Vướng lao lý vì thiếu hiểu biết pháp luật

Ba cha con "mật phục" cướp lại mẹ khi bị bắt giữ

Những ngày áp Tết Nguyên đán Mậu Tuất 2018, về bản Phà Lệch Phay, xã Đoọc Mạy, huyện Kỳ Sơn (Nghệ An), hỏi chuyện gia đình của bà Vừ Y Rùa (53 tuổi), bà con nơi đây không khỏi xót xa, tiếc nuối khi Tết này, thay vì được đoàn viên như bao gia đình khác trong bản thì cả 4 thành viên trong gia đình đều phải ăn Tết trong bốn bức tường giam lạnh lẽo.

Chuyện xuất phát từ suy nghĩ rất đơn giản, khi bà Rùa bị bắt, chồng là Già Cha Xìa (58 tuổi) và hai con trai Già Pá Xồng (34 tuổi) và Già Pá Khù (27 tuổi) đã chặn đường, mai phục dùng hung khí tấn công Tổ công tác để "cướp" lại người nên bị khởi tố, bắt tạm giam để điều tra về hành vi chống người thi hành công vụ.

Chuyện bắt đầu từ việc vào khoảng tháng 11-2014, trong quá trình làm ăn sinh sống tại địa phương, bà Vừ Y Rùa xảy ra mâu thuẫn và dùng dao chém chị gái của mình bị thương tích nặng, phải nhập viện điều trị.

Sau khi gây án, bà Rùa bỏ trốn sang Lào làm ăn sinh sống nên đã bị cơ quan CSĐT Công an huyện Kỳ Sơn ra quyết định truy nã. Bẵng đi một thời gian, đến đầu tháng 12-2017, nhận được nguồn tin từ nhân dân cung cấp, Rùa vừa trở về địa phương, Công an huyện Kỳ Sơn đã cử một Tổ công tác đến nhà Rùa để bắt đối tượng về quy án.

Việc bắt giữ được tiến hành theo đúng kế hoạch, tuy nhiên trên đường dẫn giải đối tượng về trụ sở Công an huyện, khi đến địa phận bản Na Loi, xã Na Loi, huyện Kỳ Sơn thì bất ngờ Tổ công tác bị chồng của bà Rùa là ông Già Cha Xìa cùng hai con trai Già Pá Xồng, Già Bá Khù mai phục sẵn hai bên đường, lao ra dùng dao chém và gậy đánh túi bụi vào Tổ công tác để giải cứu người.

Bị tấn công bất ngờ và do tập trung chống trả các đòn tấn công từ nhóm người thân của đối tượng nên Vừ Y Rùa đã lợi dụng trong lúc hỗn loạn, cùng chồng lẩn trốn vào rừng sâu.

Ngay sau đó, hai con trai của đối tượng đã bị khống chế và bắt giữ tại chỗ. Sau một thời gian lẩn trốn, biết không thể trốn tránh được pháp luật, ngày 16-1-2018, Vừ Y Rùa đã đến cơ quan Công an huyện Kỳ Sơn để đầu thú, riêng chồng bà này vẫn đang trốn tránh pháp luật.

Bà Vừ Y Rùa bị bắt sau 3 năm trốn lệnh truy nã tại Lào.

Hai người con của bà Vừ Y Rùa bị bắt giữ vì chống người thi hành công vụ.

Ông Lỳ Giống Dìa, Chủ tịch UBND xã Đoọc Mạy tỏ ra tiếc nuối khi trao đổi với chúng tôi về câu chuyện của gia đình bà Vừ Y Rùa. Theo ông Chủ tịch, gia đình này từ trước đến nay chưa từng có ai vi phạm pháp luật, chí thú làm ăn và là một trong những hộ gia đình có thu nhập khá giả ở địa phương.

