Vụ án Hóa lọc dầu Vũng Rô: Cáo trạng 'bình mới, rượu cũ'

, Các bị cáo tại phiên tòa sơ thẩm ngày 6/11

Trả hồ sơ vì nhiều căn cứ cần làm rõ

Liên quan tới vụ án cố ý làm trái các quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại UBND huyện Đông Hòa, Bản án phúc thẩm số 236/2017/HSPT của TAND cấp cao tại Đà Nẵng cho thấy dựa trên tài liệu có trong hồ sơ vụ án, kết luận điều tra, cáo trạng đều ghi nhận, Nguyễn Hữu Phí có 08 thửa đất nuôi trồng thủy sản với diện tích 62.524m2. Toàn bộ diện tích này đã được UBND xã Hòa Tâm ký hồ sơ quy chủ cho ông Phí vào năm 2013. Như vậy toàn bộ diện tích nuôi trồng thủy sản của ông Nguyễn Hữu Phí đã được quy chủ.

TAND cấp cao tại Đà Nẵng đã viện dẫn một số quy định để làm rõ hành vi phạm tội của ông Phí như: Điểm a, Khoản 2, Điều 16, Nghị định 69/2009/NĐ-CP ngày 13/8/2009 quy định “Hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất nông nghiệp đang sử dụng vượt hạng mức thì việc bồi thường đuợc thực hiện như sau: a) Trường hợp diện tích đất vượt hạn mức do được thừa kế, tặng cho, nhận chuyển nhượng từ người khá, tự khai hoang theo quy hoạch được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyện thì được bồi thường”.

Đồng thời, Khoản 1 và Khoản 8, Điều 129, Luật Đất đai 2013 quy định: “1. Hạn mức giao đất trồng cây hàng năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối cho mỗi hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp như sau: a) Không quá 03 héc ta cho mỗi loại đất đối với tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thuộc khu vực Đông Nam Bộ và khu vực đồng bằng sông Cửu Long; b) Không quá 02 héc ta cho mỗi loại đất đối với tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương khác. “8. Diện tích đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân do nhận chuyển nhượng, thuê, thuê lại, nhận thừa kế, được tặng cho quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất từ người khác, nhận khoán, được Nhà nước cho thuê đất không tính vào hạn mức giao đất nông nghiệp quy định tại Điều này".

Đối chiếu với các quy định trên đây, TAND cấp cao tại Đà Nẵng cho rằng các cơ quan tố tụng tỉnh Phú Yên cần phải xác định diện tích đất nuôi trồng thủy sản của ông Phí là do Nhà nước giao bao nhiêu, còn bao nhiêu do bị cáo Phí khai hoang sử dụng và nhận chuyển nhượng của những người khác. Phần diện tích nào của bị cáo Phí là do khai hoang, phần nào là do chuyển nhượng; nếu không được bồi thường thì được hỗ trợ bao nhiêu.

Đồng thời, TAND cấp cao tại Đà Nẵng cũng cho rằng cần phải thu thập hồ sơ nguồn gốc đất sử dụng của bị cáo Phí, xác định rõ nội dung nói trên, đối chiếu với những quy định bồi thường, hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất để xác định tội danh của Nguyễn Hữu Phí.

Bên cạnh đó, cũng phải tiếp tục làm rõ hành vi, động cơ, mục đích (nếu có) của Nguyễn Tài, Nguyễn Kích, Huỳnh Ngọc Thắng và Lê Văn Hoàng trong việc giúp bị cáo Phí được đền bù đất vượt hạn mức để xác định trách nhiệm cụ thể của từng bị cáo.

Còn nhiều tình tiết chưa được làm sáng tỏ, chính vì vậy TAND cấp cao tại Đà Nẵng khẳng định các căn cứ để kết tội Nguyễn Hữu Phí về tội: “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” là chưa đủ căn cứ. Theo đó, TAND cấp cao tại Đà Nẵng đã trả hồ sơ, yêu cầu TAND tỉnh Phú Yên điều tra lại.

Không điều tra lại?

