Vụ 'xẻ thịt' đất công phân lô bán nền ở Bình Dương: Có dấu hiệu vi phạm hình sự?

Kiên quyết xử lý nghiêm

Liên quan đến việc 7.551 m² đất công ích được UBND tỉnh Bình Dương phê duyệt giao cho UBND phường Mỹ Phước, thị xã Bến Cát quản lý, sử dụng từ năm 2015, thế nhưng, Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Thuận Lợi (Công ty Thuận Lợi), đơn vị sau khi trúng đấu giá dự án Khu dân cư (KDC) Mỹ Phước 4 từ Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Thiên Phú đã ngang nhiên san lấp luôn phần đất công này, sau đó “vẽ” quy hoạch rồi phân lô, bán nền cho khách hàng xây nhà.

Khu đất công bị Công ty Thuận Lợi "xẻ thịt" phân lô bán cho khách hàng xây nhà.

Vừa qua, Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có văn bản số 464/TTr-TDXLĐT gửi UBND tỉnh Bình Dương về việc xem xét chỉ đạo các cơ quan liên quan kiểm tra, xử lý đơn của ông Huỳnh Đức Anh (ngụ tỉnh Bến Tre) tố cáo Công ty Thuận Lợi vi phạm pháp luật về đất đai liên quan đến việc chuyển nhượng 100m2 đất tại lô A17 – ô số 48, thuộc một phần diện tích đất công ích tại dự án KDC Mỹ Phước 4 - Khu B.

Theo ông Trần Thanh Liêm - Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương cho biết sai phạm của Công ty Thuận Lợi đã rõ ràng, UBND tỉnh đã giao thị xã Bến Cát kiểm tra, xử lý. Sai phạm đến đâu xử lý đến đó, sai phạm ở mức độ nào, liên quan đến tổ chức, cá nhân nào thì chờ kết quả. Ông Liêm cũng cho biết, tỉnh đã hạn cho thị xã Bến Cát phải báo cáo sai phạm và phương án xử lý, cần xử lý mạnh tay đối với các chủ đầu tư sai phạm để thu hút đầu tư lành mạnh.

Biên bản làm việc của cơ quan chức năng theo đơn thư tố cáo của người dân về việc Công ty Thuận Lợi bán đất công.

Liên quan đến trách nhiệm của UBND TX Bến Cát, trước đó, ông Bùi Duy Hiền, Bí thư Thị ủy, kiêm Chủ tịch UBND TX Bến Cát cũng cho biết, đang rà soát lại hồ sơ pháp lý, xác định các hành vi vi phạm các tổ chức, cá nhân. Đồng thời, yêu cầu các bên cung cấp hợp đồng để xác định có hay không việc công ty chưa được giao đất nhưng đã có hành vi giao dịch dân sự.

Cũng theo ông Hiền, lỗi của Công ty Thuận Lợi là chưa thực hiện xong quy trình thủ tục, chưa có quyết định giao đất nhưng đã làm thay đổi hiện trạng đất và thực hiện một số giao dịch dân sự. Thời gian này, sau khi có chỉ đạo của Bộ TN&MT, UBND tỉnh, cơ quan này sẽ tập trung làm rõ, xử lý vi phạm chủ đầu tư và các cá nhân, tổ chức liên quan. Dựa trên cơ sở vi phạm sẽ tổ chức kiểm điểm làm rõ xử lý trách nhiệm của cán bộ, công chức và cơ quan quản lý Nhà nước. Nếu sai phạm về lĩnh vực đất đai thì liên quan đến Phòng TN&MT, sai phạm về xây dựng là trách nhiệm của Quản lý đô thị.

Cố ý vi phạm?

Trong báo cáo tổng hợp trình lên UBND tỉnh vừa qua, thị xã Bến Cát đã chỉ ra 3 dấu hiệu vi phạm rõ ràng của Công ty Thuận Lợi liên quan đến việc chiếm dụng phần diện tích đất công ích. Đó là vi phạm về lĩnh vực sử dụng đất đai; lĩnh vực xây dựng và hoạt động kinh doanh bất động sản trái luật.

Về vấn đề này, lãnh đạo thị xã Bến Cát khẳng định: “Trước mắt, chúng tôi báo cáo, chỉ rõ các sai phạm của Công ty Thuận Lợi để tham mưu với UBND tỉnh tập trung xử lý, không đề cập hay đặt vấn đề đến việc hợp thức hóa các sai phạm tại dự án này”.

Bảng phân lô bán nền trong đó có khu đất công (phần ô màu xanh).

Trong khi đó, theo quy định pháp luật, việc lấn chiếm, xây dựng, mua bán đất công mà không được pháp luật cho phép trong trường hợp nêu trên, dù không gây hậu quả nghiêm trọng nhưng đã bị xử phạt hành chính về một trong các hành vi nêu trên mà còn vi phạm thì phải chịu xử lý trách nhiệm hình sự. Hiện các cơ quan chức năng ở tỉnh Bình Dương đang tiến hành làm rõ vụ việc trên, xử lý theo đúng quy định pháp luật.

Tuy nhiên, qua hồ sơ vụ việc và thông tin phản ánh từ báo chí những ngày qua, nhiều luật sư có chung nhận định, hành vi sai phạm của Công ty Thuận Lợi và sự tiếp tay môi giới của Công ty Kim Oanh không chỉ đơn thuần vi phạm mang tính chất hành chính về Luật Đất đai, Luật Xây dựng và Luật kinh doanh bất động sản, mà còn có dấu hiệu khá rõ về phạm tội hình sự.