"Để xảy ra chuyện đáng tiếc như vậy, một phần cũng do nhận thức về pháp luật của gia đình này nói riêng và đồng bào Mông ở miền Tây Nghệ An nói chung vẫn còn nhiều hạn chế. Trong suy nghĩ của đồng bào, có rất nhiều cái đơn giản, thuận theo lẽ tự nhiên là họ hành động mà không nghĩ đến hậu quả", ông Dìa chia sẻ.

Cũng liên quan đến tội danh chống người thi hành công vụ, mới đây Trần Thọ Đào (SN 1972) trú tại xã Hoa Sơn, huyện Anh Sơn (Nghệ An) đã bị tòa án tuyên phạt 9 tháng tù giam vì đã có hành vi cướp lại 2 con trâu trong quá trình bị kiểm lâm phát hiện, xử lý.

Theo đó, ngày 12-8-2016, Đào cùng con trai út lùa 2 con trâu vào rừng để vận chuyển 2 tấm gỗ vừa khai thác được mang về tiêu thụ thì bắt gặp tổ tuần tra của Vườn Quốc gia Pù Mát nên bị lập biên bản và yêu cầu đưa tang vật về Vườn để xử lý.

Nghĩ sẽ bị bắt mất 2 con trâu, Đào đã nghĩ cách để tẩu tán nên lợi dụng sơ hở, đã tự mình chặt đứt dây thừng và lùa một con chạy vào rừng. Con trâu còn lại, người này ra hiệu cho con trai "cướp" thừng rồi xua chạy vào cánh rừng khác.

Với hành vi này, ít ngày sau đó Trần Thọ Đào đã bị khởi tố về hành vi chống người thi hành công vụ, bị tòa án sơ thẩm xử 11 tháng tù giam, phiên phúc thẩm mới đây đã giảm nhẹ hình phạt xuống còn 9 tháng cho đối tượng.

Nhận tội giết người thay em trai

Chung tôi tìm về ngôi nhà cấp 4 của ông Nguyễn Doãn Vinh (53 tuổi) tại xóm 3A, xã Hưng Yên Bắc, huyện Hưng Nguyên (Nghệ An), 4 tháng sau ngày 3 trong số 4 người thân của gia đình vướng vòng lao lý.

Bà Đặng Thị Thanh, chồng của ông Vinh, một mình thui thủi vào ra trong căn nhà quá rộng, cho đến bây giờ bà vẫn chưa hiểu nổi chuyện gì đang xảy ra với gia đình mình, trong một năm với quá nhiều biến động.

Đứa con trai út của gia đình gây ra tội tày trời, cướp đi mạng sống của người khác, nhưng vì nó là lao động chính trong gia đình, người anh trai trí óc không minh mẫn lắm đã đứng ra nhận tội, việc làm này được sự đồng ý của cha là ông Vinh mà người chú trong họ cùng đứng ra sắp xếp. Màn kịch vỡ lở, cả 4 người đều vướng vòng lao lý, thật không có nỗi đau nào lại xót xa hơn thế nữa.

Chuyện xảy ra vào lúc 22 giờ ngày 31-7-2017, trước cổng Nhà văn hóa xóm 3A, xã Hưng Yên Bắc xảy ra vụ án mạng làm anh Nguyễn Tú Hùng (34 tuổi), trú cùng địa chỉ trên tử vong tại chỗ.

Nhận được tin báo, Công an huyện Hưng Nguyên đã có mặt tại hiện trường và với những chứng cứ thu thập được, chỉ 3 giờ sau đó đã nhanh chóng làm rõ sự việc, bắt tạm giam hung thủ giết người là anh Nguyễn Doãn Lan (33 tuổi), trú cùng thôn với nạn nhân.

Tại cơ quan điều tra, thủ phạm cũng đã cúi đầu thừa nhận hành vi phạm tội của mình, hung khí thu giữ là một con dao còn dính máu, bị vứt bỏ dưới mương nước sau nhà. Vụ việc tưởng như dừng lại ở đó, song quá trình đối tượng bị giam giữ tại Trại tạm giam Công an Nghệ An, nhận thấy đối tượng Lan có những biểu hiện đáng ngờ nên đã phối hợp với Phòng Cảnh sát hình sự (PC45) Công an tỉnh Nghệ An để làm rõ.

