'Vùng đỏ' - nơi nguy hiểm của giới đồng tính nữ ở Chile

3 cái chết bí ẩn và hàng chục vụ tấn công bạo lực nhằm vào những người đồng tính nữ, hay các 'camiona', đã khiến Vùng 5 (Valparaiso) của Chile rơi vào tình trạng báo động đỏ.

Từ “camiona” bắt nguồn từ tiếng Tây Ban Nha là “camionera” - có nghĩa là nữ tài xế xe tải. Từ này được sử dụng như một từ xúc phạm những người đồng tính nữ có tính cách như nam giới trong thế giới nói tiếng Tây Ban Nha.

Những cái chết được báo trước

Sáng 18/6/2016, cô gái đồng tính 23 tuổi Nicole Saavedra Bahamondes bất ngờ không trở về nhà sau khi nhắn tin cho mẹ cô vào tối hôm trước để báo tin sẽ ở lại qua đêm tại một bữa tiệc với bạn bè ở Quillota, một thị trấn cách nhà của họ khoảng 30 phút đi xe buýt.

Sau đó, Nicole còn gửi một ghi chú bằng giọng nói cho biết cô đang trên đường trở về nhà. Khi vẫn chưa có tin gì từ Nicole sau 24 giờ trôi qua, gia đình thông báo cho cảnh sát và cuộc tìm kiếm nhanh chóng diễn ra.

Khu vực những cây bơ, gần nơi tìm thấy thi thể Nicole.

Khu vực những cây bơ, gần nơi tìm thấy thi thể Nicole.

Ngày 24/6, tức gần một tuần sau khi Nicole mất tích, cảnh sát báo cáo Nicole bị giết bởi những cú đánh liên tiếp vào phía sau đầu và cơ thể có vô số vết thương hở và bầm tím. Chiếc ví còn tiền, vẫn còn trong túi quần. Kẻ giết Nicole không muốn cướp tài sản.

Karen Vergara, nhà hoạt động đồng tính nữ ở Quillota, thị trấn nơi Nicole mất tích, giải thích: “Các camiona cắt tóc ngắn và mặc quần áo “nam tính” - quần jean rộng thùng thình, áo sơ mi và mũ bóng chày. Quần áo là một phần quan trọng. Đó là một cách để nhận ra nhau trên đường phố.

Trong cộng đồng đồng tính nữ, camiona là những chị em can đảm dám thể hiện chủ nghĩa đồng tính nữ của họ”. Đồng tính nữ ở Chile gọi Vùng 5 - nơi Nicole sống - là “Red Zone” (Vùng đỏ) do lịch sử bạo lực chống đồng tính nữ của nơi này.

Nicole Saavedra Bahamondes.

Karen Vergara hỏi: “Làm thế nào để mô tả Vùng 5 cho những người chưa bao giờ đến đây? Tôi sẽ bắt đầu bằng cách nói rằng chúng tôi đang cảnh giác cao độ ở đây, vì chứng lesbophobia - hội chứng sợ đồng tính nữ”. Chile bao gồm 16 khu vực hành chính gọi là vùng.

Vùng 5, nằm ở khoảng giữa đất nước, có tên gọi chính thức là Vùng Valparaiso - phần lớn khu vực là nông thôn có ưu thế là ngành công nghiệp khai thác quả bơ đang bùng nổ. Luật sư nữ quyền Silvana del Valle cho biết khu vực này có “bầu không khí riêng” - bao gồm “sức mạnh nam tính” khiến cộng đồng người đồng tính nữ thiểu số dễ bị gây tổn thương và một số băng đảng tân phát xít hoạt động mạnh nhất nước.

Cái chết của nữ cầu thủ bóng đá 19 tuổi Maria Pia Castro ở thị trấn nhỏ Olmue trước đó đã gây hoang mang lo sợ cho cộng đồng đồng tính nữ Chile năm 2008. Nicole có một vài điểm chung với Maria. Cả hai đều là phụ nữ trẻ từ Vùng 5, xuất thân từ tầng lớp lao động. Maria đối mặt với sự kỳ thị kèm theo đe dọa tính mạng từ các chàng trai địa phương nhưng điều đó vẫn không ngăn được cô gái ăn mặc theo cách của mình hoặc thẳng thắn thừa nhận bản thân là một người đồng tính nữ.

Ngày 13/2/2008, Maria được phát hiện đã chết và cơ thể bị bỏng nặng đến nỗi chỉ có thể được xác định thông qua xét nghiệm ADN. Một cuộc khám nghiệm tử thi cho thấy Maria cũng phải chịu một cú đánh mạnh vào phía sau đầu.

