Xây 'cột mốc' nơi biển xa

Trung úy Phạm Văn Huân, Trạm trưởng Trạm kiểm soát Biên phòng Đà Rằng, Đồn BP Tuy Hòa, BĐBP tỉnh Phú Yên xác định vùng ngư trường trên bản đồ cho ngư dân trong tổ tàu thuyền an toàn. Ảnh: Phương Oanh.

"Cánh tay nối dài"

Vừa từ biển trở về sau gần một tháng bám ngư trường, anh Trần Hữu Phúc, chủ tàu PY 92070TS đã đến Trạm Kiểm soát Biên phòng (KSBP) Đà Rằng (Đồn BP Tuy Hòa) để gặp gỡ, trò chuyện cùng Trung úy, Trạm trưởng Phạm Văn Huân. Trong những câu chuyện về tình hình đánh bắt, thời tiết trên biển, sản lượng, giá cá, anh Phúc còn trao đổi về tình cảnh một tàu cá ở làng biển này vừa bị lực lượng chức năng nước ngoài bắt giữ. Anh Phúc cho biết, ngư trường của mình hiện ít cá, trong khi đó, ở khu vực ngoài vùng giáp ranh mùa này thường có luồng cá ngừ di chuyển.

"Thường, những tàu trang bị hai, ba nghề, không có cá này, họ sẽ chủ động chuyển sang đánh bắt loại cá khác. Đối với tàu cá chỉ có duy nhất giàn câu cá ngừ, họ sẽ bám đuổi theo luồng cá để đánh và chạy lấn qua ngư trường nước bạn, dễ bị bắt giữ" - Anh Phúc giải thích. Anh Phúc cũng cho rằng, nếu ngư dân được tạo điều kiện thuận lợi về nguồn vốn ưu đãi để sắm nhiều nghề trên phương tiện, sẽ hạn chế được tình trạng lấn sang ngư trường nước ngoài đánh bắt.

Anh Phúc cũng tâm sự, đã thành thông lệ, hơn10 năm nay, mỗi lần từ biển về, anh và các chủ tàu cá trong Tổ tàu thuyền an toàn (TTAT) khu phố Bạch Đằng của mình đều đến Trạm KSBP báo cáo mọi tình hình trên biển. "Theo chúng tôi, điều này không chỉ là trách nhiệm mà đã thành một thói quen và hoàn toàn tự nguyện. Việc báo tin tức như thế không chỉ giúp Đồn BP Tuy Hòa nắm chắc tình hình trên biển để quản lý, mà còn làm cho chúng tôi thấy mình cũng là một thành viên của đồn Biên phòng, nhờ đó thêm vững vàng, yên tâm hơn khi ra giữa biển mênh mông"- Anh Phúc trải lòng.

Có mặt tại Trạm KSBP Đà Rằng trong ngày hôm ấy, chúng tôi còn chứng kiến cuộc trò chuyện giữa những ngư dân trên tàu cá PY 96172TS với Trạm trưởng Phạm Văn Huân qua máy đàm thoại. Anh Phạm Ngọc Tuấn, Thuyền trưởng tàu cá này báo cáo về Trạm KSBP Đà Rằng, đã tiếp cận và vớt được 6 ngư dân trên tàu cá PY 96678 TS bị nạn tại khu vực cách đảo Song Tử Tây 108 hải lý về phía Tây Tây Bắc.

Trung úy Phạm Văn Huân cho chúng tôi biết, vụ việc xảy ra cách đó gần 5 giờ, tàu cá PY 96678 TS, do ông Phạm Ngọc Sơn làm Thuyền trưởng cùng 5 lao động đang câu cá ngừ đại dương thì bị va vào đá ngầm. Tàu bị phá nước và chìm dần. Thuyền trưởng Sơn và các thuyền viên kịp thời phát tín hiệu về Trạm KSBP Đà Rằng và nhanh chóng rời tàu, xuống thuyền thúng. Tiếp nhận thông tin đề nghị ứng cứu tàu cá bị nạn của Trạm KSBP Đà Rằng, ông Tuấn đã cho tàu chạy đến vị trí tàu PY 96678 TS bị nạn để tiếp cận và vớt các ngư dân, đồng thời buộc dây, lai dắt tàu cá bị nạn. Tuy nhiên, do bị phá nước quá nặng, tàu này chìm hẳn ngay sau đó. Các thuyền viên đã cắt dây, thả tàu và báo về Trạm KSBP sẽ tiếp tục chuyến đánh bắt, dự kiến 10 ngày sau sẽ đưa các ngư dân bị nạn về bờ.

Cán bộ Đồn BP Tuy Hòa cùng ngư dân treo cờ Tổ quốc trên tàu cá trước giờ xuất bến. Ảnh: Phương Oanh

Đó là 2 trong hàng chục cuộc gặp gỡ, trao đổi, kết nối, thông tin tình hình qua lại hết sức mật thiết mỗi ngày giữa CBCS Trạm KSBP Đà Rằng với những ngư dân ở các làng biển thành phố Tuy Hòa.

Chia sẻ về mối quan hệ "quân dân cá nước" này, Trung tá Lê Thế Vinh, Đồn trưởng Đồn BP Tuy Hòa cho hay, để có những "đồng đội ngư dân" sẵn sàng giúp đỡ đơn vị trong việc nắm bắt tình hình trên biển, hàng chục năm qua, CBCS Đồn BP Tuy Hòa luôn chủ động kết nối, xây dựng lực lượng quần chúng nòng cốt bằng các mô hình tổ TTAT và thôn, xóm, khu phố, dòng họ, gia đình tiêu biểu tham gia bảo vệ an ninh, chủ quyền biển đảo. Đây là những mô hình ra đời xuất phát từ yêu cầu thực hiện Chỉ thị 34/CT-BTL năm 2003 của Bộ Tư lệnh BĐBP về "Tổ chức phong trào quần chúng tham gia tự quản đường biên, cột mốc và an ninh trật tự thôn xóm khu vực biên giới".

