VUI, BUỒN THƯỞNG TẾT (*): Xa mù tiền thưởng

Do sản xuất - kinh doanh gặp khó khăn nên Công ty TNHH AF Group chính thức ngừng hoạt động từ tháng 9-2019 và chủ doanh nghiệp (DN) đã rời khỏi Việt Nam. Việc công ty đóng cửa đã đẩy 148 công nhân (CN) lâm vào cảnh khó khăn khi không xin được việc làm mới vì quá cận Tết. Nhiều người phải chạy xe ôm, phụ hồ, tạp vụ… để sống qua ngày.

Bỗng dưng mất việc

Trong số CN bị mất việc, khổ nhất vẫn là những gia đình CN có con nhỏ. Chẳng hạn như vợ chồng anh Đặng Minh Vương - chị Kiều Thị Yến Nhi. Anh Vương kể trong lo lắng: "Hai vợ chồng làm chung nên khi công ty đóng cửa, cuộc sống gia đình rơi vào bế tắc. Vợ chồng tôi có 2 con nhỏ, trong đó đứa nhỏ mới 6 tháng tuổi. Để trang trải cuộc sống hằng ngày, tôi đăng ký chạy Grab vì cuối năm khó xin việc làm mới, vợ thất nghiệp ở nhà trông con".

Thời điểm chấm dứt hoạt động, công ty đã thanh toán đủ lương và chi trả BHXH cho 23 nữ CN đang mang thai, nuôi con nhỏ. Tuy nhiên khi đó, DN chỉ mới đóng BHXH đến tháng 3-2019 và đóng bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) đến tháng 8-2019. Hiện công ty đã hoàn tất việc chốt sổ BHXH cho CN nhưng còn nợ BHTN nên người lao động (NLĐ) không được nhận trợ cấp thất nghiệp (TCTN). Trước khó khăn của tập thể CN, Công đoàn (CĐ) các KCX-KCN TP đã có công văn gửi LĐLĐ TP đề nghị được sử dụng kinh phí CĐ (21 triệu đồng) đóng bổ sung 1 tháng BHTN còn thiếu để CN mất việc được hưởng TCTN. "Ngoài ra, CĐ các KCX-KCN TP đã có kế hoạch hỗ trợ mỗi CN một phần quà trị giá 500.000 đồng, LĐLĐ quận Bình Tân cũng sẽ tặng mỗi CN một phần quà trị giá 300.000 đồng" - ông Huỳnh Văn Tuấn, Chủ tịch CĐ các KCX-KCN TP, cho biết.

Ngoài Công ty TNHH AF Group, qua khảo sát của Ban Quản lý và CĐ các KCX-KCN TP, hiện có khoảng 70 DN đang gặp khó khăn trong sản xuất - kinh doanh và nợ BHXH gần 76 tỉ đồng. Đây là những DN có nguy cơ không có thưởng Tết. Tuy nhiên, qua làm việc với cơ quan chức năng, một số DN hứa hẹn sẽ cố gắng thưởng Tết cho NLĐ. Chẳng hạn, Công ty TNHH Yujin Vina - KCX Linh Trung I (quận Thủ Đức) nợ BHXH nhiều nhất với 22 tỉ đồng. Ban giám đốc hứa sẽ trả dần nợ BHXH và cố gắng có thưởng Tết cho NLĐ. Tại quận Thủ Đức, hơn 500 CN Công ty TNHH Dệt may Thái Dương B.R.O cũng lâm vào khó khăn khi DN bất ngờ thông báo ngừng hoạt động vào dịp cuối năm. Theo phản ánh của CN, từ tháng 8-2019, một số bộ phận sản xuất không có việc để làm, đồng thời công ty có động thái chuyển một số máy móc đi nơi khác. Đến tháng 10-2019, công ty đóng cửa, ngừng hoạt động, NLĐ mất việc đột ngột nhưng không được hưởng bất cứ quyền lợi gì vì DN nợ BHXH. Sau khi có sự can thiệp của LĐLĐ quận Thủ Đức và các cơ quan chức năng, công ty mới chịu khắc phục nợ BHXH cho NLĐ đến hết tháng 9-2019, đồng thời thanh toán tiền phép năm và hỗ trợ 1 tháng lương cho mỗi CN mất việc. Đại diện LĐLĐ quận Thủ Đức cho biết đang tiếp tục hỗ trợ CN tìm việc làm mới và có kế hoạch chăm lo cho nữ CN thai sản, nuôi con nhỏ.

