Xây dựng Cộng đồng ASEAN hòa bình, ổn định và thịnh vượng
Ðại hội đồng Liên nghị viện ASEAN lần thứ 40 (AIPA 40) diễn ra tại Bangkok, Thái-lan, từ ngày 25 đến 30-8 đã bế mạc và thành công tốt đẹp. Ðoàn đại biểu cấp cao Quốc hội (QH) Việt Nam, do Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân dẫn đầu tham dự AIPA lần này đã để lại những dấu ấn sâu sắc, nổi bật trong lòng bạn bè quốc tế và khu vực. Qua đó, khẳng định sự tham gia tích cực và có trách nhiệm của QH Việt Nam đối với các hoạt động của AIPA, góp phần quan trọng nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại của Việt Nam.
Ðại hội đồng Liên nghị viện ASEAN lần thứ 40 (AIPA 40) diễn ra tại Bangkok, Thái-lan, từ ngày 25 đến 30-8 đã bế mạc và thành công tốt đẹp. Ðoàn đại biểu cấp cao Quốc hội (QH) Việt Nam, do Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân dẫn đầu tham dự AIPA lần này đã để lại những dấu ấn sâu sắc, nổi bật trong lòng bạn bè quốc tế và khu vực. Qua đó, khẳng định sự tham gia tích cực và có trách nhiệm của QH Việt Nam đối với các hoạt động của AIPA, góp phần quan trọng nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại của Việt Nam.
42 năm trước, ngày 2-9-1977, Tổ chức Liên nghị viện Hiệp hội các quốc gia Ðông - Nam Á (AIPO) - tiền thân của Ðại hội đồng Liên nghị viện ASEAN (AIPA) - chính thức được thành lập tại Manila, thủ đô của Philippines. Từ năm nước thành viên sáng lập ban đầu, AIPO đã không ngừng lớn mạnh với việc kết nạp thêm thành viên. 42 năm qua, AIPA khẳng định vị thế của ngoại giao nghị viện cũng như vai trò của AIPA đối với tiến trình hội nhập của các quốc gia Ðông - Nam Á. Ðây cũng là một trong những hình mẫu tiêu biểu của liên kết nghị viện khu vực ở châu Á, biểu tượng tự hào cho tinh thần hợp tác và thống nhất trong đa dạng của Cộng đồng ASEAN.
Thực hiện chính sách đối ngoại rộng mở, đa dạng hóa, đa phương hóa, QH nước ta đã gia nhập AIPO vào năm 1995 (năm 2006, AIPO đã đổi tên thành Ðại hội đồng Liên nghị viện ASEAN - AIPA). Ðây là sự kiện có ý nghĩa lịch sử, đánh dấu một bước phát triển mới trong quan hệ giữa QH nước ta với nghị viện các nước trong khu vực. Là thành viên của AIPA, Việt Nam luôn chủ động tham gia các hoạt động của Ðại hội đồng Liên nghị viện, tích cực đóng góp tại các kỳ họp của AIPA, cũng như đã tổ chức thành công các kỳ họp AIPA-23 (năm 2002), AIPA-31 (năm 2010) và các hội nghị chuyên đề, hội nghị cấp ủy ban, được các nghị viện thành viên đánh giá cao. QH Việt Nam đã đóng góp nhiều sáng kiến tại các kỳ họp Ðại hội đồng cũng như tại các hoạt động trong khuôn khổ của AIPA. Việt Nam cũng đưa ra sáng kiến thành lập Nhóm tư vấn AIPA tại nghị viện các nước thành viên để tư vấn về vấn đề hài hòa pháp luật, giám sát thực hiện nghị quyết của AIPA và tăng cường quan hệ giữa AIPA và ASEAN; sáng kiến mở rộng thành phần tham dự hội nghị có cả một số nước không phải là thành viên AIPA.
AIPA 40 diễn ra vào giai đoạn giữa kỳ triển khai tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025; mở rộng và làm sâu sắc quan hệ đối ngoại, củng cố vai trò trung tâm của ASEAN trong giải quyết các vấn đề khu vực. Chủ đề của Ðại hội đồng AIPA 40 lần này là: “Thúc đẩy quan hệ đối tác nghị viện vì Cộng đồng bền vững”, phù hợp với chủ đề chung của ASEAN năm nay là: “Thúc đẩy quan hệ đối tác vì sự bền vững”, thể hiện thông suốt thông điệp của AIPA và mong muốn của nước chủ nhà Thái-lan là phát triển AIPA trở thành một đối tác quan trọng cùng ASEAN trong tiến trình xây dựng Cộng đồng vì hòa bình, ổn định và thịnh vượng.
Ðể thực hiện chủ đề nêu trên, Thái-lan - Chủ tịch ASEAN 2019 tích cực triển khai gói sáng kiến toàn diện bền vững, gồm: Xây dựng tầm nhìn của các lãnh đạo ASEAN về đẩy mạnh quan hệ đối tác bền vững; phúc lợi xã hội; tuổi già năng động và sáng tạo; thúc đẩy chương trình nghị sự phát triển bền vững của Liên hợp quốc 2030. Những hoạt động này là cơ sở để Ðại hội đồng AIPA 40 đưa ra một số chủ đề trong chương trình nghị sự gắn kết với những sáng kiến về phát triển bền vững trong ASEAN, như: Thúc đẩy ngoại giao nghị viện vì Cộng đồng ASEAN; hợp tác ASEAN cho cách mạng công nghiệp lần thứ tư; nâng cao chất lượng cuộc sống của người cao tuổi; bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ trong ASEAN.
