Xây nền móng cho tăng trưởng nhanh, bền vững

Diễn đàn Quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam 2019 góp phần khơi thông nguồn vốn đầu tư cho hoạt động đổi mới sáng tạo. Ảnh: Minh Khuê

Tìm kiếm động lực tăng trưởng mới

Tại Nghị quyết phiên họp Chính phủ tháng 5 vừa qua, một lần nữa Chính phủ khẳng định quyết tâm, sự kiên định giữ mục tiêu kiểm soát lạm phát dưới 4%, tăng trưởng GDP đạt 6,8%. Nhiều nhiệm vụ, giải pháp cụ thể được lãnh đạo Chính phủ đưa ra, trong đó nhiệm vụ đầu tiên là các bộ, ngành, địa phương phải chủ động rà soát, tìm động lực tăng trưởng mới của ngành, lĩnh vực, địa phương mình.

Không phải ngẫu nhiên việc tìm kiếm động lực tăng trưởng mới được nhắc đến đầu tiên. Đó không chỉ là giải pháp để đạt mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của năm nay, mà còn tạo ra dư địa cho tăng trưởng dài hạn. Theo ông Ousmane Dione, Giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam, thế giới đang thay đổi nhanh chóng và Việt Nam cần bắt kịp hoặc sẽ có nguy cơ tụt lại phía sau. Trong khi đó, nhiều động lực thúc đẩy sự tăng trưởng của đất nước trước đây sẽ giảm dần trong thập kỷ tới.

Bối cảnh này buộc Việt Nam phải tìm ra, phát huy những động lực mới cho tăng trưởng. Chuyên gia kinh tế trưởng của WB - ông Sebastian Eckardt khuyến nghị, Việt Nam cần tăng cường đầu tư và thúc đẩy tăng năng suất để tái tạo đà tăng trưởng, trở thành nước thu nhập cao vào năm 2045. Trong đó, giải pháp quan trọng là đẩy mạnh đổi mới sáng tạo thông qua hoàn thiện hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia, sở hữu trí tuệ, tài chính cho khởi nghiệp, hệ sinh thái cho cạnh tranh và đổi mới sáng tạo.

Thời gian gần đây, cụm từ “đổi mới sáng tạo” được nhắc đến rất nhiều như là một động lực tăng trưởng mới, chìa khóa của tăng trưởng nhanh và phát triển bền vững. Ông Bùi Tất Thắng, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển thuộc Bộ KH&ĐT, thành viên Tổ biên tập của Tiểu ban Kinh tế - xã hội chuẩn bị Đại hội lần thứ XIII của Đảng, cho biết, tại Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2021 - 2030 đang được xây dựng, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo dự kiến được xem xét bổ sung là đột phá chiến lược mới.

Những bước đi bài bản, hoạt động thiết thực

Để thực hiện được mục tiêu đổi mới mô hình tăng trưởng dựa trên đổi mới sáng tạo, Chính phủ đã và đang nỗ lực xây dựng, thực hiện nhiều chính sách nhằm hoàn thiện hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho đổi mới sáng tạo phát triển.

Đặc biệt, theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, sự vào cuộc của các bộ phụ trách vấn đề chính sách kinh tế với các hoạt động thiết thực kết nối, nâng đỡ, phát triển các ý tưởng khởi nghiệp đã thể hiện cam kết mạnh mẽ, nghiêm túc, hành động thực sự của Chính phủ trong thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Nhiều hoạt động gần đây đã tạo ra hiệu ứng rất tốt, sự hồ hởi trong cộng đồng khởi nghiệp và mong muốn đóng góp cho đất nước của các trí thức, nhân tài trong lĩnh vực khoa học công nghệ. Mạng lưới đổi mới sáng tạo Việt Nam do Bộ KH&ĐT phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan thành lập năm 2018 là một trong những hoạt động để xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao cho nền kinh tế đổi mới sáng tạo.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, hoạt động này đã quy tụ hơn 100 tài năng công nghệ Việt Nam trên khắp thế giới sẵn sàng kết nối, hợp tác với các cơ sở nghiên cứu, chuyên gia công nghệ trong nước và cộng đồng doanh nghiệp (DN) để cùng nhau giải các bài toán về công nghệ, giải quyết các thách thức của nền kinh tế. Kể từ đó, mạng lưới đã được mở rộng đáng kể, và sắp tới sẽ mở rộng hơn thông qua giới thiệu chương trình học bổng để tuyển chọn và đưa các hạt giống nhân tài Việt Nam đi đào tạo tại các trường hàng đầu trên thế giới. Bộ trưởng cho biết, ý tưởng về việc thành lập Quỹ Vietnam Global Innovation Fund đang được hình thành để thực hiện các hoạt động này và bước đầu nhận được nhiều sự quan tâm, ủng hộ.

Song song với đó, Bộ KH&ĐT cũng đang đẩy mạnh hoạt động đổi mới sáng tạo trong các DN, kết nối các startup với các DN lớn để giải các bài toán cụ thể, đồng thời hỗ trợ việc đưa đổi mới sáng tạo vào hoạt động sản xuất kinh doanh, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm của các DN. Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia với nhiều chính sách ưu đãi, tạo thuận lợi cho các DN đổi mới sáng tạo cũng đang được xúc tiến đầu tư, xây dựng.

Gần đây nhất, một hoạt động khác được cộng đồng startup Việt đánh giá rất cao là việc Bộ KH&ĐT chủ trì tổ chức Diễn đàn Quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam 2019, góp phần tạo ra kênh kết nối hiệu quả giữa startup với nhà đầu tư, quỹ đầu tư mạo hiểm, khơi thông nguồn vốn đầu tư cho hoạt động đổi mới sáng tạo. Tại Diễn đàn, hàng trăm triệu USD đã được cam kết đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam trong vài năm tới.

Chia sẻ với Báo Đấu thầu, nhiều gương mặt trí thức Việt tài năng như Vũ Duy Thức, Phạm Nam Long đánh giá rất cao các hoạt động được tổ chức liên tiếp thời gian gần đây thể hiện những bước đi bài bản của Bộ KH&ĐT nói riêng, Chính phủ nói chung, để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, xây dựng nền móng cho tăng trưởng cao, chất lượng trong dài hạn.

Nguyệt Minh