'Võ Tòng' diệt hổ khổng lồ, giải thoát cho cả trăm kiếp ma trành ở Thanh Hóa

Kỳ 6 (kỳ cuối): Diệt hổ khổng lồ

Hai thiếu nữ mất mạng

Sau khi đoạt mạng thợ săn hổ khét tiếng Đinh Văn Riệc (Thành Yên, Thạch Thành, Thanh Hóa), tưởng rằng sẽ khép lại chuỗi ngày trả thù dài dằng dặc của thần hổ xám, với vô số người đã mất mạng, thế nhưng, thần hổ xám vẫn tiếp tục hoành hành, biến vô số kiếp người Mường thành ma trành oan trái.

Ông Đinh Văn Trinh, con trai của ông Riệc nghe lời thầy cúng, lập thêm bát hương ở gốc cây cổ thụ bên suối Vó Ấm cúng bái thần hổ ghê gớm lắm, nên thần hổ tạm tha cho dòng họ Đinh thôn Yên Sơn. Tuy nhiên, thần hổ xám lại tiếp tục đoạt mạng hai cô gái xinh đẹp bên ngoại nhà ông Trinh ở làng cạnh.

Từ thôn Yên Sơn cuốc bộ sang Lệ Cẩm chỉ 2 giờ leo núi, nhưng đi đường vòng thì khá xa, lắt léo trong rừng. Làng Lệ Cẩm là những thung lũng, mom đồi yên ngựa, vốn là những bãi cỏ gianh ngút ngát, là nơi hổ thích tìm đến kiếm ăn. Đại gia đình này hiện có ông Trương Văn Nhởn, là người nắm rõ nhất chuyện về thần hổ xám và những kiếp ma trành đi theo hổ.

Ông Trương Văn Nhởn sống trong ngôi nhà nhỏ ngay chân núi đá vôi. Ngay sau nhà ông vẫn là rừng già rậm rạp nguyên sinh.

Ông Nhởn sinh năm 1952. Khi ông mới sinh, thế hệ cha ông vẫn còn đánh nhau, vật lộn với hổ dữ. Bản thân ông từng có nhiều năm làm thợ săn, đối mặt với hổ vô số lần, nhưng chỉ là hổ bình thường, nên ông vẫn sống đến ngày hôm nay.

Theo ông Nhởn, ông nội ông là cụ Trương Văn Tiện, cao 1,8 mét, nặng 80kg, thợ săn khét tiếng, từng sát hại vô số hổ, cùng ông Đinh Văn Riệc nhiều năm vào rừng tìm giết thần hổ xám, nên thần hổ xám đã trả thù tàn khốc cả dòng họ Trương bên Lệ Cẩm. Cùng thời kỳ thần hổ xám trả thù họ Đinh ở Thành Yên, thì bên Lệ Cẩm, họ Trương cũng có 2 mạng người bị hổ xám ăn thịt, biến thành ma trành nổi tiếng một thời trong vùng.

Sau khi thần hổ xám ăn thịt hai mẹ con ở nương ngô làng Dàm, thì hổ xám vòng sang tận làng Lệ Cẩm ăn thịt bà Trương Thị O, là em con dì của ông Trương Văn Tiện, em bên ngoại của ông Riệc.

Ngày đó, đại gia đình ông Nhởn sống ở ngay chân đồi Si. Cạnh đồi là đầm Dọ, ngay sát bìa rừng, cách nơi ở hiện tại của gia đình ông Nhởn 1 cây số. Vì ngay bìa rừng là đầm nước, nên hổ thường tìm về kiếm mồi, rồi uống nước. Chúng dầm nước vào những ngày hè oi ả.

Các cụ kể lại, thì ngày đó, thần hổ xám làm kinh động khắp vùng. Hổ ăn thịt khá nhiều người ở Lệ Cẩm, nhưng những người trong gia đình ông thì lại bị thần hổ xám tìm mọi cách tấn công.

