Vũ khí đa năng của Mỹ

Hiện nay, dầu thô của Mỹ được lưu trữ tại 4 địa điểm dưới lòng đất dọc theo bờ biển ở Vịnh Texas và Louisiana với trữ lượng 660 triệu thùng/727 triệu thùng tổng dung tích dự trữ.

Cuối tháng 7/2018, Hãng tin Bloomberg khẳng định, Chính phủ Mỹ lên kế hoạch bán 5-30 triệu thùng dầu từ kho dự trữ chiến lược. Bloomberg còn cho biết thêm, ngoài Mỹ, các quốc gia khác có thể sẽ tham gia trào lưu bán dầu dự trữ.

Tin tức này đã dấy lên một loạt tin đồn về mong muốn của chính quyền Donald Trump tăng lượng cung dầu trên thị trường sau một loạt những sự cố gần đây ảnh hưởng đến một số nước sản xuất dầu mỏ, đặc biệt là ở Libya và Canada. Những sự cố ngoài mong muốn này lại xảy ra đúng vào thời điểm mà Washington đang muốn ngăn chặn Iran xuất khẩu dầu thô bằng cách áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Tehran.

1 trong 3 kho dự trữ dầu chiến lược của Mỹ

Tuy nhiên, một số nhà phân tích nghi ngờ về mục đích thực sự của Mỹ trong ý tưởng này. Ông Phil Flynn, một nhà phân tích của Tập đoàn Price Futures, nói: “Khi tình hình bất ổn đe dọa đến sản lượng dầu mỏ toàn cầu, việc sử dụng nguồn dự trữ trong trường hợp khẩn cấp là hợp lý. Nhưng tôi e rằng Mỹ đang bắt đầu áp dụng chính sách này để thao túng giá dầu và vũ khí này vẫn sẽ phát huy được hiệu quả của nó trong trường hợp các cuộc khủng hoảng thực sự xảy ra trên thị trường”.

Các chuyên gia cho rằng, khả năng sử dụng tới kho dự trữ dầu chiến lược có thể ít khẩn cấp hơn tại thời điểm mà mỏ dầu cát Syncrude ở Canada, bị gián đoạn trong vài tuần trước đó, sắp được phục hồi và Arập Xêút cũng đã tăng đáng kể sản lượng xuất khẩu dầu thô của họ trong tháng 6/2018, theo dữ liệu từ văn phòng ClipperData.

Hơn nữa, theo ghi nhận của ông Andrew Lebow (chuyên gia tại Commodity Research Group), việc giá xăng leo thang gần đây đã được điều chỉnh và giá xăng đã giảm. Việc giá xăng tăng đã trực tiếp ảnh hưởng đến những người sử dụng ôtô cá nhân ở Mỹ và đi ngược lại mong muốn của Tổng thống Donald Trump khi cuộc bầu cử quốc hội giữa tháng 11 đang đến gần. Theo Hiệp hội những người sử dụng ôtô cá nhân Mỹ, sau khi giá của mỗi ga-lông xăng tăng lên 3USD vào tháng 5/2018, thì vào cuối tháng 7 đã giảm còn 2,86USD mỗi ga-lông.

Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) tuyên bố, tại thời điểm này, không có bất kỳ một thảo luận nào về khả năng dùng tới các kho dự trữ dầu mỏ khẩn cấp được đưa ra. IEA (thành viên chủ yếu là các quốc gia châu Âu và Mỹ) giám sát sản lượng dự trữ dầu mỏ chiến lược của các thành viên bằng cách yêu cầu họ phải duy trì mức dự trữ ít nhất là tương đương sản lượng của 90 ngày nhập khẩu, hầu hết các quốc gia đều tuân thủ quy định này.

Trong quá khứ, có đến 3 lần các cựu tổng thống Mỹ đã thống nhất với IEA tiến hành lấy dầu thô từ nguồn dự trữ khẩn cấp.

Lần đầu tiên vào năm 1991, thời điểm mà chiến dịch Bão táp sa mạc diễn ra, một hoạt động quân sự do Mỹ dẫn đầu sau khi Iraq xâm lược Kuwait. Vào thời điểm đó, 17 triệu thùng dầu thô đã được bán ra thị trường từ kho dự trữ dầu mỏ chiến lược của Mỹ. Sau đó, vào năm 2005, sau khi cơn bão Katrina càn quét các tiểu bang phía Nam nước Mỹ, Washington đã bơm ra thị trường 11 triệu thùng dầu từ kho dự trữ. Và cuối cùng, khi cuộc khủng hoảng chính trị - xã hội ở Libya nổ ra vào năm 2011, Mỹ đã tung ra thị trường 30 triệu thùng từ kho dự trữ dầu mỏ chiến lược. Libya là một trong những nhà cung cấp dầu thô lớn của thế giới thời điểm đó.

Những lần Mỹ phải bán dầu từ nguồn dự trữ khẩn cấp có thể xảy ra nhiều hơn, như vào mùa hè năm ngoái, gần 5 triệu thùng đã được bán ra sau khi cơn bão Harvey đánh vào bờ biển Mexico.

Tuy nhiên, theo các nhà phân tích, hiện tại, nguồn dự trữ dầu mỏ chiến lược đang ngày càng bị lợi dụng phục vụ cho những mục đích ngân sách hoặc bầu cử. Theo những quyết định của chính quyền Obama và Trump, dự trữ dầu chiến lược của Mỹ sẽ giảm xuống còn 410 triệu thùng vào năm 2027 - Cơ quan Thông tin năng lượng Mỹ (EIA) cho biết.

Vào tháng 5/2017, Nhà Trắng đã khẳng định trong dự thảo ngân sách rằng, chính quyền muốn giảm một nửa nguồn dự trữ dầu mỏ chiến lược trong vòng một thập niên tới để đạt được các mục tiêu về kinh tế. Nhà Trắng cho rằng, sản lượng dầu của Mỹ rất vững vàng nhờ dầu đá phiến và bằng chứng là nhập khẩu dầu của Mỹ đang giảm. Chính vì những điều này, chính quyền Mỹ cho rằng, kho dự trữ dầu mỏ chiến lược không cần phải giữ ở mức cao như trước đây nữa. Ngay cả khi giảm còn 40% vào năm 2027, nguồn dự trữ dầu mỏ vẫn sẽ đáp ứng các yêu cầu về dự trữ của IEA.

Cuối tháng 7/2018, Hãng tin Bloomberg khẳng định, Chính phủ Mỹ lên kế hoạch bán 5-30 triệu thùng dầu từ kho dự trữ chiến lược. Bloomberg còn cho biết thêm, ngoài Mỹ, các quốc gia khác có thể sẽ tham gia trào lưu bán dầu dự trữ.

S.Phương