Vụ 1,8 triệu tấn nhôm nghi gian lận xuất xứ hàng hóa: Sẽ giám sát chặt đến khi tiêu thụ hết

Liên quan vụ 1,8 triệu tấn nhôm trị giá hơn 4 tỷ USD có nguy cơ gian lận xuất xứ Việt Nam để xuất khẩu sang Mỹ và một số thị trường khác được ngăn chặn kịp thời, lãnh đạo Tổng cục Hải quan cho biết, hiện tại, số nhôm này vẫn đang nằm “đắp chiếu” ở cảng Bà Rịa - Vũng Tàu, dưới sự giám sát chặt chẽ của lực lượng Hải quan và nhiều cơ quan khác.

Cụ thể, Tổng Cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn cho biết, ngay khi phát hiện dấu hiệu nghi vấn, Hải quan Việt Nam đã phối hợp với Hải quan Mỹ xác minh, ngăn chặn nguy cơ giả mạo xuất xứ Việt Nam của doanh nghiệp này.

Lượng nhôm này thuộc về Công ty TNHH Nhôm Toàn cầu Việt Nam nhập về, đã tồn 3-4 năm nay với tổng trị giá lên đến hơn 4,3 tỷ USD.

Lãnh đạo Tổng cục Hải quan cũng khẳng định về thẩm quyền xử lý 1,8 triệu tấn nhôm này là thuộc doanh nghiệp. Doanh nghiệp có thể chuyển sang làm thủ tục tiêu thụ nội địa, miễn là đóng thuế đầy đủ, hoặc làm thủ tục xuất sang nước thứ ba nhưng không được mạo danh xuất xứ Việt Nam, tránh bị Chính phủ Mỹ trừng phạt, áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại với Việt Nam.

Ông Âu Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về Hải quan (thuộc Tổng cục Hải quan) cho biết, lượng nhôm của Công ty TNHH Nhôm Toàn cầu Việt Nam nhập từ năm 2015 đến 2019, đang nằm ở các kho thuê ngoài của doanh nghiệp. Ngoài ra, còn hơn 200 ngàn tấn nằm trong nhà máy, doanh nghiệp đang sản xuất để xuất khẩu nhôm ra nước ngoài.

Công ty TNHH Nhôm Toàn cầu Việt Nam là DN chế xuất. Do đó, khi nhập khẩu hàng hóa (tức nhôm) về không phải chịu thuế nhập khẩu theo quy định của Luật Thuế xuất nhập khẩu. Công ty này nhập khẩu số lượng nhôm rất lớn để gia công, sản xuất nhôm thành phẩm xuất đi các nước, không riêng gì Mỹ.

1,8 triệu tấn nhôm nghi gian lận xuất xứ vẫn đang tồn tại cảng

Về dấu hiệu nhận biết và ngăn chặn vụ việc, ông Âu Anh Tuấn cho biết, khi phát hiện số lượng nhôm nhập khẩu gia tăng đột biến trong thời gian ngắn, các cơ quan chức năng của Việt Nam bao gồm Tổng cục Hải quan và Bộ Công an, Bộ Công Thương... đã vào cuộc để kiểm tra.

Qua đó, nhà chức trách phát hiện nguyên liệu đầu vào và sản phẩm đầu ra trùng mã HS (mã số hàng hóa xuất khẩu); đối chiếu với các quy tắc xuất xứ thấy có nguy cơ không đáp ứng các quy định về tiêu chí xuất xứ của Nghị định 31, Thông tư 05, Bộ Công Thương đã họp và kiểm tra.

Theo đó, doanh nghiệp không chỉ xuất đi Mỹ mà còn xuất đi nhiều nước khác, một số nước đã ký hiệp định thương mại tự do với Việt Nam. Do đó doanh nghiệp đã sử dụng các C/O (giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa) ưu đãi để xuất sang các nước nhằm hưởng lợi từ quy định về miễn thuế như Úc, Malaysia, Indonesia...

Nhận thấy có nguy cơ rất cao về gian lận thương mại, gian lận xuất xứ để xuất hàng sang Mỹ hoặc một số nước nhằm trốn thuế, Tổng cục Hải quan và các bộ, ngành liên quan đã và đang tăng cường kiểm tra, giám sát từ khâu nhập khẩu đến quá trình lưu giữ ở kho bãi, sản xuất và xuất khẩu.

"Nếu phát hiện có bất kỳ dấu hiệu nào về gian lận xuất xứ, Hải quan sẽ phối hợp với các bộ, ngành liên quan xử lý nghiêm, tránh ảnh hưởng đến uy tín cũng như không để doanh nghiệp lợi dụng Việt Nam làm điểm trung chuyển hàng hóa.

Hiện tại, doanh nghiệp khai báo là nhập hàng để phục vụ sản xuất, xuất khẩu. Lực lượng chức năng sẽ giám sát cho đến khi doanh nghiệp xuất hết. Trường hợp doanh nghiệp đưa ra tiêu thụ nội địa thì Hải quan sẽ xử lý vấn đề về thuế”, ông Âu Anh Tuấn khẳng định.

Linh Nhật