Bữa đó, đầu giờ chiều, thiếu nữ 17 tuổi, chưa chồng, tên Trương Thị O đi chăn trâu. Đến chiều tối, không thấy về, nghĩ có chuyện chẳng lành, nên gia đình tổ chức đi tìm. Mọi người mang theo súng ống, dao kiếm vào khe núi Rọc Than, thì thấy trâu núp bên gốc cây sổ khổng lồ, ánh mắt cực kỳ sợ hãi.

Cây sổ có thân màu đỏ, quả to, ăn hơi chua, nên các thiếu nữ Lệ Cẩm thường thả trâu ở đó, rồi lấy quả sổ ăn cho đỡ nhạt miệng.

Ông Trương Văn Nhởn chỉ nơi cụ Tiện giết hổ xám khổng lồ

Mọi người tìm quanh, song không thấy Trương Thị O đâu, mà chỉ thấy những dấu chân hổ rất lớn. Nhìn dấu chân, những thợ săn Lệ Cẩm đều tin rằng, đó là một con hổ khổng lồ. Mọi người theo dấu chân hổ đến bãi nước Cồ Cáp, là một khe nhỏ, có một vũng nước rộng độ 200 mét vuông, nơi các loài thú thường mò về uống nước.

Xung quanh bãi nước là rừng lim cổ thụ, với những thân cây vài người ôm. Từ xa, tất thảy đều sững sờ, khi tận mắt một con hổ xám khổng lồ, thân to như bò lớn, đang ăn nằm ngay mép bãi nước gãi tai.

Nhìn con hổ, ai cũng sợ hãi cực độ. Ông Trương Văn Tiện, anh con bá của bà O nhìn con hổ đã nói với mọi người rằng, đó chính là thần hổ xám, từng ăn thịt cả trăm người, khiến cả vùng Thạch Thành kinh thiên động địa.

Ông Tiện bảo mọi người lùi lại, để ông tiếp cận giết hổ xám. Ông Tiện lặng lẽ mò lại gần phía con hổ, bóp cò. Khẩu súng hạt nẻ phát tiếng nổ inh tai. Hổ xám nhỏm dậy, nhảy phốc vào rừng, biến mất tiêu.

Phát súng sượt da, trúng vào tảng đá tóe lửa. Mọi người cùng chạy lại vũng nước gom nhặt xác cô gái Trương Thị O. Tuy nhiên, thiếu nữ 17 tuổi chẳng còn gì. Dân làng gom nhặt mãi chỉ được cái đầu, mớ tóc, quần áo, vài mẩu xương. Con hổ khổng lồ đã ăn sạch thiếu nữ tuổi trưởng thành.

Theo lời ông Nhởn, các cụ kể lại rằng, vì cú bắn sượt da của ông Tiện, nên thần hổ xám quay sang thù hằn khốc liệt với họ Trương ở Lệ Cẩm. Đêm nào hổ xám cùng với bọn hổ lâu la cũng mò về Lệ Cẩm phá phách, bắt lợn, dê, cắn chết trâu, bò. Cuộc sống người dân ở ngôi làng này hoàn toàn đảo lộn. Không ai dám ra khỏi nhà một mình nữa.

Ông Tiện được dòng họ và dân làng bầu làm đội trưởng đội diệt hổ. Hàng trăm cái bẫy được đặt ở các ngóc ngách, các con đường mòn từ rừng dẫn vào làng Lệ Cẩm. Xung quanh các ngôi nhà dân cũng được đặt bẫy kín kẽ. Trâu, bò, lợn, dê của nhân dân được huy động làm mồi bẫy hổ.

Trong vòng 3 năm sau cái chết của bà Trương Thị O, có cả chục con hổ dính bẫy, hoặc bị ông Tiện bắn chết. Con hổ to nhất xông vào nhà ông Tiện, quắp con lợn nhảy phốc qua hàng rào chạy vào rừng. Phát hiện hổ, mọi người vác súng đuổi. Con hổ này bị lùa vào đường mòn dẫn đến gốc thị, chỗ rặng tre, đã được đặt bẫy chi chít, và đã dính bẫy.