Thi thể Maria bị vứt trên một ngọn đồi, gần nơi mà Nicole được tìm thấy 8 năm sau đó. Vụ án khép lại vào năm 2017... vì không có nghi phạm nào được xác định. Maria, rồi Nicole. Không có kẻ giết người nào được xác định trong cả hai vụ án.

Sau đó, 1 năm sau khi Nicole bị giết - ngày 7/3/2017 - thi thể của một đồng tính nữ trẻ thứ ba được tìm thấy ở Vùng 5. Khu vực này trở thành nơi nguy hiểm cho những người đồng tính nữ trẻ tuổi. Nhưng vụ giết người này thì khác. Susana Sanhueza, 24 tuổi, được tìm thấy trong một túi rác bên trong tòa thị chính ở San Felipe.

Lúc đó, Susana đã chết một tuần. Tin nhắn WhatsApp đọc trước tòa cho thấy Susana gặp một người bạn là nhà hoạt động xã hội Cristian Munoz, người sau đó nói với cảnh sát rằng anh ta chứng kiến Susana bị co giật trong văn phòng và sau đó bỏ xác vào túi rác vì tin rằng cô đã chết.

Susana Sanhueza.

Tuy nhiên, Cristian khăng khăng phủ nhận tội giết người. Gia đình của Susana tin rằng cô đã bị giết vì Cristian yêu cô và thất vọng vì không thể có mối quan hệ với cô.

Cái chết của Susana khiến một số nhóm WhatsApp xuất hiện ở Vùng 5, để những người đồng tính nữ có cơ hội cảnh báo lẫn nhau về những nguy hiểm tiềm tàng như tấn công bằng lời nói hoặc thể xác. Quản trị viên của 3 nhóm WhatsApp cho biết có ít nhất 3 hoặc 4 cảnh báo được phát đi mỗi tuần.

“Đường dây Màu tím” bảo vệ đồng tính nữ

Tháng 2/2020, một cuộc tấn công dữ dội vào một camiona ở thủ đô Santiago của Chile. Vào đầu giờ ngày Lễ tình nhân, Carolina Torres, 24 tuổi và bạn gái của cô, Estefania Opazo, đang đi bộ về nhà với một người bạn khác sau khi xem một trận bóng đá. Đội bóng Đại học Chile - còn được gọi là La U - yêu thích của Carolina vừa hòa 0-0 với Melgar trong trận thứ ba của Libertadores Cup. Đó là một trận đấu khó quên.

Estefania Opazo và Carolina Torres.

Bộ ba đi xuống một con phố sầm uất ở vùng ngoại ô Pudahuel thành phố Santiago, gần nơi Carolina sống với cha mẹ. Carolina và Estefania chọn không nắm tay nhau để tránh gây chướng mắt cho bất cứ ai. Đột nhiên, Carolina cảm thấy một lực mạnh tác động ở phía sau đầu. Rồi bóng tối trùm xuống. Carolina bất tỉnh, hôn mê trong một tuần. Cô bị tổn thương hộp sọ, gãy mũi, chảy máu trong và tổn thương thính giác vĩnh viễn.

Hai kẻ tấn công là nam giới. Một người sử dụng cây gỗ lớn đánh vào đầu Carolina nhiều lần, chỉ dừng lại khi Estefania lấy thân mình làm lá chắn cho đầu Carolina. Hành động của Estefania rất có ý nghĩa - mẹ của Carolina, Mariela nói. Bởi vì không giống như Carolina, người tự nhận mình là một camiona và ăn mặc nam tính, Estefania là một phụ nữ - một bản sắc đồng tính nữ nữ tính hơn.

Mariela cho rằng hai kẻ tấn công nhắm vào Carolina chứ không phải Estefania, vì Carolina đại diện cho một khuôn mặt “không thể chấp nhận” của nữ giới. Đó không chỉ là xu hướng giới tính của Carolina đã dẫn đến sự tấn công bạo lực mà chính sự xuất hiện của Carolina như một camiona.

Hai kẻ tấn công - hai anh em Miguel và Reinaldo Cortes Arancactus - bị bắt và bị buộc tội giết người. Carolina, người đang dùng hơn 10 loại thuốc để chữa trị, nói rằng cuộc tấn công đã thay đổi cô mãi mãi. Cô bé gặp ác mộng và giờ cảm thấy không thể rời khỏi ngôi nhà mà cô đang sống chung với bố mẹ.

Vụ tấn công Carolina trên một con đường đông đúc ở thủ đô của Chile là báo cáo đầu tiên ở đây kể từ sau vụ giết chết một camiona là Monica Briones năm 1984. Nhưng cũng giống như ở Vùng 5, các nhóm nữ quyền nói rằng các cuộc tấn công camiona không gây sự chú ý của công chúng. Mẹ của Carolina nói rằng trường hợp của con gái bà đại diện cho phần nổi của tảng băng: “Nếu mọi người không chú ý đến điều này và làm điều gì đó - nó sẽ trở nên tồi tệ hơn”.