Từ các buổi sinh hoạt quần chúng, CB CS Đồn BP Tuy Hòa đã lồng ghép tuyên truyền, thông tin thời sự tình hình kinh tế - xã hội đất nước, giới thiệu cho người dân nắm bắt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về ngư nghiệp, ngư dân, hướng dẫn tìm hiểu về các tọa độ vùng ngư trường, vùng nào nước mình, khu vực nào nước bạn. Rồi những cuộc thảo luận, đối thoại cởi mở với ngư dân đã giúp cho CBCS Biên phòng hiểu thấu tâm tư, tình cảm, những khó khăn mà bà con gặp phải. Từ đây, nhiều vụ việc vướng mắc như chuyện tranh chấp lao động giữa các phương tiện, chuyện mất an toàn tại bến bãi neo đậu tàu thuyền, cửa biển bị bồi lấp gây nguy hiểm cho tàu cá, chính sách bảo hiểm còn gây khó cho ngư dân gặp nạn... đã được Đồn BP Tuy Hòa đề đạt, kiến nghị lên các cấp chính quyền, ngành chức năng tích cực tháo gỡ, tạo nhiều thuận lợi để ngư dân yên tâm vươn khơi bám biển làm ăn.

Thông qua "tai, mắt" của ngư dân ưu tú trong hai mô hình này, BĐBP tỉnh Phú Yên đã nắm chắc tình hình trên biển và tổ chức tuần tra, xua đuổi nhiều lượt tàu cá nước ngoài xâm phạm vùng biển Việt Nam đánh bắt trộm hải sản. Đồn cũng đã xử lý hàng chục vụ tàu thuyền sử dụng thuốc nổ, xung điện khai thác thủy sản, tình trạng mua bán, tàng trữ trái phép chất nổ, chất ma túy đều được ngư dân phát hiện, tố giác, góp phần giữ bình yên khu vực biên giới biển.

Kỳ vọng "cây gậy" chính sách

Mới đây, tại lễ công bố quyết định thành lập và ra mắt 29 tổ sản xuất trên biển với gần 300 chủ tàu, thuyền trưởng của hai làng biển Đông Tác và phường 6, thành phố Tuy Hòa tham gia, ông Nguyễn Lương Sinh, Phó Chủ tịch UBND thành phố Tuy Hòa cho biết, tổ sản xuất trên biển của thành phố là mô hình triển khai thực hiện Chỉ thị 01/CT-TTg ngày 9-1-2015 của Thủ tướng Chính phủ về việc tổ chức phong trào toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới.

Theo ông Sinh, cũng bằng hình thức tập hợp, vận động, kết nối ngư dân đánh bắt xa bờ, mô hình ra đời trên cơ sở kế thừa những thành quả xây dựng phong trào tổ TTAT được Đồn BP Tuy Hòa triển khai hơn 10 năm qua. Song, Chỉ thị này đã chỉ định chính quyền địa phương các cấp phải vào cuộc mạnh mẽ để xây dựng, duy trì phong trào với trách nhiệm chủ trì phát động nhân dân, quản lý mô hình, theo dõi phong trào chứ không chỉ ở vai trò chứng kiến hay tham dự như trước.

Tại lễ ra mắt Tổ sản xuất trên biển, đại diện ngư dân phường 6, thành phố Tuy Hòa ký cam kết tham gia bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. Ảnh: Phương Oanh

Với kinh nghiệm nhiều năm tổ chức phong trào quần chúng, ngay khi tiếp nhận Chỉ thị 01, CBCS Đồn BP Tuy Hòa đã tích cực tham mưu cho chính quyền địa phương rà soát số phương tiện, xây dựng kế hoạch triển khai, đề xuất các chính sách thiết thực, gắn với hoạt động phát triển kinh tế của ngư dân, tổ chức ra mắt, công bố quyết định, phát động ngư dân viết, ký cam kết.

Là người trực tiếp tham gia xây dựng mô hình tổ TTAT trên biển, Đại úy Trần Quốc Việt, Chính trị viên phó Đồn BP Tuy Hòa tâm sự: Nếu ngày trước, BĐBP đi vận động ngư dân tham gia tổ TTAT chỉ với "tay không bắt giặc", thu phục người dân bằng tình cảm, sự nỗ lực, trách nhiệm lo cho dân thì điều đáng mừng trong phát động mô hình này là đã có "cây gậy chính sách" của Chỉ thị 01 để làm đòn bẩy.

Theo Đại úy Trần Quốc Việt, trên nền tảng cơ chế đã có, khi soạn thảo quy chế hoạt động của phong trào, ban vận động xây dựng hẳn những chính sách ưu đãi cho ngư dân tham gia mô hình, đề xuất các quyền lợi mang giá trị, lợi ích thiết thực, có khen thưởng, xử phạt, biểu dương khích lệ rõ ràng. "Người dân thực sự phấn khởi bởi không chỉ cảm nhận được sự quan tâm của Đảng, Chính phủ, các cấp, các ngành đối với việc làm ăn của họ, mà còn thấy ý nghĩa lớn lao của cuộc vận động. Đó là tiền đề để khơi động ý thức trách nhiệm ngư dân, tạo "sức bật" cho mục tiêu phát huy sức mạnh toàn dân trong công cuộc bảo vệ chủ quyền, an ninh khu vực biên giới biển, đảo của Tổ quốc" - Đại úy Trần Quốc Việt bộc bạch.

Phương Oanh