Xe chiến đấu bộ binh huyền thoại Liên Xô trong tay phe kháng chiến Afghanistan

Sau khi thất thủ tại các căn cứ chính nằm trong thung lũng Panjshir, lực lượng Mặt trận Kháng chiến Quốc gia Afghanistan rút dần lên các cao điểm, tiếp tục chiến đấu. Hình ảnh mới nhất của lực lượng này hé lộ sự xuất hiện của xe chiến đấu bộ binh BMP-1.

Dòng xe chiến đấu bộ binh BMP-1 trước đây thuộc biên chế của quân đội Afghanistan, sau khi lực lượng này sụp đổ, một số chiếc đã gia nhập phe kháng chiến.

Trước đó hình ảnh xe chiến đấu bộ binh BMP-1 ít khi xuất hiện trong các hình ảnh chụp lực lượng FANR, thay vào đó chỉ là hình ảnh xe thiết giáp Humvee.

Dòng xe thiết giáp BMP-1 trước đây vốn thuộc về quân đội Liên Xô, sau khi lực lượng này rút đi họ đã để lại chúng cùng những chiếc xe tăng khác cho chính quyền Afghanistan thân Liên Xô

Sau khi chính quyền Afghanistan thân Liên Xô sụp đổ trước các tay súng Mujahideen, dòng xe chiến đấu bộ binh BMP-1 bị lực lượng này tịch thu và tái sử dụng.

Sau khi Mujahideen tan rã thành hai lực lượng chính là Taliban và Liên minh Phương Bắc, lúc này dòng xe chiến đấu bộ binh BMP-1 lại bị chia đôi.

Sau khi được phương Tây hỗ trợ, Liên minh Phương Bắc đánh sậpTaliban và thành lập chính quyền mới vào năm 2001, số xe chiến đấu bộ binh BMP-1 được nhập lại để trang bị cho quân đội Afghanistan dưới chế độ mới.

Sau khi Taliban nổi dậy và làm cho chính quyền Afghanistan sụp đổ hoàn toàn vào ngày 15/08/2020, số xe chiến đấu bộ binh BMP-1 một lần nữa bị Taliban thu giữ trở lại, một số lượng nhỏ chạy về thung lũng Panjshir và gia nhập Mặt trận Kháng chiến Quốc gia Afghanistan.

BMP-1 là mẫu xe chiến đấu bộ binh do Liên Xô thiết kế và chế tạo. Đây được xem như là mẫu xe chiến đấu bộ binh đầu tiên trên thế giới, với việc được trang bị khả năng hỏa lực mạnh có khả năng chuyển quân cơ động và được thiết kế để có thể lội nước.

Với những tính năng trên, BMP-1 ngay từ khi mới xuất hiện nó đã trở thành mối lo ngại hàng đầu của Phương Tây trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh.

Tháng 7/1967, trong đội hình cơ giới tiến vào Quảng trưởng Đỏ tại buổi lễ duyệt binh kỉ niệm 50 năm Cách mạng tháng 10 Nga, BMP-1 bất ngờ xuất hiện trước sự ngỡ ngàng của những người chứng kiến buổi lễ.

Với thiết kế giống như một mẫu xe tăng hạng nhẹ nhưng lại được vũ trang tốt hơn cùng với khả năng chuyển quân, các tướng lĩnh Liên Xô lúc đó đã mở ra một khái niệm mới cho lực lượng tăng thiết giáp.

BMP-1 có khả năng chở theo 11 lính bộ binh (bao gồm cả kíp lái) và thiết kế cửa đổ bộ ở phía sau xe đã biến nó thành một boong ke trên chiến trường lúc đó, và sau này kiểu thiết kế trên cũng được sử dụng rộng rãi cho nhiều mẫu xe trên thế giới.

BMP-1 được trang bị một tháp pháo 2A28 Grom 73mm nòng trơn bán tự động, cùng 4 tên lửa chống tăng dẫn đường bằng dây dẫn 9M14 Malyutka (AT-3) đạt tầm bắn hiệu quả từ 500m đến 3.000m.

Với trang bị trên, BMP-1 có thể dễ dàng hạ gục các xe tăng chiến đấu chủ lực của phương Tây thời đó như M60 (Mỹ), Leopard (Tây Đức), AMX-30B (Pháp) và Chieftain (Anh) hay các công sự kiên cố.

BMP-1 được trang bị một động cơ diesel UTD-20 có công suất 300 mã lực, tốc độ di chuyển tối đa 65km/h trên đường nhựa và 45km/h với địa hình xấu và di chuyển với tốc độ 7km/h trên mặt nước. Phạm vi hoạt động hiệu quả BMP-1 từ 500-600km, tổng trọng lượng của nó hơn 13 tấn và dài gần 7m.

BMP-1 có thể miễn nhiễm hoàn toàn với các loại đạn xuyên giáp 7.62mm và phần giáp phía trước có thể chống được đạn 23mm. Nó còn được trang bị hệ thống lọc không khí giúp bảo vệ an toàn cho binh lính và kíp lái trước nguy cơ từ bụi phóng xạ và vũ khí hóa học.

Sự kết hợp các tính năng trên vào trong một chiếc xe chiến đấu bộ binh và sử dụng chúng hỗ trợ tấn công phía sau cho lực lượng tăng chiến đấu chủ lực tạo thành một nắm đấm thực sự trên chiến trường.

BMP-1 đã tham gia vào hàng chục cuộc xung đột và chiến tranh trên toàn thế giới, thậm chí nó còn được 2 bên tham chiến sử dụng chống lại nhau như trong Chiến tranh Iran-Iraq 1980-1988.

Trong suốt thời gian hoạt động của mình, BMP-1 đã được sản xuất hơn 20.000 chiếc và sử dụng ở 50 quốc gia. Chính điều này đã biến BMP-1 trở thành dòng xe chiến đấu bộ binh thành công nhất trong lịch sử.

Ngày nay, tuy BMP-1 tỏ ra đuối thế trước các dòng xe chiến đấu bộ binh đàn em, nhưng chúng vẫn là dòng xe chiến đấu bộ binh phổ biến với hàng ngàn chiếc còn đang hoạt động trong quân đội các quốc gia trên thế giới.

Việt Hùng