Ngày 6/11, TAND tỉnh Phú Yên bắt đầu xét xử sơ thẩm vụ án. Đáng nói, bản cáo trạng được sử dụng lại có nội dung giống cáo trạng đưa ra trước đó, không có thêm tình tiết gì mới.

Theo đó, Đại diện Viện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Phú Yên đã công bố cáo trạng trước tòa, xác định bị cáo Nguyễn Tài, nguyên Chủ tịch UBND huyện Đông Hòa đã chỉ đạo UBND xã Hòa Tâm hoàn thành việc xét quy chủ và chuyển hồ sơ lên Trung tâm phát triển quỹ đất huyện Đông Hòa để hoàn chỉnh phương án, niêm yết công khai.

Thời điểm Trung tâm phát triển quỹ đất huyện Đông Hòa chưa lập hoàn chỉnh phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, chưa niêm yết công khai lấy ý kiến những người bị thu hồi đất thì bị cáo Tài và bị cáo Nguyễn Kích, Giám đốc Trung tâm phát triển quỹ đất huyện Đông Hòa chỉ đạo bị cáo Huỳnh Ngọc Thắng, Phó giám đốc Trung tâm phát triển quỹ đất huyện Đông Hòa ký phương án chuyển Phòng TN-MT huyện Đông Hòa để ông Nguyễn Văn Tiên, Phó trưởng Phòng TN-MT lập tờ trình 105/TTr-PTNMT trình bị cáo Sương ký quyết định 806/QĐ-UBND phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ (giai đoạn 1) gồm 238 trường hợp với số tiền hơn 95 tỉ đồng, chuyển quyết định 806 cho bị cáo Tài để làm việc với nhà đầu tư.

Toàn cảnh phiên tòa

Trong khi việc nhận định nguyên Chủ tịch UBND huyện Đông Hòa chỉ đạo bị cáo Lê Văn Hoàng – Nguyên Chủ tịch UBND xã Hòa Tâm bồi thường vượt hạn mức, HĐXX đã đưa ra căn cứ chỉ từ lời khai của bị cáo Hoàng. Cụ thể, bị cáo Lê Văn Hoàng – Nguyên Chủ tịch Hội đồng xét quy chủ xã Hòa Tâm khai nhận với cơ quan điều tra rằng đã nhận chỉ đạo của bị cáo Nguyễn Tài liên quan đến việc quy chủ cho ông Phí vào ngày 9/12/2013 (khi Hội đồng đang họp xét quy chủ cho các hộ dân) và vào ngày 8/4/2015 (sau khi họp xét quy chủ xong 2 năm).

Tại nhiều bút lục, bị cáo Hoàng khai rằng: Ngày 26/9/2013, Chủ tịch UBND huyện Nguyễn Tài ký văn bản trả lời, nhưng không chỉ đạo rõ về trường hợp 11 thửa đất của ông Nguyễn Hữu Phí phải giải quyết ra sao. Việc bị cáo ký hồ sơ quy chủ 04 thửa đất cho ông Phí là do “vì tình cảm”. Lý do này phù hợp với lời khai của bị cáo Hoàng về việc ông Phí đã tặng bia cho UBND xã để ăn tất niên, tặng Hội đồng quy chủ (do ông Hoàng làm Chủ tịch) tôm, trả tiền ăn uống, ca hát.

Bên cạnh đó, chứng cứ để xác định bị cáo Tài chỉ đạo bị cáo Hoàng hợp thức quy chủ vượt hạn mức cho ông Phí chỉ có cuộc điện thoại năm 2015 là trích xuất được thời gian và số máy gọi trong nhật ký điện thoại.

HĐXX nhận định bị cáo Tài đã chỉ đạo cấp dưới bỏ qua quy trình lập, thẩm định và phê duyệt phương án bồi thường chỉ bằng lời khai từ những người từng là thuộc cấp của bị cáo Tài. Thực chất việc chỉ đạo này lại được thể hiện rất rõ trong Thông báo số 512/TB-UBND ban hành ngày 10/12/2013 do bị cáo Tài ký khi còn giữ chức UBND huyện. Trong đó phân công công việc rất rõ ràng về từng nhiệm vụ cụ thể, không hề chỉ đạo bỏ qua khâu thẩm định như quy kết

PV