Vụ án lùi xe trên cao tốc Thái Nguyên - Hà Nội và vấn đề tham nhũng làm 'nóng' nghị trường

ĐBQH Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) cho biết, qua báo cáo của Viện trưởng Viện KSND Tối cao, việc khiếu kiện hành chính tăng, tội phạm về tham nhũng, chức vụ tăng hơn 30%, tính chất nguy hiểm, mức độ nghiêm trọng.

“Tôi suy nghĩ, tại sao Đảng, Chính phủ quyết liệt, Ủy ban Kiểm tra Trung ương làm thực sự, cơ quan Công an rất tích cực, Tòa án làm việc liên tục nhưng tại sao vẫn cứ phức tạp, vẫn cứ nghiêm trọng. Có lẽ bên cạnh việc quyết liệt, nghiêm khắc hơn cần phải phát huy tính gương mẫu, tự giác của cán bộ Đảng viên thực hiện theo Nghị quyết về nêu gương của Hội nghị Trung ương lần 8 vừa qua”, đại biểu Trí nói.

Vị đại biểu này cho rằng, đối với cán bộ lãnh đạo có lỗi, không còn uy tín, không đủ điều kiện, năng lực thì nên chủ động từ chức.

“Nếu có lỗi, không còn uy tín, không đủ điều kiện năng lực thì nên từ chức. Nhân dân chờ đợi sự chủ động của người “tay đã nhúng chàm”. Còn hơn một năm nữa là phải chuẩn bị cho được đội ngũ cán bộ chiến lược nên nhân dân mong những người không đủ uy tín, thiếu trách nhiệm chủ động từ chức, đừng như “con lươn”, “con chạch” mà leo cao”- đại biểu Nguyễn Anh Trí nhấn mạnh và đề nghị xây dựng Luật từ chức để luật hóa vấn đề này.

ĐBQH Nguyễn Thị Mai Hoa (Đồng Tháp) phát biểu thảo luận chiều 13/11

Ở góc độ khác, đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa (Đồng Tháp) cho biết việc các báo cáo đề cập đến các vấn đề nhạy cảm như tình trạng “bôi trơn”, “sân sau”, “lợi ích nhóm”, “bảo kê”,…cho thấy thái độ kiên quyết, không né tránh của Đảng và Nhà nước.

ĐB Hoa cho biết: “Nếu tham nhũng trục lợi chính sách, tham nhũng lớn làm suy kiệt nền kinh tế thì tham nhũng vặt cũng có một sức tàn phá rất lớn đối với đời sống xã hội, đặc biệt là làm giảm niềm tin của người dân vào bộ máy công quyền

Theo nữ đại biểu này, việc xử lý loại tội phạm này không dễ do diễn ra mọi lúc, mọi nơi đến mức hành vi đưa phong bì, lót tay, chạy điểm, chạy chức, chạy án đã trở thành thói quen và thực sự trở thành nét văn hóa xấu xí của người Việt.

Đại biểu này cũng đề nghị cần có nghiên cứu đánh giá tổng thể nguyên nhân, tác hại và có giải pháp ngăn chặn loại tội phạm này, tuyên truyền vận động làm thay đổi tư duy, thái độ của người Việt đối với “tham nhũng vặt”, kiên quyết nói không với việc tiếp tay cho tham nhũng.

Do đó, chúng ta cần công phá tư tưởng "lợi ích nhóm”, có những quy định cụ thể dễ nhận diện tội phạm “tham nhũng vặt” trong cơ quan công quyền; đồng thời đẩy nhanh cải cách hành chính hạn chế tiếp xúc trực tiếp của người dân với cán bộ cơ quan công quyền; tăng cường công khai minh bạch trong công tác cán bộ, thắt chặt công tác tuyển dụng, quản lý, bổ nhiệm và đề bạt cán bộ, bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của công dân trong công tác cán bộ.

Cùng với đó là chuyển dần qua thi tuyển các chức danh, bổ nhiệm theo nhiệm kỳ, rèn luyện đạo đức công vụ cũng như trách nhiệm nghề nghiệp để mỗi cán bộ xứng đáng là công bộc của nhân dân.

Ngoài vấn đề phòng, chống tham những, ĐB Nguyễn Bá Sơn (TP Đà Nẵng) cũng đề cập về vụ án lùi xe trên cao tốc Thái Nguyên - Hà Nội giữa xe Innova và xe container đã trải qua 2 cấp xét xử đang gây quan tâm dư luận hiện nay. Theo ĐB Nguyễn Bá Sơn, qua dư luận cho thấy có 3 vấn đề pháp lý cần rút ra ở vụ này.

"Một là, không có khoảng cách nào an toàn dành cho chuyển động ngược chiều trên một đường thẳng. Hai là, pháp luật không có quy định nào dành riêng cho việc giữ khoảng cách an toàn 2 xe chạy ngược chiều nhau trên một làn đường, một phần đường hoặc đường cao tốc. Ba là, nguyên tắc pháp lý của Nhà nước là không ai có thể bị cáo buộc một tội nào đó nếu pháp luật không quy định. Đối chiếu với lỗi nêu trên thì rõ ràng có sự khác biệt giữa những lỗi người lái xe bị cáo buộc với những nguyên tắc căn bản của pháp luật. Qua vụ án cũng có nhiều ý kiến băn khoăn rằng, các bước điều tra ban đầu từ lấy lời khai, khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm phương tiện… đã được điều tra chặt chẽ hay chưa? Các cơ quan tư pháp trong quá trình thực hiện tố tụng đã lấy tranh tụng làm trung tâm và đã thực sự lấy kết quả tranh tụng làm căn cứ đưa ra phán quyết hay chưa?”, ĐB Nguyễn Bá Sơn đặt câu hỏi.

"Hệ lụy phát sinh nữa từ vụ án này, là có để lại những hệ lụy xấu, hành vi xem thường pháp luật như xe đi ngược chiều, lùi xe trên cao tốc như trường hợp 1 xe tải lùi xe trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng gần đây. Công ty bảo hiểm sẽ bồi thường với các bên liên quan như thế nào trong trường hợp này?", ĐB Sơn đặt ra câu hỏi.

Phương Thu