Xét xử đại án BIDV: Khi dự án 'bò vàng' của ông Trần Bắc Hà đổ bể?

Ngày 26/10, TAND TP.Hà Nội đưa vụ án xảy ra tại BIDV có liên quan đến ông Trần Bắc Hà, cựu Chủ tịch BIDV, cùng 2 cựu Phó Tổng giám đốc ngân hàng này ra xét xử sơ thẩm.

Ông Trần Bắc Hà, cựu Chủ tịch HĐQT BIDV.

Liên quan đến vụ án vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng và lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản xảy ra tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), có 8 bị cáo bị VKSND Tối cao truy tố về tội Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng, gồm: Trần Lục Lang (nguyên Phó Tổng Giám đốc BIDV), Đoàn Ánh Sáng (nguyên Phó Tổng Giám đốc BIDV), Kiều Đình Hòa (nguyên Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Tĩnh), Lê Thị Vân Anh (nguyên Trưởng phòng Khách hàng doanh nghiệp BIDV chi nhánh Hà Tĩnh), Ngô Duy Chính (nguyên Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Thành), Nguyễn Xuân Giáp (nguyên Phó Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Thành), Phạm Hồng Quang (nguyên Trưởng phòng Quan hệ khách hàng 1, BIDV chi nhánh Hà Thành), Đặng Thành Nam (nguyên cán bộ quản lý khách hàng BIDV chi nhánh Hà Thành).

4 bị cáo còn lại bị truy tố về tội Lạm dụng tín nhiệm, chiếm đoạt tài sản gồm: Đoàn Hồng Dũng (nguyên Giám đốc công ty Trung Dũng), Trần Anh Quang (nguyên Tổng Giám đốc công ty Bình Hà), Đinh Văn Dũng (nguyên Tổng Giám đốc công ty Bình Hà), Nguyễn Thị Thanh Sơn (nguyên Giám đốc công ty Hà Nam).

Hành vi vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng xảy ra tại BIDV, BIDV chi nhánh Hà Tĩnh trong việc cấp tín dụng cho công ty Bình Hà để thực hiện dự án, hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tiền giải ngân của Đinh Văn Dũng và đồng phạm được thể hiện như sau:

Đầu năm 2015, tại Hội nghị xúc tiến đầu tư tỉnh Hà Tĩnh, ông Trần Bắc Hà (Chủ tịch HĐQT BIDV) tới dự và trao đổi với Lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh về chủ trường thành lập dự án chăn nuôi bò giống và bò thịt ứng dụng công nghệ cao tại tỉnh này.

BIDV cam kết là đơn vị tài trợ vốn và sẽ giới thiệu nhà đầu tư có kinh nghiệm, năng lực, uy tín, sẵn sàng tư vấn trong lĩnh vực chăn nuôi ứng dụng công nghệ cao, cụ thể là liên danh 02 công ty: Công ty cổ phần Tập đoàn An Phú (công ty An Phú) và Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai (Tập đoàn HAGL). Sau đó, ông Trần Bắc Hà có nhiều văn bản gửi Tỉnh ủy, UBND tỉnh Hà Tĩnh đề nghị hỗ trợ đầu tư dự án.

Do Trần Duy Tùng (con trai ông Trần Bắc Hà) đang là Tổng giám đốc công ty An Phú, nên theo quy định, BIDV không được cấp tín dụng cho liên danh này. Do vậy, ông Trần Bắc Hà đã chủ trương thành lập công ty CP Chăn nuôi Bình Hà (công ty Bình Hà) gồm 3 cổ đông tham gia góp vốn: Trần Anh Quang (cháu họ ông Trần Bắc Hà và là lái xe cho Trần Duy Tùng); Thái Thành Vinh (bạn của Trần Duy Tùng); 02 cổ đông này sẽ đứng tên để góp vốn cho Trần Duy Tùng vào công ty Bình Hà; còn Đinh Văn Dũng do Tập đoàn HAGL giới thiệu.

Nhiều cựu lãnh đạo của BIDV bị đưa ra xét xử sơ thẩm.

Sau khi thống nhất về nhân sự, công ty Bình Hà hoàn tất thủ tục pháp lý để thành lập công ty. Đinh Văn Dũng được bầu là Tổng giám đốc và là người đại diện theo pháp luật của công ty. Ngoài ra, công ty còn có sự tham gia của ông Nguyễn Gia Thiều với chức danh Chủ tịch HĐQT công ty, sau này người đại diện theo pháp luật của công ty là ông Trần Anh Quang, Tổng giám đốc.

Tại công ty Bình Hà, Trần Duy Tùng là người trực tiếp chỉ đạo điều hành mọi hoạt động.

Công ty Bình Hà được đánh giá là công ty mới thành lập, chưa có bất cứ hoạt động kinh tế phát sinh, thuộc doanh nghiệp chưa đủ điều kiện xếp hạng tín dụng theo tiêu chuẩn của BIDV; vốn tự có và tài sản bảo đảm không đủ điều kiện để cấp tín dụng theo chính sách tín dụng của BIDV; hồ sơ pháp lý của dự án chưa đầy đủ; chưa đánh giá hết phương án kinh doanh và phương án trả nợ khi dự án không hiệu quả.

Mặc dù đã đánh giá vào thẩm định dự án có 8 yếu tố rủi ro có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của dự án, nhưng theo sự chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà, Chủ tịch HĐQT BIDV và BIDV Chi nhánh Hà Tĩnh đã thẩm định, đề xuất và phê duyệt cho công ty Bình Hà vay vốn với các điều kiện ưu đãi về vốn tự có và tài sản đảm bảo.

Quá trình giải ngân đã không kiểm soát dòng tiền có được sau kinh doanh, để các cổ đông công ty Bình Hà sử dụng vốn vay không đúng mục đích, thông qua các nhà thầu chiếm đoạt và chiếm dụng tiền giải ngân của BIDV và tiền bán bò… Tổng dư nợ của công ty Bình Hà tại BIDV không có khả năng thu hồi là gần 800 tỷ đồng.

Để gây ra hậu quả thiệt hại này có sự tham gia của nhiều cựu lãnh đạo BIDV gồm Trần Lục Lang, Đoàn Ánh Sáng, Kiều Đình Hòa, Lê Thị Vân Anh.

Ông Trần Bắc Hà được xác định là chủ mưu, cầm đầu về tội Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng.

Tuy nhiên, tháng 7/2019, ông Trần Bắc Hà đã tử vong trong trại giam vì bệnh hiểm nghèo. Do đó, cơ quan công an tiến hành đình chỉ bị can đối với ông Trần Bắc Hà.

Nguyễn Thị Thúy