Theo nhận định, bởi trước đó, trước khi thực hiện các giao dịch mua bán đất với khách hàng (ông Đức Anh và bà Trần Thị Xúy), Công ty Thuận Lợi không thể không biết đến Quyết định số 351/QĐ–UBND ngày 05/2/2015 của UBND thị xã Bến Cát về việc phê duyệt danh mục quỹ đất công cho UBND phường Mỹ Phước, thị xã Bến Cát, quản lý, trong đó có 7,551,1m² đất công ích? Hơn nữa, ngày 16/12/2016, Thanh tra Sở xây dựng tỉnh Bình Dương đã có Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 53/QĐ – XLVPHC đối với Công ty Thuận Lợi số tiền 40 triệu đồng về hành vi tổ chức xây dựng không có giấy phép xây dựng.

Tiếp đến, ngày 16/3/2017, Chủ tịch phường Mỹ Phước đã có Công văn số 31/UBND gửi Công ty Thuận Lợi về việc tạm ngưng thi công trên phần đất công 7.551,1m² do phường Mỹ Phước quản lý và khôi phục các cột mốc đất công, nhưng công ty này vẫn tiếp tục thực hiện.

Nghiêm trọng hơn, mặc dù đã được cơ quan chức năng nhắc nhở, xử phạt vi phạm hành chính trước đó, và chính bản thân Công ty Thuận Lợi cũng tham dự nhiều cuộc họp về việc xử lý đất công này, nhưng công ty vẫn bất chấp pháp luật, tự ý san lấp, thiết kế quy hoạch, hoàn thiện hạ tầng trên phần đất công ích để phân lô, bán nền thu lợi bất chính.

Biên bản làm việc giữa cơ quan chức năng và Công ty Thuận lợi, trước khi công ty này mang đất công bán.

Cụ thể, ngày 5/4/2019, trong khi UBND thị xã Bến Cát, cùng đại diện các phòng, ban chuyên môn, UBND phường Mỹ Phước, Công ty Thuận Lợi, Công ty Thiên Phú, tổ chức cuộc họp về việc xử lý 7.551 m² đất công này, đồng thời cơ quan chức năng cũng chưa có bất cứ một văn bản chính thức nào cho phép Công ty Thuận Lợi được “hợp thức hóa” phần đất công nói trên để thực hiện dự án. Thế nhưng, ngày 11/4 và 26/4/2019, Công ty Thuận Lợi đã vội vàng “qua mặt” cơ quan chức năng ký Hợp đồng nguyên tắc về việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất và nhà ở hình thành trong tương lai với khách hàng để thu hàng trăm triệu đồng từ việc giao dịch mua bán đất công này.

Dấu hiệu hình sự

Căn cứ khoản 1, Điều 188 Luật Đất đai 2013, có quy định người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp quyền sử dụng đất, góp vốn bằng quyền sử dụng đất khi có các điều kiện: Có Giấy chứng nhận, trừ trường hợp quy định tại Khoản 3, Điều 186 và trường hợp nhận thừa kế quy định tại Khoản 1, Điều 168 của Luật Đất đai 2013; Đất không có tranh chấp; Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án; Trong thời hạn sử dụng đất.

Ở đây, Công ty Thuận Lợi chưa được cơ quan có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất; Chưa chuyển đổi mục đích sử dụng đất; Chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính; Chưa lập dự án, chưa có bản đồ quy hoạch tỉ lệ 1/500 được phê duyệt… đã tự ý bán cho khách hàng là vi phạm quy định của Luật Đất đai 2013.

Các hành vi này của Công ty Thuận Lợi đã cấu thành “Tội vi phạm các quy định về sử dụng đất” với tình tiết định khung tăng nặng khi cùng hợp tác với Công ty Kim Oanh lấn chiếm đất công để phân lô, bán nền thu lợi bất chính.

Điều 228 - Tội vi phạm các quy định về sử dụng đất đai: Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

a) Có tổ chức.

Ngoài ra, việc Công ty Thuận Lợi chưa được Nhà nước giao đất nhưng đã ký các hợp đồng dân sự với khách hàng liên quan đến phần đất lấn chiếm trên đã thỏa mãn với “Tội lừa dối khách hàng” theo quy định của pháp luật hình sự.

Cụ thể, Điều 198 - Tội lừa dối khách hàng: Người nào trong việc mua, bán hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ mà cân, đong, đo, đếm, tính gian hàng hóa, dịch vụ hoặc dùng thủ đoạn gian dối khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm:

b) Thu lợi bất chính từ 5.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng.

“Dù đã bị xử phạt hành chính và nhận được công văn yêu cầu chấm dứt hành vi sai phạm của UBND phường Mỹ Phước, tuy nhiên phía Công ty Thuận Lợi không hề có dấu hiệu thay đổi, khắc phục mà còn thực hiện giao dịch chuyển nhượng. Đây là hành vi xem thường pháp luật, cần phải kịch liệt lên án và xử lý thích đáng” – Luật sư Phan Mạnh Thăng – Giám đốc Công ty Luật Long Phan PMT, thành viên Đoàn Luật sư TP HCM.

Lê Vũ - Bảo Hà