'Dùng từ 'ngon' để khen một bạn nữ là rất khiếm nhã'

Tối 20/6, Viện Nghiên cứu Quản lý Phát triển bền vững (MSD) vừa tổ chức tọa đàm trực tuyến với chủ đề “Chấm dứt quấy rối để thành phố thêm sức sống mới”.

Trong những năm gần đây, nhờ sự nỗ lực của các cơ quan nhà nước, các tổ chức xã hội và cộng đồng, vấn nạn quấy rối tình dục trẻ em - đặc biệt là trẻ em gái và phụ nữ đã có những chuyển biến tích cực, tuy nhiên đây vẫn còn là vấn đề phổ biến, chưa được chấm dứt triệt để. Đặc biệt, một bộ phận không nhỏ giới trẻ vẫn còn nhận thức chưa đầy đủ về quấy rối tình dục, vẫn thờ ơ và coi những hành vi quấy rối tình dục là bình thường bởi quan niệm “Làm hoa cho người ta hái - Làm gái cho người ta trêu”.

Các diễn giả tham gia chia sẻ tại tọa đàm trực tuyến.

Tán dương, khen ngợi và quấy rối - đâu là ranh giới?

Tham gia chia sẻ tại tọa đàm, diễn viên Trần Nghĩa đã chia sẻ trải nghiệm khi anh đặt câu hỏi cho các bạn fan của mình trên Facebook: Các bạn thấy sao khi bạn gái mình, em gái mình hay chính bản thân bạn bị trêu chọc bằng những lời nói khiếm nhã như việc sử dụng từ “ngon“ để mô tả về ngoại hình của phụ nữ và trẻ em gái? Trả lời cho câu hỏi này, đã có hơn 100 ý kiến bình luận với nhiều quan điểm đối lập. Bên cạnh các bình luận phản đối các hành xử này như “dùng từ "ngon" để bình phẩm về 1 bạn nữ thì rất khiếm nhã”; "rất mong các bạn đừng ai dùng từ ngon khi nói tới con người, nhất là con gái”, “bạn gái là để yêu, để tôn trọng, không phải là thực phẩm, thức ăn”, "nếu khen người khác thì có rất nhiều từ để khen như: đẹp, giỏi, ngoan, hiền. Sao không chọn mà lại chọn từ ngon”, cũng có một số ít những ý kiến đối lập cho rằng “cũng bình thường thôi”, “các bạn nữ hay các chị thì vẫn thấy thích khi được khen ngon mà”, "em thấy đó là một lời khen”, "thời đại nào rồi, bớt quan trọng vấn đề lại đi”,…

Trần Nghĩa nhấn mạnh quan điểm của bản thân: “Nghĩa rất vui khi có nhiều quan điểm trao đổi về vấn đề này, bởi vấn đề phải được nêu ra, phân tích và chúng ta mới đối diện và giải quyết. Thực tế, có rất nhiều bạn biết đến vấn đề này, nhưng cũng có rất nhiều băn khoăn và câu hỏi và các bạn không biết hỏi hay chia sẻ với ai”.

Diễn viên Trần Nghĩa chia sẻ, anh cảm thấy vui khi bản thân mở ra cuộc tranh luận về vấn đề này trên fanpage và hầu hết các bạn đều chia sẻ không đồng tình với những lời “tán dương" mang tính quấy rối phụ nữ.

Bà Vân Anh, Giám đốc Chương trình MSD khẳng định, nhiều người vẫn nghĩ rằng quấy rối, xâm hại em gái và phụ nữ là việc đụng chạm cơ thể khi chưa có được sự cho phép. Điều này đúng nhưng chưa đủ. Thực tế các lời nói mang tính tình dục hay những hành động, cử chỉ phi lời nói như nhìn chằm chằm vào bộ phận sinh dục hay bộ phận riêng tư của người đối diện, hay không gian kĩ thuật số như gửi, chia sẻ, phát tán những hình ảnh nhạy cảm, bình luận trêu ghẹo,.. mà khiến phụ nữ cảm thấy không thoải mái, khó chịu hay buồn cũng đều là các hành vi quấy rối.

Thế nhưng, việc phân định ranh giới giữa trêu đùa và quấy rối đôi khi khá mong manh và khó phân biệt với phần đông mọi người trong cộng đồng.