Đại tá Phạm Hoài Nam, Trưởng phòng PC45 Công an Nghệ An cho biết, sau một thời gian tích cực điều tra, đơn vị đã làm rõ hung thủ thực sự của vụ giết người nói trên là Nguyễn Doãn Khải (20 tuổi) chứ không phải Nguyễn Doãn Lan như kết quả điều tra ban đầu cũng như thú nhận của đối tượng này tại cơ quan điều tra.

Hai anh em Nguyễn Doãn Lan và Nguyễn Doãn Khải bị bắt giữ vì nhận tội cho nhau.

Sự thật vụ án được công bố cũng đã khiến nhiều người "sốc", bởi sau khi gây án, nghe con trai út kể về việc gây ra cái chết cho một người bạn trú cùng xóm, nghĩ trong đêm không ai phát hiện ra, gia đình đã bàn bạc để người anh trai có biểu hiện tâm tính không bình thường đứng ra nhận tội thay em. Tuy nhiên, màn kịch vụng về ấy đã không qua nổi con mắt nghiệp vụ của các điều tra viên Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Nghệ An.

Cụ thể, do mâu thuẫn cá nhân nên giữa Nguyễn Doãn Khải và Nguyễn Tú Hùng xảy ra Hùng đã đánh Khải khiến hắn tức giận bỏ chạy về nhà và lấy 1 con dao với ý định mang ra trả thù anh Hùng. Nguyễn Doãn Lan thấy em trai mình bức xúc nên đã cùng Khải đi gặp Hùng để nói chuyện.

Khi nhìn thấy 2 anh em Lan, Khải đã có hành vi dùng tay đấm vào mặt Lan. Thấy anh trai bị đánh, Khải từ phía sau lao lên dùng dao đâm 1 nhát khiến Hùng gục xuống tử vong. Sau khi Khải và Lan chạy về đến nhà thì đã kể lại chuyện mình vừa đâm anh Hùng cho gia đình nghe.

Lo lắng cho Khải sẽ bị bắt, ông Nguyễn Doãn Vinh (61 tuổi), là bố đẻ của Khải và Lan cùng với Nguyễn Đình Hải (37 tuổi), là anh em họ hàng, trú cùng xóm thống nhất bàn bạc để Lan nhận tội thay Khải. Do Lan có vấn đề về thần kinh nên trong công việc hàng ngày không được nhanh nhẹn như em trai, vì thế việc để Khải ở nhà sẽ làm trụ cột để nuôi cha mẹ.

Với hành vi này, cơ quan CSĐT Công an tỉnh Nghệ An đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Nguyễn Doãn Khải về tội giết người, đồng thời thay đổi quyết định khởi tố bị can đối với Nguyễn Doãn Lan từ tội giết người thành tội che giấu tội phạm.

Ngoài ra, lệnh bắt khẩn cấp đối với Nguyễn Doãn Vinh và Nguyễn Đình Hải về hành vi che giấu tội phạm cũng đã được thực hiện ngay sau đó. Luật sư Vinh Diện, Văn phòng Luật sư Vinh Diện & Cộng sự tại Nghệ An cho rằng, có rất nhiều nguyên nhân dẫn con người đến với các hành vi phạm tội, trong đó có những nguyên nhân rất lãng xẹt.

Xuất phát từ nhận thức về pháp luật của một bộ phận còn hạn chế, hoặc vì tình yêu thương mù quáng nên đã "vô tư", "hồn nhiên" phạm tội. Những hành vi này, khi đưa ra xét xử sẽ được xem xét, là yếu tố để giảm nhẹ hành vi. Mặc dù vậy, vẫn rất xót xa và tiếc nuối, chỉ vì một phút thiếu suy nghĩ, hoặc do bồng bột mà vướng lao lý, để rồi nỗi ân hận mang theo đi suốt cuộc đời.

Thiên Thảo