Vừa bắt tay Israel, UAE bắn tàu cá Iran

Hôm 20/8, Bộ Ngoại giao Iran cho biết, Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) đã phản hồi về vụ việc tàu tuần duyên của nước này đã bắn vào tàu cá của Iran, tịch thu tàu và khiến 2 ngư dân Iran thiệt mạng.

Lực lượng của Iran đổ bộ từ trực thăng lên tàu hàng của UAE hôm 12/8 trên vùng biển quốc tế ở eo biển Hormuz. Ảnh: US Navy

Phía UAE bày tỏ lấy làm tiếc vì vụ việc và sẵn sàng bồi thường thiệt hại cho phía Iran.

Trước đó, Tehran cho biết đã bắt giữ một tàu của UAE cùng thủy thủ đoàn vì đã vi phạm lãnh hải Iran hôm 16/8.

Thông báo của Bộ Ngoại giao Iran nêu rõ: “Ngày 16/8, một tàu của UAE cùng với thủy thủ đoàn đã bị lực lượng tuần tra bờ biển Iran bắt giữ vì hoạt động trái phép trong vùng biển thuộc chủ quyền Iran. Cũng trong ngày này, lực lượng tuần duyên của UAE đã bắn vào một số tàu cá, tịch thu một tàu của Iran, làm hai ngư dân Iran thiệt mạng.”

Đầu giờ sáng ngày 20/8, Bộ Ngoại giao Iran thông báo đã triệu hồi một phái viên của UAE có trách nhiệm trong vụ hai ngư dân Iran thiệt mạng.

Vụ việc lần này diễn ra trong bối cảnh UAE và Israel đồng ý dừng kế hoạch sáp nhập các khu vực đã chiếm đóng trước đó ở khu Bờ Tây. Đáng chú ý là cả hai quốc gia này đồng thời có chung tiếng nói phản đối Iran, xem nước này là mối đe dọa chính trong khu vực.

Iran và Thổ Nhĩ Kỳ chỉ trích bản thỏa thuận là bước đi sai lầm nghiêm trọng của UAE và Israel.

Tổng thống Palestine, Mahmoud Abbas và Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) bác bỏ thỏa thuận UAE - Israel, coi đây là bước đi ngược chiều đồng thuận trong cộng đồng Arab và sự nghiệp của người Palestine. Các phong trào Fatah và Hamas của Palestine nêu rõ, Hiệp ước Abraham không đồng nghĩa trao cho Israel tính hợp pháp khi chiếm đóng đất đai của người Palestine.

Dẫu vậy, thỏa thuận của Israel và UAE đã nhận được sự ủng hộ của nhiều quốc gia.

Về phía Liên Hợp Quốc, người phát ngôn Stephane Dujarric cho biết, Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã hoan nghênh thỏa thuận này và cho rằng, thỏa thuận có thể thúc đẩy hòa bình và an ninh tại Trung Đông.

Trong đó, hoan nghênh bản thỏa thuận lịch sử giữa UAE và Israel, Tổng thống Mỹ Donald Trump kêu gọi các nước Arab tiếp nối UAE, làm “tan băng” trong quan hệ với Israel, nhằm kiến tạo một khu vực Trung Đông hòa bình, ổn định và phồn vinh.

Mỹ được cho là thúc đẩy mạnh mẽ kế hoạch buôn bán vũ khí cho UAE sau khi nước này bắt tay với đồng minh lớn của Mỹ ở Trung Đông.

Hôm 20/8, Reuters đưa tin chính quyền Mỹ đang tăm tia kế hoạch bán cho UAE những chiếc tiêm kích tàng hình F-35 hiện đại nhất.

Trước bước đi này, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu nhấn mạnh về sự cần thiết trong việc duy trì ưu tiên quân sự của nước này trong khu vực và sẽ phản đối bất kỳ thương vụ nào bán F-35 cho UAE.

Hiện nay, bất kỳ thương vụ bán F-35 nào cũng phải mất nhiều năm để đàm phán và chuyển giao. Điều này giúp cho một chính quyền tổng thống mới của Mỹ có thời gian xem xét để thông qua hay hủy bỏ.

Ba Lan là một ví dụ khi đặt mua đến 32 chiếc F-35 nhưng đến nay vẫn chưa nhận được đợt giao hàng đầu tiên nào cho đến tận năm 2024. Bất kỳ thương vụ bán F-35 cũng cần được quốc hội Mỹ thông qua.

Hải Lâm