Dưới góc nhìn của chuyên gia, ông Lê Xuân Đồng, chuyên gia về giới thuộc tổ chức Hagar quốc tế tại Việt Nam cho biết: “Nguyên nhân sâu xa, yếu tố làm gia tăng tình trạng quấy rối tình dục và sự lầm tưởng giữa quấy rối và trêu đùa chủ yếu đến từ quan niệm, lối sống và cả văn hóa của chúng ta. Khi chúng ta coi việc hành động trêu ghẹo của nam giới là bình thường và có xu hướng đổ lỗi cho nữ giới, những hành vi quấy rối vẫn sẽ không ngừng tiếp diễn. Điều này ảnh hưởng tới tâm lý của nạn nhân - khiến nạn nhân không dám lên tiếng - vì lo sợ lên tiếng thì chưa chắc có ai nghe và nói ra người ta cười chê thêm”.

Bà Trần Bích Loan, Phó Vụ trưởng Vụ Bình đẳng giới (Bộ LĐ-TB-XH) chia sẻ: “Sự tiếp diễn và tràn lan những hành vi quấy rối trẻ em gái và phụ nữ nơi công cộng sẽ gây ra những hậu quả, những hệ lụy với nạn nhân nói riêng và với xã hội nói chung. Có những nạn nhân là trẻ em bị ảnh hưởng đến quá trình phát triển cả về thể chất và tinh thần. Kể cả người lớn cũng có xu hướng khép mình ngại tham gia các hoạt động chung và cản trợ sự giao lưu, mở mang kiến thức, quan hệ với mọi người. Có những người phụ nữ thì bị ám ảnh và có suy nghĩ lệch lạc - quy chụp rằng "tất cả đàn ông đều vậy" do đó mà hạnh phúc cá nhân bị ảnh hưởng. Phụ huynh có con là nạn nhân thì ảnh hưởng tới toàn bộ cuộc sống của họ. Và nếu không có người lên tiếng tố cáo, phản đối, vấn nạn này sẽ không bao giờ chấm dứt”.

Lên tiếng phòng chống quấy rối - dễ hay khó?

Nói về những giải pháp để phòng chống và ngăn ngừa việc quấy rối, bà Trần Bích Loan chia sẻ, từ năm 2016, Cục Trẻ em đã triển khai phát động Tháng hành động (15/11 - 15/12) hàng năm với sự tham gia của các cơ quan bộ ban ngành, các tổ chức xã hội và cộng đồng với tỉ lệ người tham gia tăng lên mỗi năm. Bên cạnh đó, cũng đang phối hợp với các cơ quan liên quan để cải thiện hệ thống cơ sở vật chất, hạ tầng thân thiện, an toàn hơn cho người dân và đường dây nóng hỗ trợ cộng đồng. Tuy nhiên, để nâng cao hiệu quả trong việc phòng chống quấy rối với phụ nữ và trẻ em gái, cần có mạng lưới chặt chẽ hơn, cơ sở vật chất kĩ thuật và nhân lực tốt hơn để giúp đỡ, hỗ trợ nạn nhân, người thân và cộng đồng tin tưởng các cơ sở/ tổ chức hơn để họ tìm tới chia sẻ, lên tiếng và lan tỏa thông điệp phòng chống các hành vi xâm hại tình dục.

Rõ ràng sự nhận thức của cộng đồng và sự chung tay của cộng đồng có sức mạnh rất lớn bên cạnh việc hoàn thiện và nâng cao quá trình thực thi luật pháp vì một kết quả bền vững hơn, lan tỏa hơn.

Ở khía cạnh về cách thức ngăn chặn các hành vi quấy rối, ông Lê Xuân Đồng cho rằng, việc giáo dục trẻ em những kĩ năng phòng tránh quấy rối như phát hiện nguy cơ, nói không, kể lại,… là việc cấp thiết, cần sự tham gia của cả gia đình và cơ sở giáo dục. Bên cạnh đó, để nạn nhân dám lên tiếng, cần chú trọng công tác bảo mật thông tin của nạn nhân, đặc biệt các trường hợp nghiêm trọng vì điều này sẽ ảnh hưởng lâu dài tới cuộc sống của nạn nhân sau này./.

Nguyễn Trang/VOV.VN