầu làm trưởng bản rồi tham gia công tác Mặt trận, văn hóa xã. Để thoát khỏi đói nghèo, được sự giúp đỡ hướng dẫn của cán bộ, trong cách làm ăn mới, mình cùng vợ là Thò Ý Chư không quản ngại khó khăn, ngày đêm khai hoang 1 hecta đất để trồng mía, hơn 1.000 m2 trồng chanh leo và trồng hơn 600 gốc đào nuôi để bán vào dịp Tết, thu nhập bình quân gần 30 triệu đồng/ năm.

Nhớ lại những ngày đầu khai hoang làm ăn kinh tế, vợ chồng Xồng Bá Cha vẫn còn thấy gian nan. Lúc ấy, do di chuyển từ núi cao xuống, người dân bản Minh Châu 1, được huyện chia đất sản xuất, mỗi gia đình 500m2 đất, vợ chồng anh cũng được chia từng ấy diện tích. Nhưng để trồng mía, diện tích manh mún như thế rất khó thực hiện. Thế là, Xồng Bá Cha vận động các hộ dân trong bản, ký kết, nhập diện tích ấy lại thành nhiều hecta, sau đó mô hình trồng mía được ra đời.

Chưa dừng lại, để cây mía phát triển, Bá Cha vừa hướng dẫn vừa vận động 66 hộ trong bản thành lập HTX tích cực khai hoang ruộng nước, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong trồng lúa, ngô, mía, trồng cây chanh leo... Nhờ vậy, đến nay, nhiều hộ đã có của ăn của để, nhiều gia đình đã mua sắm được xe máy, đầu tư cho con cái đi học nhờ phát triển chăn nuôi trâu, trồng mía, chanh leo... Ai cũng khen Xồng Bá Cha là người tốt, người giỏi.

Với những thành tích là gia đình tiêu biểu, sống đoàn kết, hạnh phúc, nuôi dạy các con ngoan, học giỏi, góp phần tích cực cho phong trào xây dựng nếp sống văn hóa tại địa phương, gia đình Xồng Bá Cha đã được tham dự Hội nghị tuyên dương gia đình văn hóa tiêu biểu xuất sắc tỉnh Nghệ An. Từ một trưởng bản gương mẫu, nay Xồng Bá Cha (31 tuổi) đã trở thành Phó Chủ tịch UBND xã.