Xã vùng sơn cước xứ Nghệ, 'di chứng' nghiệt ngã sau 'cơn bão trắng'

Những con số kinh hoàng
Có lẽ sẽ chẳng nơi nào mà số người nhiễm HIV lại cao đến vậy, theo thống kê của phòng khám OPC trung tâm huyện Quế Phong, Nghệ An hiện tại phòng khám đang điều trị cho 1.123 trường hợp bệnh nhân nhiễm HIV. Trong đó tập trung tại các xã như Tiền Phong, Mường Nọc, Đồng Văn ... Những địa phương từng được mệnh danh là “rốn lũ” ma túy với tình hình diễn biến hết sức phức tạp. Với sự nỗ lực của cơ quan chức năng, thủ phủ ma túy vùng biên yên bình trở lại nhưng cũng từ đây “di chứng” của nó mới khiến nhiều người phải bàng hoàng.

Tại xã Tiền Phong có đến 412 trường hợp người có H được ghi nhận đây là xã có số người nhiễm HIV cao nhất trên địa bàn tỉnh Nghệ An.

Con số người nhiễm HIV bắt đầu tăng dần, danh sách những người có H bắt đầu dài thêm qua mỗi lần xét nghiệm, khám sàng lọc. Trong đó điển hình nhất là xã Tiền Phong với 412 người có H. Con số trên được trạm y tế xã Tiền Phong thống kê chưa kể số người đã tử vong.
Những bản làng nghèo vốn đã tiêu điều xơ xác giờ lại phải gồng mình chống chọi lại với cơn bão HIV. Dưới những mái nhà sàn đơn sơ, bữa cơm chiều đạm bạc vẫn dai dẳng nỗi đau do HIV mang lại, ở đó có những trường hợp gia đình 4 người thì 3 người có H, cả hai vợ chồng đều nhiễm HIV, có những trường hợp chồng đã tử vong vì H để lại người vợ nghèo đang phải một mình chiến đấu với căn bệnh và gồng mình nuôi các con thơ dại ...

Cuốn sổ ghi tên những người có H được quản lý trên địa bàn xã Tiền Phong. Có những bản số người nhiễm HIV đến 58 người.

Ông Mạc Văn Lâm – Trưởng phòng khám OPC trung tâm y tế huyện Quế Phong, Nghệ An cho biết: Trước kia việc vận động người dân đi khám, xét nghiệm hết sức khó khăn vì nhận thức của bà con còn hạn chế. Hiện chúng tôi thường tổ chức những đoàn khám, xét nghiệm lưu động để giúp đỡ bà con trong việc phát hiện sớm HIV để điều trị. Trung bình mỗi tháng trên địa bàn toàn huyện phát hiện mới từ 7 – 8 trường hợp. Bây giờ tâm lý của người dân không còn như trước đây, họ không còn sợ HIV và không giấu bệnh nữa, có những người chủ động đên phòng khám để xét nghiệm ...
Những con số kinh hoàng với một xã có 412 trường hợp đang được điều trị HIV. Một bản số người có H lên đến 58 trường hợp, những con số ấy đã nói lên tất cả sự tàn phá nặng nề mà cơn bão HIV tại vùng sơn cước xứ Nghệ.

Chị T và hai con trai sinh đôi đang từng ngày phải chống chọi với HIV, nỗi đau quá lớn giành cho người mẹ nghèo.

Chết lặng khi biết hai con trai cùng có H
Một trong nhưng trường hợp phải gánh chịu nỗi đau quá lớn mà HIV để lại là gia đình chị H.T.T (SN 1993, trú tại xã Tiền Phong). Chị T và 2 con trai sinh đôi mới 16 tháng tuổi cũng đang từng ngày phải chống chọi với vi rút HIV. Nhớ lại cái thời khắc biết hai con trai của mình có H chị T vẫn không cầm nổi nước mắt: “Các cháu hay ốm lắm, dù uống thuốc gì cũng không khỏi. Sau đó các con được xét nghiệm họ bảo các cháu nhiễm rồi. Khi đó tôi chỉ biết khóc thôi, khóc mãi... nhờ mọi người đến thăm rồi giúp đỡ nhiều nên tôi mới có thể sống tiếp mà nuôi các con”.
Cũng từ lúc đó, hàng tháng người mẹ nghèo phải vượt cả trăm km xuống TP Vinh, Nghệ An để lấy thuốc điều trị cho các con. May mắn người chồng của chị lại không nhiễm H, anh cũng rất thông cảm và yêu thương chị và các con. Đó cũng chính là động lực vô bờ bến giúp chị vượt qua tất cả những khó khăn trong cuộc chiến với căn bệnh HIV.

Chị Q vẫn rất đau đớn khi biết mình có H, chị lây H từ chính người chồng của mình.

Rời nhà chị T, đến thăm vợ chồng anh C.V.Ng (SN 1975) và chị L.Th.Q (SN 1980) cả hai vợ chồng anh chị đều có H. Đã 3 năm nay hai vợ anh chị phải chịu những nỗi đau dai giẳng do HIV mang lại. Tới bây giờ anh Ng vẫn ân hận vì một phút không là chính mình khi có quan hệ ngoài chồng vợ anh đã mang căn bệnh và về lây sang cho người đầu ấp tay gối với mình.
Nguyên nhân chính khiến HIV có thể bùng phát và tàn phá miền sơn cước xứ Nghệ chính là việc dùng chung bơm kim tiêm trong quá trình tiêm chích ma túy. Cái khoảng thời gian “cái chết trắng” tàn phá nơi đây đã để lại những di chứng nặng nề đến vậy. Những xã như Đồng Văn, Tiền Phong ... từng được mệnh danh là “thủ phủ ma túy” vùng biên bây giờ cũng là tâm bão H.
Ông Võ Khánh Toàn – Chủ tịch UBND xã Tiền Phong cho biết: “Toàn xã có 25 thôn bản với hơn 11.000 nhân khẩu. Ngày trước ở đây tình hình buôn bán, sử dụng ma túy nơi đây hết sức phức tạp. Một phần từ thói quen của bà con hay dùng thuốc phiện để chữa bệnh đau bụng... sau đó là heroin, ma túy xuất hiện... chính việc sử dụng chung bơm kim tiêm khiến việc lây lan HIV nhanh chóng đến vậy. Sau đó khi tình hình ma túy trở nên ổn định thì số lượng người được phát hiện HIV tăng lên rất nhiều”.

Ông Mạc Văn Lâm trưởng phòng khám OPC trung tâm y tế huyện Quế Phong cho biết hiện trên địa bàn huyện có 1.123 trường hợp đang điều trị HIV tại phòng khám.

Bác sĩ Chuyên khoa II, Lang Văn Thái – Giám đốc Trung tâm y tế huyện Quế Phong cho biết: “Có đến hơn 80 % số người nhiễm HIV là do dùng chung bơm kim tiêm trong quá trình tiêm chích ma túy. Tiếp theo là lây lan qua đường tình dục trong đó chủ yếu là lây từ chồng sang vợ. Sau đó mới đến lây từ mẹ sang con... hiện tại chúng tôi cũng đang tích cực phối hợp cùng các cơ quan chức năng trong quá trình vận động, phát hiện và điều trị HIV, đồng thời tuyên truyền bà con về cách phòng ngừa lây nhiễm...”.
Hiện cuộc chiến với HIV đã có những chuyển biến tích cực từ quá trình nỗ lực vẫn động của đội ngũ cán bộ địa phương, nhân viên y tế ... Cái nhìn của người dân về HIV đã không còn với nhiều ác cảm như trước.

Nguyễn Quang