Xe Range Rover tông gãy chân nữ sinh: Vì sao không khởi tố hình sự?

Theo ônng Trần Văn Quân, chiều 24.12, cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an quận Hai Bà Trưng đã liên hệ với gia đình để lên làm việc, chủ yếu là lấy lời khai, hoàn tất thủ tục giấy tờ. Cơ quan công an cũng chính thức khẳng định tài xế lái xe chính là Phạm Thế Duy (trú tại Quảng Ninh). Đến ngày 25.12, cơ quan Cảnh sát điều tra công an quận Hai Bà Trưng đã gọi điện thông báo về kết quả giám định thương tật của cháu Trang là dưới 61% nên sẽ không khởi tố vụ án.

Liên quan đến sự việc này, trao đổi với Dân Việt, Ths.Ls Đặng Văn Cường – Trưởng Văn phòng luật sư Chính Pháp (Đoàn Luật sư TP.Hà Nội) cho biết, hành vi vượt đèn đỏ dù của ô tô hay xe gắn máy đều có thể gây nguy hiểm cho người khác, là hành vi đáng lên án.

Khi ô tô vượt đèn đỏ thì mức độ nguy hiểm sẽ cao hơn rất nhiều lần. Đây là hành vi vi phạm pháp luật có thể xử lý hình sự nếu như hành vi vượt đèn đỏ gây tai nạn giao thông đến mức độ hậu quả nghiêm trọng.

Sau khi gây tai nạn khiến nữ sinh T chấn thương não, gãy xương, đa chấn thương, tài xế ô tô Range Rover đã bỏ trốn.

Luật sư Cường thông tin, trước thời điểm có hiệu lực của bộ luật hình sự 2015 thì hành vi lái xe vượt đèn đỏ gây tai nạn giao thông mà hậu quả thương tích của nạn nhân tới 31 % là người vi phạm sẽ bị xử lý hình sự về tội vi phạm các quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ theo quy định tại điều 202 bộ luật hình sự 1999.

Tuy nhiên, kể từ thời điểm bộ luật hình sự 2015 có hiệu lực pháp luật (1.1.2018) thì hành vi vi phạm luật giao thông đường bộ gây hậu quả thương tích cho người bị hại từ 61 % trở lên mới bị xử lý hình sự về tội Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ quy định tại điều 260 bộ luật hình sự 2015.

“Như vậy, với quy định pháp luật mới này thì những trường hợp vi phạm luật giao thông đường bộ gây hậu quả thương tích từ 31% đến 60% sẽ không bị xử lý hình sự như trước đây mà chỉ xử lý hình sự khi hậu quả thương tích cho nạn nhân từ 61% trở lên.

Đây là vấn đề chính sách hình sự, phi hình sự hóa với một số hành vi thể hiện tính chất khoan hồng, nhân đạo của nhà nước trong quá trình xây dựng pháp luật” – Trưởng Văn phòng luật sư Chính Pháp nói.

Theo ông Cường, về lý luận thì hình phạt không phải là căn cứ duy nhất để đấu tranh phòng và chống tội phạm. Để phòng ngừa tội phạm hiệu quả thì phải ngăn chặn những nguyên nhân, điều kiện phạm tội.

Hậu quả nữ sinh T phải nhập viện trong tình trạng nguy kịch. Công an qua giám định, xác định nữ sinh này thương tích chưa đến 61% nên không khởi tố vụ án hình sự.

Với lĩnh vực giao thông đường bộ thì cần tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật đến từng người dân, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của công dân và xử lý nghiêm minh những trường hợp vi phạm, chủ yếu là xử lý hành chính một cách công bằng thì cũng có tác dụng lớn đối với những hành vi vi phạm. Khi vi phạm giao thông gây hậu quả nghiêm trọng thì mới bị xử lý hình sự.

Hậu quả thế nào là nghiêm trọng là vấn đề lập pháp, là quan điểm của các nhà làm luật khi hình sự hóa quan hệ dân sự.