Cán bộ Công đoàn các KCX-KCN TP HCM lắng nghe nguyện vọng của Công ty TNHH AF Group. Ảnh: HỒNG ĐÀO

Khó khăn chất chồng

Gần 1 tháng nay, hơn 100 CN Công ty CP Sản xuất Xuất nhập khẩu inox Kim Vĩ (huyện Củ Chi, TP HCM) như ngồi trên đống lửa vì không có việc làm, bị chậm lương và nợ BHXH.

Anh Huỳnh Văn Dạn, một CN, cho biết từ đầu tháng 12 đến nay, NLĐ không có việc làm. Tiền lương tháng 11 của CN mới chỉ được tạm ứng một phần, riêng nhân viên khối văn phòng vẫn chưa được nhận. Mới đây, công ty thông báo do gặp khó khăn nên sẽ phải cắt giảm lao động và yêu cầu CN tự viết đơn xin thôi việc. Ai đồng ý nộp đơn thì công ty cho nghỉ ngay vào hôm sau. "Ngoài việc được hứa hẹn sẽ thanh toán số tiền lương còn lại vào cuối tháng 12-2019, NLĐ không được hưởng bất cứ quyền lợi nào khác. Tôi là lao động chính trong nhà, vợ ở nhà nuôi con nhỏ nên mọi chi tiêu đều dựa vào thu nhập của tôi. Nay bị nợ lương, mất việc đột ngột, tôi không biết phải tính sao. Giờ tôi chẳng trông mong vào tiền thưởng Tết" - anh Dạn rầu rĩ. Cũng theo phản ánh của tập thể CN, từ đầu năm đến nay, hằng tháng công ty đều trừ lương nhưng không đóng BHXH cho NLĐ nên chắc chắn họ cũng sẽ không được hưởng TCTN. Mất việc vào cuối năm nên CN rất khó tìm việc làm mới, nay lại không được hưởng BHTN nên khó khăn thêm chồng chất. Làm việc với LĐLĐ huyện Củ Chi, đại diện Công ty CP Sản xuất Xuất nhập khẩu inox Kim Vĩ cam kết sẽ trả hết lương cho CN vào ngày 20-12 và cuối quý I/2020 sẽ truy đóng hết nợ BHXH để chốt sổ cho CN. "Sau ngày 20-12, nếu công ty không thực hiện cam kết, LĐLĐ huyện sẽ hướng dẫn thủ tục để CN khởi kiện DN ra tòa. LĐLĐ cũng sẽ hỗ trợ mỗi CN mất việc 500.000 đồng" - ông Nguyễn Thanh Sang, Phó Chủ tịch LĐLĐ huyện Củ Chi, thông tin.

Ngoài Công ty CP Sản xuất Xuất nhập khẩu inox Kim Vĩ, trên địa bàn huyện Củ Chi còn có 20 DN gặp khó khăn trong hoạt động sản xuất - kinh doanh, đơn hàng giảm, nợ BHXH… có nguy cơ không có thưởng Tết. LĐLĐ huyện và các cơ quan chức năng đang tổ chức đoàn đến khảo sát tại các DN để nắm tình hình, phòng ngừa tranh chấp lao động.

Ông KIỀU NGỌC VŨ, Phó Chủ tịch LĐLĐ TP HCM:

Không để xảy ra tình trạng nợ lương, thưởng

Để bảo vệ quyền lợi NLĐ và ngăn ngừa tranh chấp dịp cuối năm, các cấp CĐ phải chủ động phối hợp với người sử dụng lao động xây dựng phương án điều chỉnh lương tối thiểu (LTT) vùng theo Nghị định 90/2019/NĐ-CP. Trong đó, cần lưu ý DN khi thực hiện mức LTT vùng không được xóa bỏ hoặc cắt giảm các chế độ tiền lương khi NLĐ làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm, làm việc trong điều kiện nặng nhọc, độc hại. Phương án điều chỉnh LTT phải công bố công khai cho NLĐ biết. Song song đó, CĐ cấp trên hướng dẫn CĐ cơ sở trao đổi, phối hợp với người sử dụng lao động phương án thưởng Tết Canh Tý năm 2020, thông báo cho NLĐ biết. Ngoài ra, các cấp CĐ tăng cường phối hợp với cơ quan quản lý lao động thanh tra, kiểm tra, giám sát việc DN chấp hành pháp luật lao động, không để xảy ra tình trạng nợ lương, thưởng của NLĐ.

(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 17-12
Kỳ tới: Lương, thưởng thỏa đáng

NHÓM PHÓNG VIÊN