Washington trừng phạt Nord Stream-2, sao Ba Lan vẫn thất vọng?
Rõ ràng Ba Lan là thực thể bị thiệt thòi nhất khi việc luật hóa trừng phạt của Mỹ đối với Nord Stream-2 có hiệu lực....
Là một trong những thực thể phản đối mạnh mẽ Dự án Nord Stream-2, Ba Lan đã làm tất cả những gì có thể để ngăn Nga cung cấp khí đốt cho EU qua đường ống khổng lồ này, trong đó có cả việc Warsaw kêu gọi Washington và Kiev hợp sức.
Đáng nói hơn là cùng với kế hoạch ngăn Nord Stream-2 khơi thông, Wasaw đã xây chiến lược mua khí tự nhiên hóa lỏng của Mỹ về bán lại cho Ukraine. Đây được xem là bắn một mũi tên trúng cả 3 đích.
Đó là nâng tầm chiến lược cho quan hệ Mỹ-Ba Lan khi Warsaw sẵn sàng làm cánh tay mặt của Washington, giúp LNG Mỹ chiếm lĩnh thị trường khí đốt EU, và qua đó giảm thị phấn khí đốt của Nga, buộc Moscow phải ôm hận.
Còn trong quan hệ "đồng sàng dị mộng" Warsaw-Kiev, chiến lược mua khí đốt Mỹ bán lại cho Ukraine, vừa giúp cho Warsaw kiếm lời, vừa tạo động lực cho Kiev bài Nga cực đoan hơn.
Mỹ đã trừng phạt Nord Stream-2 nhưng Ba Lan không hết lo lắng
Ước vọng của Warsaw cuối cùng đã được Washington lắng nghe và hồi đáp, vì sau khi Mỹ áp đặt trừng phạt Nord Stream-2 ngày 17/12/2019, thì ngày 21/12/2019, Tập đoàn Allseas đã dừng thi công và thu hồi các tàu rải ống cho Nord Stream-2.
Những tưởng như vậy Warsaw sẽ rất vui mừng vì có thể chứng kiến Nord Stream-2 chết yểu như South Stream năm nào, hoặc việc khơi thông Nord Stream-2 sẽ là vô định. Điều đó đồng nghĩa các tính toán của Warsaw sẽ phát tác hiệu tối đa.
Vậy nhưng hành động của Washington vẫn không khiến Warsaw hết lo lắng về Dự án Nord Stream-2, mà theo lý giải của Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki là các biện pháp trừng phạt của Mỹ sẽ không thể phá hoại được Nord Stream-2
"Mỹ không thể ngăn cản hay phá hoại dự án đường ống dẫn khí Nord Stream-2 với các lệnh trừng phạt của mình. Nord Stream-2 sẽ vận chuyển khí đốt Nga đến Đức qua biển Baltic bất chấp các lệnh trừng phạt của Mỹ", theo tờ Die Welt ngày 12/1.
Qua nhận định của Thủ tướng Morawiecki thể hiện thất vọng của Warsaw về Nord Stream-2 và việc Washington trừng phạt nhưng không thể ngăn Nord Stream-2 khơi thông, cho thấy các thực thể muốn ngăn cản Nord Stream-2 đã thực sự bất lực.
Thế cờ đã được xác lập, nước cờ cũng đã được kích hoạt nhưng vẫn phải đứng nhìn ván cờ diễn ra không theo ý đồ của mình thì rõ ràng là bất lực, và Warsaw không chỉ thất vọng vì Nord Stream-2 không chết yểu, mà thất vọng cả Washington. Bởi :
Thứ nhất, Washington trừng phạt Nord Stream-2 chỉ là cú đánh nguội thiếu lực, khiến cho Warsaw bị thiệt thòi
Bởi giới chính trị Mỹ đã dùng ý chí chủ quan điều chỉnh tính khách quan của các quy luật phổ biến, mà có thể nhận diện việc trừng phạt Nord Stream-2 đã hạn chế cungđể điều chỉnh cầu, trái với quy luật cung cầu.
Bên cạnh đó, hành động của Washington đã biến chính quyền các quốc gia hưởng lợi từ Nord Stream-2 vào tình trạng của thực thể chính trị đại diện không hoàn hảo. Vì nó tước bỏ lợi ích quốc gia, điều này trái với nguyên lý ra đời và tồn tại nhà nước.
Tuy nhiên, theo giới phân tích thì nguyên nhân trừng phạt của Mỹ áp đặt đối với Dự án Nord Stream-2 không thể phát tác hiệu như mong muốn là do Washington đã việt vị quá xa trước Putin trong nước cờ này.
