Xây dựng nền kiến trúc Việt Nam hiện đại, giàu bản sắc văn hóa dân tộc

Thảo luận tại phiên họp, đa số đại biểu tán thành sự cần thiết ban hành Luật Kiến trúc theo Tờ trình của Chính phủ và báo cáo thẩm tra sơ bộ của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của QH. Luật Kiến trúc đã được cơ quan quản lý nhà nước và giới kiến trúc sư đề xuất từ hơn 20 năm trước nhằm khắc phục các hạn chế, khó khăn, vướng mắc, đáp ứng yêu cầu quản lý, phát triển kiến trúc; góp phần hình thành đội ngũ kiến trúc sư có đức, có tài, xây dựng nền kiến trúc Việt Nam hiện đại, giàu bản sắc dân tộc, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, hội nhập quốc tế. Việc ban hành Luật Kiến trúc nhằm tăng cường công tác quản lý nhà nước, định hướng bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa dân tộc, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Theo một số đại biểu, dự án Luật quy định về nguyên tắc hoạt động kiến trúc còn đơn giản, chưa bao quát được những yêu cầu nền tảng của kiến trúc, như: tính khoa học, tính thời đại, truyền thống, đa dạng và thống nhất của không gian kiến trúc, sự hài hòa về văn hóa tôn giáo, tín ngưỡng, sự phát triển của không gian kiến trúc.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của QH Phan Thanh Bình nêu thực tế: Hiện nay, kiến trúc đang còn nhiều bất cập, nhất là kiến trúc trong các đô thị trên cả nước thể hiện ở việc bản sắc không rõ, không có tính sáng tạo cao. Quy định của dự án Luật đang nghiêng về quản lý kiến trúc trong khi những vấn đề về nghệ thuật trong kiến trúc, sự sáng tạo, hay kiến trúc hiện đại, dân tộc chưa được đề cập.

Nhấn mạnh quan điểm kiến trúc phải mang bản sắc văn hóa của dân tộc, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh: Luật Kiến trúc là cơ sở pháp lý cho hoạt động kiến trúc, quản lý kiến trúc nhưng quan trọng nhất là hoạt động kiến trúc phát triển thế nào và quản lý kiến trúc như thế nào để tránh những bất cập. Tờ trình của Chính phủ chưa chỉ ra được những bất cập, yếu kém trong hoạt động kiến trúc và công tác quản lý kiến trúc hiện nay. Hoạt động kiến trúc đã có năm nguyên tắc nhưng nội dung đơn giản, chưa bao quát được những yêu cầu nền tảng của kiến trúc, như: tính nghệ thuật, tính khoa học, thời đại, truyền thống, đa dạng và thống nhất của không gian kiến trúc; sự hài hòa về văn hóa tôn giáo, tín ngưỡng, sự phát triển của không gian kiến trúc, phù hợp điều kiện tự nhiên khí hậu của từng vùng, miền...

Chủ tịch QH nhấn mạnh: Quản lý kiến trúc là nội dung rất quan trọng của dự án Luật, Ban soạn thảo cần rà soát, làm rõ hơn. Ðối với việc quy định thành lập Hội đồng Kiến trúc quốc gia, cần tiếp tục nghiên cứu, cân nhắc về sự cần thiết, tính hiệu quả của thiết chế này. Nhất là, phải đánh giá rõ ràng và cụ thể hơn vai trò Kiến trúc sư trưởng tại các địa phương, các thành phố lớn.

PV