Trong Thư chúc mừng nhân dịp diễn ra AIPA 40 gửi tới Ngài Chuôn Lịch-phai, Chủ tịch Hạ viện Thái-lan, Chủ tịch AIPA 40, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã nêu rõ: Trong tiến trình xây dựng Cộng đồng và hiện thực hóa Tầm nhìn ASEAN 2025, AIPA và ASEAN cần tiếp tục tăng cường hợp tác thực chất, hiệu quả, kết nối, hỗ trợ lẫn nhau, dành các nguồn lực cần thiết để hoàn thành các mục tiêu ở cả cấp quốc gia và khu vực, giúp mang lại lợi ích thiết thực cho người dân trong Cộng đồng. Là một thành viên tích cực và có trách nhiệm trong AIPA, QH Việt Nam đã, đang và sẽ tham gia tích cực vào các hoạt động của AIPA, vào tiến trình hội nhập quốc tế và khu vực vì hòa bình, thịnh vượng và sự bền vững của Cộng đồng ASEAN.
Với tinh thần đó, Ðoàn đại biểu cấp cao QH Việt Nam tại AIPA 40 đã tham gia rất nhiều chương trình, hoạt động. Ngay trong phiên khai mạc, Chủ tịch QH nước ta đã có bài phát biểu quan trọng đề cập những thách thức ngày càng gay gắt đối với Cộng đồng ASEAN, trong đó nổi lên vấn đề cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn và các vấn đề an ninh truyền thống, phi truyền thống. Bên cạnh đó, là những diễn biến phức tạp ở khu vực, đáng chú ý là những hoạt động đơn phương trên Biển Ðông, vi phạm chủ quyền và lợi ích hợp pháp của các quốc gia ven biển, làm xói mòn lòng tin, tác động tiêu cực tới hòa bình, an ninh và ổn định, tự do, an toàn hàng hải, hàng không ở khu vực… Vì vậy, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị: Các quốc gia cần tiếp tục củng cố đoàn kết, thống nhất, đề cao vai trò trung tâm của ASEAN, không ngừng làm sâu sắc hơn quan hệ với các đối tác để khẳng định vai trò của ASEAN là động lực thúc đẩy các tiến trình đối thoại, hợp tác và phát triển ở khu vực.
Trong khuôn khổ AIPA, đã diễn ra cuộc họp của các ủy ban. Các đại biểu nước ta đã tích cực tham gia đóng góp ý kiến vào dự thảo nghị quyết; thông tin với bạn bè quốc tế về những thành tựu và hoạt động của QH Việt Nam trong nhiều lĩnh vực.
Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ nhiệm Ủy ban Ðối ngoại của QH Nguyễn Văn Giàu cùng lãnh đạo các Ủy ban của QH đã dành thời gian để chủ trì các cuộc gặp mặt, tiếp xúc song phương. Tại các buổi gặp này, đại diện QH các quốc gia trong ASEAN và các nước quan sát viên đã thể hiện và dành cho Chủ tịch QH nước ta cũng như QH Việt Nam nhiều tình cảm trân trọng, tốt đẹp. Chủ tịch Hạ viện Morocco H.Malki bày tỏ tình cảm ngưỡng mộ đặc biệt đối với lịch sử, văn hóa, truyền thống và con người Việt Nam. Chủ tịch QH Campuchia Xăm-đéc Hêng Xom-rin trong buổi hội đàm với Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân đã khẳng định: Campuchia luôn biết ơn và cảm ơn tình cảm của Ðảng, Nhà nước, QH và nhân dân Việt Nam đã sẵn sàng giúp đỡ Campuchia trong nhiều giai đoạn khó khăn trước đây và kiến thiết đất nước ngày nay. Những năm qua, sự hợp tác giữa QH hai nước đã đạt được nhiều kết quả tốt, trải rộng trên các lĩnh vực khác nhau. QH Campuchia sẵn sàng ủng hộ, hỗ trợ Việt Nam trong vai trò Chủ tịch AIPA 41.
Trong 42 năm qua, AIPA đã từng bước xây nên những nhịp cầu hữu nghị, kết nối nghị viện và nhân dân ASEAN, cùng đóng góp xây dựng một Cộng đồng ASEAN hòa bình, ổn định và thịnh vượng. Những đóng góp của QH Việt Nam trong AIPA ngày càng có ý nghĩa quan trọng đối với việc củng cố quan hệ hữu nghị, hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam với các nước ASEAN; khẳng định vị thế, vai trò của QH Việt Nam trong khu vực và trên thế giới. Việc Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân tiếp nhận chức Chủ tịch AIPA 41 tại ngày bế mạc AIPA 40 sẽ là nền tảng để Việt Nam tiếp tục thực hiện tốt và khẳng định vững chắc vai trò, vị trí của mình trong hội nhập quốc tế.
