Vòng xoáy khủng hoảng trong quan hệ Mỹ - Thổ Nhĩ Kỳ

Quan hệ ngoại giao Mỹ - Thổ Nhĩ Kỳ không những không lắng dịu mà có phần còn bị đẩy lên cao khi giới chức Mỹ liên tục đưa ra những cảnh báo đầy răn đe đối với Thổ Nhĩ Kỳ.

Căng thẳng giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ bị đẩy lên cao khi giới chức Washington liên tục đưa những cảnh báo đầy răn đe với Ankara. Ảnh minh họa: CN

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin ngày 16/8 cho biết Mỹ sẵn sàng tăng mức trừng phạt đối với Thổ Nhĩ Kỳ nếu mục sư Andrew Brunson không được trả tự do.

“Như mọi người đều biết, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và bản thân tôi rất rõ ràng với các đối tác, trong vấn đề trả tự do cho mục sư Brunson. Chúng tôi đã áp đặt lệnh trừng phạt đối với một số thành viên nội các của Thổ Nhĩ Kỳ. Chúng tôi đang lên kế hoạch sẽ trừng phạt thêm nếu Thổ Nhĩ Kỳ không nhanh chóng trả tự do cho ông ấy”, ông Mnuchin nói.

Trước đó, trong tuyên bố đăng tải trên trang Twitter cá nhân, Tổng thống Mỹ Donald Trump cùng ngày cũng cảnh báo sẽ không “ngã giá bất cứ điều gì” với Thổ Nhĩ Kỳ để đổi lấy sự tự do của mục sư Andrew Brunson. Ông Donald Trump còn nhấn mạnh, chính quyền Mỹ thậm chí còn sẵn sàng cắt đứt quan hệ với Thổ Nhĩ Kỳ.

Trước những tuyên bố cứng rắn của Mỹ, giới chức Thổ Nhĩ Kỳ đã có phần “xuống nước”. Phát biểu trước báo giới, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu đã nói rằng, Thổ Nhĩ Kỳ không mong muốn có vấn đề với Mỹ. Hai nước đồng minh tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) có thể dễ dàng giải quyết bất đồng song không phải theo cách mà Mỹ đang làm.

Thổ Nhĩ Kỳ đang rơi vào cuộc khủng hoảng tiền tệ với việc đồng lira mất giá mạnh bắt nguồn từ những căng thẳng gay gắt gần đây với chính quyền Mỹ liên quan đến vụ bắt giữ mục sư người Mỹ Andrew Brunson. Căng thẳng giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ đặc biệt leo thang sau khi Thổ Nhĩ Kỳ từ chối trả tự do cho mục sư Brunson, hiện đang bị quản thúc tại gia ở Thổ Nhĩ Kỳ từ tháng 10/2016 với cáo buộc khủng bố và gián điệp.

Ngày 10/8 vừa qua, Mỹ đã tăng gấp đôi mức thuế nhập khẩu nhôm và thép từ Thổ Nhĩ Kỳ, một động thái khiến đồng lira “rơi tự do”. Trong các phiên giao dịch ngày 10-13/8 vừa qua, đồng nội tệ lira của Thổ Nhĩ Kỳ đã mất gần 1/4 giá trị. Đáp lại, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayip Erdogan đã gọi đây là “đòn tấn công có chủ đích vào nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ”, đồng thời kêu gọi tẩy chay hàng điện tử Mỹ như iPhone, và tăng mạnh thuế nhập khẩu đối với các mặt hàng ô tô khách, đồ uống có cồn, thuốc lá. Tổng thống Erdogan còn khẳng định Thổ Nhĩ Kỳ “sẽ không để thua trong cuộc chiến kinh tế với các nước thù địch”.

Theo đánh giá của giới chuyên gia, các đòn trừng phạt - trả đũa nhau giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ đã khiến cho quan hệ Mỹ - Thổ Nhĩ Kỳ tụt xuống mức thấp nhất kể từ đầu những năm 50 của thế kỷ trước. Điều này cũng cho thấy một thực tế là Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ đang hết sức thất vọng về nhau. Nếu không sớm giải quyết “những khúc mắc”, căng thẳng trong quan hệ ngoại giao sẽ tiếp tục làm tổn thương đến quan hệ kinh tế và các mối quan hệ khác giữa hai nước. Trên thực tế, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn cần Mỹ cũng như Mỹ cũng cần giữ quan hệ với Thổ Nhĩ Kỳ, một trong những đồng minh quan trọng nhất của Mỹ ở khu vực Trung Đông./.

Hồng Nhung/VOV1