Xóa nợ thuế tiền tỷ: Quyền của ai?

Trình bày tóm tắt báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, tiếp thu ý kiến đại biểu, dự thảo Luật lần này rà soát, cụ thể hóa tối đa các nội dung; sửa lại phạm vi điều chỉnh theo hướng bao quát tất cả các nguồn thu ngân sách Nhà nước (NSNN), không tách bạch nguồn thu do cơ quan quản lý thuế thu và nguồn thu không do cơ quan quản lý thuế thu.

Ông Nguyễn Đức Hải. Ảnh: Ngọc Thắng

Để nâng cao hiệu quả quản lý thuế đối với các công ty đa quốc gia và các doanh nghiệp có giao dịch liên kết, dự thảo Luật được bổ sung vào nội dung giải thích từ ngữ về cơ sở dữ liệu thương mại; các bên có quan hệ liên kết, giao dịch độc lập, giao dịch liên kết, và Công ty mẹ tối cao của tập đoàn; bổ sung nội dung giao Chính phủ quy định chi tiết về quản lý thuế đối với các giao dịch liên kết của những doanh nghiệp có quan hệ liên kết.

Các trường hợp xóa nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt

Một số ý kiến đề nghị cần có đánh giá kỹ hơn về tình hình nợ thuế, rà soát lại các trường hợp được xóa nợ thuế tại khoản 2 và 3 Điều 85 để quy định chặt chẽ hơn. Cương quyết không xóa nợ cho các đối tượng cố tình vi phạm luật Doanh nghiệp, luật Đầu tư và pháp luật có liên quan để bảo đảm công bằng với các đối tượng khác. Một số ý kiến đề nghị bổ sung việc xóa nợ cho các trường hợp người nộp thuế gặp thiên tai, bất khả kháng và hợp tác xã khi bị phá sản; bỏ quy định xóa nợ cho người bị mất tích.

Tiếp thu ý kiến ĐBQH, UBTVQH đã chỉ đạo Cơ quan thẩm tra và Cơ quan soạn thảo tiếp thu theo hướng:

Bỏ cụm từ “Chủ doanh nghiệp tư nhân” ra khỏi khoản 2 Điều 85 quy định về các trường hợp được xóa nợ và điểm b khoản 1 Điều 87 quy định về thẩm quyền xóa nợ. Theo đó, trường hợp chủ doanh nghiệp tư nhân mà chết, mất năng lực hành vi dân sự thì được thực hiện theo quy định của luật Doanh nghiệp. Việc xóa nợ thuế đối với doanh nghiệp tư nhân được thực hiện theo quy định chung tại khoản 1 Điều 85 của Luật này.

Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng phát biểu tại phiên họp. Ảnh Ngọc Thắng

Bỏ quy định xóa nợ đối với trường hợp cá nhân được pháp luật coi là đã mất tích, vì theo quy định tại Điều 71 của Bộ luật Dân sự thì khi tuyên bố là mất tích, sau 3 năm mới tuyên bố là đã chết nếu không trở về, khi đó sẽ thuộc trường hợp đã chết được quy định tại khoản 2 Điều này. Đồng thời, bổ sung quy định về không còn tài sản phải bao gồm cả tài sản được thừa kế trong dự thảo Luật.

Để bảo đảm bao quát hết các trường hợp cần thiết phải xóa nợ thuế cho người nộp thuế có khó khăn bất khả kháng trong thực tiễn, đề nghị bổ sung khoản 4 vào Điều 85 quy định về xóa nợ đối với trường hợp: “Tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt của người nộp thuế trong các trường hợp bị ảnh hưởng do thiên tai, thảm họa, dịch bệnh có phạm vi rộng đã được xem xét miễn tiền chậm nộp theo quy định tại Khoản 8 Điều 59 Luật này, gia hạn nộp thuế theo quy định tại khoản a Điều 62 Luật này mà vẫn còn thiệt hại, không có khả năng phục hồi được sản xuất kinh doanh. Chính phủ quy định chi tiết khoản này”.

Ngoài ra, đề nghị bổ sung thêm trường hợp Hợp tác xã phá sản cũng thuộc trường hợp được xóa nợ tiền thuế, tiền phạt, tiền chậm nộp để bảo đảm phù hợp với quy định tại Điều 2 của luật Phá sản số 51/2014/QH13.

Nội dung này được thể hiện tại Điều 85 của dự thảo Luật.

Phân cấp thẩm quyền quyết định về xóa nợ thuế

Về việc phân cấp thẩm quyền quyết định về xóa nợ thuế, dự thảo Luật đã quy định: Đối với trường hợp người nộp thuế là cá nhân đã chết, mất tích, doanh nghiệp đã phá sản, hộ gia đình, cá nhân đã bị thu hồi giấy phép và khoản nợ đã quá 10 năm đã áp dụng các biện pháp cưỡng chế mà vẫn không có khả năng thu hồi thì thẩm quyền xóa nợ là Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố. Nội dung này là kế thừa luật Quản lý thuế hiện hành.

Phiên họp toàn thể Quốc hội sáng 24/5. Ảnh Ngọc Thắng

Đối với các trường hợp khác còn lại, tiếp thu ý kiến ĐBQH, dự án Luật chỉnh lý theo hướng: Mở rộng thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh được xóa nợ thuế đối với khoản nợ dưới 5 tỷ đồng trên cơ sở đề nghị của Cục trưởng cục Thuế, Cục trưởng cục Hải quan. Đồng thời Ủy ban nhân dân tỉnh báo cáo Hội đồng nhân dân tỉnh về tình hình xóa nợ thuế tại phiên họp đầu năm.

Đối với các khoản nợ thuế từ 5 tỷ đồng trở lên: Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan quyết định xóa nợ thuế đối với các khoản nợ từ 5 tỷ đồng đến dưới 10 tỷ đồng.

Bộ trưởng bộ Tài chính quyết định xóa nợ đối với doanh nghiệp thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 85 Luật này có khoản nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt từ 10 tỷ đồng đến dưới 15 tỷ đồng.

Thủ tướng Chính phủ quyết định xóa nợ đối với doanh nghiệp thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 85 của Luật này có khoản nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt từ 15 tỷ đồng trở lên.

Ngoài ra, tiếp thu tối đa ý kiến đại biểu, dự án luật cũng được chỉnh lý về từ ngữ, kỹ thuật văn bản, bảo đảm thống nhất nội dung giữa các điều, khoản, phù hợp với Hiến pháp và các văn bản pháp luật có liên quan và xin được thể hiện cụ thể trong dự thảo Luật.

Ngay sau khi nghe trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi), Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật này.

Nhóm PV Quốc hội