Vụ nhà báo Khashoggi: Vuốt mặt có nể mũi?

Nhà báo Jamal Khashoggi

Đối với chính quyền mới và Tổng thống mới của Mỹ Joe Biden cũng vậy. Nhưng cả với hai đối tác này, ông Biden cũng thể hiện sự khác biệt rất rõ ràng và thậm chí còn mang cả tính nguyên tắc nữa so với người tiền nhiệm. Lãnh đạo hai nước này không thuộc diện những nhà lãnh đạo quốc gia đầu tiên trên thế giới điện đàm với ông Biden. Ông Biden và cộng sự đã phát đi những thông điệp đầu tiên báo hiệu sẽ không nhắm mắt làm ngơ để cho chính quyền hai nước này tiếp tục muốn làm gì thì làm về đối nội cũng như đối ngoại như người tiền nhiệm.

Bằng chứng mới đây nhất là việc ông Biden cho công bố bản báo cáo của Cơ quan tình báo trung ương Mỹ CIA năm 2018 về vụ việc nhân viên mật vụ của Ả rập Saudi sát hại nhà báo Jamal Khashoggi mà người tiền nhiệm giữ kín. Nội dung đáng được chú ý đến nhất trong bản báo cáo này là CIA cho rằng đích thân thái tử Ả rập Saudi. Mohammed bin Salman đã bật đèn xanh cho các nhân viên mật vụ kia xuống tay dã man với ông Jamal Khashoggi.

Tuy nhiên, phía Mỹ không đưa người này vào danh sách những người liên quan bị phía Mỹ trừng phạt. Ông Biden tung của đòn nặng tay vào thể diện của chính quyền Ả rập Saudi, nhưng trên thực tế chủ ý dẫu có vuốt mặt thì cũng vẫn nể mũi.

Một khi chủ trương thực thì chính sách đối ngoại định hướng vào những gì mà phía Mỹ coi là giá trị về dân chủ, nhân quyền và nhà nước pháp quyền của Mỹ thì ông Biden không thể không công bố bản báo cáo này. Nhưng vì có nhu cầu và lợi ích trong việc duy trì mối quan hệ đồng minh quân sự chiến lược với Ả rập Saudi hay như với Israel thì ông Biden không thể động chạm trực tiếp tới lãnh đạo các đồng minh này.

Từ đó có thể thấy mối quan hệ của Mỹ với các đồng minh và đối tác ở khu vực này trong thời chính quyền của ông Biden ở Mỹ có thay đổi về hình thức và cách thức xử lý vụ việc nhưng không thay đổi cơ bản gì về bản chất.

Nguyên Sa