Viện dẫn chính sách pháp luật hình sự hiện nay, luật sư Cường chia sẻ, đối với những hành vi cố ý gây thương tích, gây tổn hại sức khỏe cho người khác thì hậu quả thương tích với người bị hại từ 11% trở lên, thậm chí nhiều trường hợp dưới 11% thương tích thì đối tượng gây thương tích cho nạn nhân sẽ bị xử lý hình sự về tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe cho người khác quy định tại điều 134 bộ luật hình sự 2015.

Với những hành vi vô ý gây thương tích, không mong muốn hậu quả thương tích xảy ra đối với nạn nhân nhưng vì do quá tự tin hoặc do cẩu thả nên đã gây thương tích cho nạn nhân thì thông thường mức độ thiệt hại đến sức khỏe từ 31 % trở lên thì mới xử lý hình sự.

“Bộ luật hình sự 2015 đã sửa đổi nâng mức thiệt hại sức khỏe của nạn nhân lên tới 61 % mới bị xử lý hình sự. Có lẽ các nhà lập pháp cho rằng có nhiều biện pháp, cách thức để đấu tranh với tình trạng vi phạm giao thông đường bộ, hạn chế lạm dụng hình phạt, để đấu tranh với những hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực này.

Trong tình trạng hạ tầng giao thông còn nhiều khó khăn, ý thức chấp hành pháp luật về giao thông đường bộ còn hạn chế (không có làn đường dành riêng cho xe ô tô, người tham gia giao thông bằng xe máy, xe thô sơ thường xuyên đi vào phần đường của xe ô tô...) thì bất cứ ai cũng có thể gây tai nạn giao thông, chỉ cần một phút bất cần và có thể gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe của người khác... Bởi vậy nguy cơ trở thành tội phạm khi tham gia vào thông là rất cao với bất kỳ ai” – luật sư Cường nêu quan điểm.

Tài xế lái chiếc xe vào thời điểm tai nạn được xác định là Phạm Thế Duy (trú tại Quảng Ninh), tuy nhiên trước đó lại có người thanh niên 28 tuổi khác nhận trách nhiệm?

Vị luật sư nhận đinh, với những tội vi phạm về tham gia giao thông đường bộ thì yếu tố lỗi ở đây là cố ý với hành vi vi phạm luật giao thông đường bộ nhưng vô ý với hậu quả thương tích, thiệt hại cho nạn nhân, có lẽ chính vì vậy mà các nhà lập pháp đã nâng mức thiệt hại lên tới 61 % mới truy cứu trách nhiệm hình sự với những người vi phạm khi tham gia giao thông đường bộ.

Trong vụ việc nêu trên, chiếu theo quy định, nếu thương tích của nạn nhân dưới 61% thì người gây tai nạn giao thông chỉ bị xử phạt hành chính theo quy định tại nghị định 46/2016/ NĐ-CP Về xử phạt hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt.

Ngoài ra người gây tai nạn giao thông trong vụ việc này vẫn có trách nhiệm phải bồi thường toàn bộ những thiệt hại cho nạn nhân. Những thiệt hại ở đây bao gồm chi phí cứu chữa phục hồi sức khỏe, tiền công người chăm sóc, thu nhập bị mất bị giảm sút của nạn nhân và một khoản tiền tổn thất về tinh thần không quá 50 tháng lương tối thiểu.

“Hai bên có thể thương lượng với nhau về mức bồi thường, không thương lượng được thì có thể khởi kiện đến tòa án để được xem xét giải quyết theo quy định của bộ luật dân sự 2015” – luật sư Đặng Văn Cường nói.

Cũng theo ông Cường, trong trường hợp gia đình nạn nhân nghi ngờ kết quả giám định là không khách quan, chưa chính xác thì có quyền yêu cầu cơ quan điều tra xem xét giám định lại hoặc giám định bổ sung theo quy định pháp luật

Bách Thuận