Maria Bahamondes đòi công lý cho cô em họ Nicole.

Trong khi Vùng 5 là một điểm nóng của bạo lực do lesbophobia, vấn đề tương tự cũng đang tồn tại khắp Chile. Trong một cuộc khảo sát với 850 phụ nữ đồng tính nữ và lưỡng tính được thực hiện bởi tổ chức “Đồng tính nữ phá vỡ sự im lặng” năm 2019, 75% cho biết họ đã phải chịu đựng sự quấy rối trên đường phố.

Sau cuộc tấn công Carolina Torres, tổ chức này đã thiết lập một số điện thoại nóng trên WhatsApp có tên là Linea Violeta (Đường dây màu tím), nhận được hơn 100 báo cáo về bạo lực hoặc đe dọa trong một tháng. Không ai báo cáo với cảnh sát bởi vì họ tin chắc rằng sẽ không có hành động nào được thực hiện.

Để truy tố trong các trường hợp “femicide” (giết hại phụ nữ), luật phòng chống femicide của Chile đảm bảo rằng các luật sư điều tra được tiếp xúc với gia đình nạn nhân, để giúp thu thập các bằng chứng cần thiết. Nhưng vụ giết một người đồng tính nữ không được tính là “femicide”.

Silvana del Valle, Giáo sư Luật Học viện Nhân văn Cơ Đốc giáo (UAHC) ở Santiago, bình luận: “Femicide là tội giết người dựa trên giới tính của một người phụ nữ do một người đàn ông gây ra. Nhưng để đủ điều kiện là một hành động femicide, kẻ giết người phải có mối quan hệ vợ chồng, hoặc sống chung hiện tại, hoặc trước đây với nạn nhân. Phụ nữ đồng tính tất nhiên sẽ không có mối quan hệ lãng mạn với đàn ông, ngay cả khi vụ giết người là dựa trên giới tính, ngay cả khi động lực là bởi vì cô ấy là một đồng tính nữ”.

Del Valle lập luận rằng các công tố viên và cảnh sát chịu ít áp lực để giải quyết những vụ giết người như thế vì không có sự phản đối trên cả nước cũng như trong hầu hết các trường hợp - bao gồm cả Nicole, Maria và Susana - những phụ nữ này xuất thân từ những hoàn cảnh nghèo khó. Có một sự im lặng xung quanh những vụ giết người trong cộng đồng đồng tính. Bạn bè của Nicole dường như sợ điều gì đó và không còn muốn nói chuyện với gia đình.

Gian nan đi tìm công lý

Và sau đó là cảnh sát. Trong một tuyên bố, văn phòng công tố viên ở Vùng 5 đã bác bỏ cáo buộc rằng cảnh sát không hành động khi đối mặt với bạo lực chống cộng đồng người đồng tính hoặc có thể bị buộc tội vì điều đó.

Tấm áp phích kêu gọi công lý cho Nicole Saavedra Bahamondes.

Trong tuyên bố, công tố viên cũng khẳng định rằng cảnh sát đã cam kết điều tra vụ giết hại Nicole và cho biết văn phòng công tố viên Chile đã thành lập một nhóm để nghiên cứu vấn đề bạo lực chống cộng đồng LGBT. Acalde Daniel Morales, Thị trưởng Limache, nơi thi thể Maria Pia Castro và Nicole được tìm thấy, phát biểu: “Tôi không biết rằng đồng tính nữ gọi đó là Vùng đỏ nhưng bây giờ bạn đề cập đến nó, phù hợp với các sự kiện mới nhất ở Valparaiso”.

Morales nói thêm rằng văn phòng của ông đang làm việc với cảnh sát để lắp đặt thêm camera giám sát an ninh và kể cả sử dụng máy bay không người lái giám sát để bảo vệ người dân. Nhưng đó chỉ là niềm an ủi nhỏ đối với Maria Bahamondes khi suy ngẫm về vụ giết cô em gái họ Nicole chưa được giải quyết.

Cô nói và khẽ run người lên: “Tôi không muốn đối mặt với sự thật nữa. Câu chuyện này phải đi đến hồi kết. Chúng ta cần tìm ra ai đã làm điều này. Nếu không thì không có công lý. Nếu chúng ta không tìm thấy những kẻ sát nhân thì không có công lý cho Nicole”.

Trang Thuần (Tổng hợp)

Nguồn ANTG: http://antg.cand.com.vn/ho-so-interpol/vung-do-noi-nguy-hiem-cua-gioi-dong-tinh-nu-o-chile-612701/