Tổng thống Putin đã chuẩn xác trong tính toán với Nord Stream-2
Ngoài nhận diện chính xác xu thế của cung-cầu khí đốt trong tương lai và nắm vững luật chơi, nhà lãnh đạo Nga còn đã vận dụng và khai thác tối đa công cụ lợi ích - loại công cụ mà Mỹ thường sử dụng - cho nước đi của mình.
Ở đây có thể nhận diện việc Tổng thống Putin sử dụng công cụ lợi ích để vô hiệu việc Mỹ luật hóa trừng phạt đối với Nord Stream-2, qua việc tạo đòn bập bênh lợi ích, mà từ đó khiến các thực thể dù có "bài Nga" vẫn tham gia phá nước cờ của Mỹ.
Điều đó thể hiện qua 2 nước đi quyết định. Một là cố thúc đẩy hoàn tất nhanh dự án TurkStream, tạo lực hút với các thực thể từng bị mất lợi ích khi South Stream bị chết yểu, trong đó đặc biệt là các thành viên NATO ở Đông-Nam Âu.
Hai là, hoàn tất thỏa thuận mới về trung chuyển khí đốt với Ukraine ngay trước khi Mỹ chính thức áp trừng phạt Nord Stream-2, từ đó đã làm giảm áp lực của Kiev với dự án khổng lồ này.
Lúc này, rõ ràng Ba Lan là thực thể bị thiệt thòi nhất khi việc luật hóa trừng phạt của Mỹ đối với Nord Stream-2 có hiệu lực. Như vậy làm sao mà Warsaw không thất vọng Washington cho được.
Thứ hai, Washington trừng phạt Nord Stream-2 khiến chiến lược năng lượng của Warsaw đối mặt nguy cơ phá sản
Ngày 11/1/2020, tại một cuộc họp với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Moscow, Thủ tướng Đức Angela Merkel đã cực lực phản đối những nỗ lực của Mỹ nhằm phá hoại việc xây dựng đường ống Nord Stream-2.
Bà Merkel cho rằng dự án khí đốt này có lợi cho Đức và các nước châu Âu khác. Nữ Thủ tướng Đức nhấn mạnh rằng Nord Stream-2 sẽ được "thực hiện bằng mọi giá", và Berlin sẽ luôn hỗ trợ dự án này.
Về phần mình, Tổng thống Putin cho rằng Nga có thể tự mình hoàn thành việc xây dựng đường ống, dù ông có lưu ý việc vận hành đường ống có thể sẽ bị trì hoãn vài tháng.
Theo Tổng thống Nga, Nord Stream-2 sẽ hoạt động "vào cuối năm 2020, hoặc quý I năm 2021”. Điều này khiến Thủ tướng Ba Lan thất vọng và than thở rằng "trừng phạt của Mỹ chỉ trì hoãn chứ không thể khiến Nord Stream-2 dừng lại".
Nguy cơ chiến lược khí đốt của Ba Lan phá sản khi Mỹ trừng phạt Nord Stream-2
Giới phân tích cho rằng, việc Washington trừng phạt nhưng lại không thể ngăn Nord Stream-2 khơi thông, khiến hệ thống hạ tầng nhằm cung cấp LNG mua từ Mỹ cho Ukraine có nguy cơ dùng để dẫn khí đốt Nga nhưng không thể bán cho Ukraine.
Bởi khí đốt tự nhiên của Nga và cả LNG Nga giá đều rẻ hơn LNG Mỹ, mà Ba Lan là thành viên EU nên hoàn toàn được cung cấp khí đốt giá rẻ của Nga qua ngả Nord Stream-2.
Trong khí đó, Nga và Ukraine ký hợp đồng trung chuyển khí đốt mới thì cũng đồng thời kết thúc những tranh chấp về khí đốt giữa Moscow và Kiev. Điều này báo trước khả năng Ukraine có thể mua khí đốt trực tiếp từ Nga thay vì mua qua Ba Lan.
Chưa biết diễn tiến tình hình ra sao, nhưng với những nguy cơ mà Ba Lan phải đối mặt khi việc trừng phạt Dự án Nord Stream-2 của Mỹ có hiệu lực, thì có thể thấy Warsaw thất vọng Washington là rất dễ hiểu.
Rõ ràng, nước đi của Washington không những khiến Warsaw "thiệt đơn, hại kép", ngược lại còn giúp Moscow có thể ngạo nghễ khi Warsaw phải đứng nhìn những đồng minh bẻ ngoặt mũi tên độc hướng vào Nga. Vậy thì làm sao không phẫn uất cho được?!