Nhìn thấy con hổ, ông Tiện vác dao xông đến chém đứt cổ, máu tuôn ồng ộc. Hổ chết ngay tại chỗ. Mọi người căng dây đo từ đầu đến hết đuôi, thấy con hổ này dài 4 mét. Riêng phần thân của nó đã dài hơn 3m. Tuy nhiên, đó vẫn chưa phải là thần hổ xám.

Người Mường ở Thạch Thành tin rằng, khi người bị hổ ăn thịt, thì sẽ biến thành ma trành.

Việc ông Tiện giết hàng chục hổ trong vòng 3 năm, khiến người dân khắp vùng kính nể, tôn ông làm Võ Tòng diệt hổ. Có mối thâm thù với loài hổ, nên ông không ngại ngần khi người dân ở nơi khác mời ông đến giết hổ quấy nhiễu nhân dân. Ông nuôi 12 con chó săn, đi xuyên khắp rừng Cúc Phương giết hổ. Nghe tin thần hổ xám ăn thịt người ở vùng Thạch Quảng, ông đã vác súng phục kích nhiều ngày và bắn thêm được mấy ác hổ. Tiếc rằng, thần hổ xám vẫn biệt tăm tích.

Sau nhiều ngày vào rừng săn hổ, nửa đêm về sáng, ông Tiện về nhà, vừa chợp mắt, thì cả làng náo loạn, vợ con ông khóc lu loa. Người em trai của ông chạy sang nhà khóc rống lên rằng, con gái, tức cháu ruột của ông Trương Văn Tiện vừa bị hai con hổ gớm ghiếc cắn cổ tha đi.

Hôm đó, khoảng 5 giờ sáng, cô cháu gái Trương Thị Sen, 18 tuổi, dậy sớm xay ngô làm bánh. Ngày đó, phụ nữ Mường thường dậy từ 3-4 giờ sáng, xay xong một thúng ngô, rồi mới lên nương làm việc. Trước khi xay ngô, Sen ngồi ở bậc cầu thang phụ, dưới cái chạn (chạn là giàn tre hoặc gỗ sau nhà sàn, nơi rửa ráy, tắm giặt) chải tóc.

Cô đang chải tóc, thì thần hổ xám khổng lồ xông đến đoạt mạng. Nghe tiếng “óe”, người em trai ông Tiện mở cửa chạy ra, thấy hổ xám khổng lồ cắn vào gáy con gái lững thững tha đi. Phía sau nó còn một con hổ rất lớn đi hộ tống.

Nhìn cảnh con hổ cắn con gái tha đi, em trai ông Tiện không dám đuổi theo, bởi nếu đuổi theo, con hổ hộ tống sẽ đoạt nốt mạng ông. Đợi con hổ tha con gái vào sâu trong rừng, ông mới hớt hải thông báo dân làng, rồi chạy sang nhà ông Tiện.

Mọi người nghe kể có 2 con hổ khổng lồ, thì không ai dám ra khỏi nhà. Riêng ông Tiện dắt dao vào lưng, rồi vác súng đuổi theo. Đuổi đến bãi nước, chỗ hổ xám từng ăn thịt bà Trương Thị O, thì thấy thần hổ xám đang xé xác người cháu gái Trương Thị Sen.

Không chút sợ hãi, ông Tiện xông đến ngắm bắn. Súng nổ, thần hổ xám bỏ lại xác, nhảy tót vào rừng. Tuy nhiên, con hổ đi cùng thì không bỏ trốn, mà nó xông thẳng về phía ông Tiện. Con hổ vả một phát, khẩu súng bay đi vài mét. Nó chụp xuống, đè nghiến ông Tiện xuống đất, ra sức vả, cắn.

Mặc dù cú vả của con hổ khiến cánh tay toạc da, nhưng ông Tiện vẫn chống trả quyết liệt. Con hổ há miệng đớp, một tay ông bóp họng, một tay nắm lưỡi nó kéo tuột ra. Con hổ đớp một cái, rụng luôn 3 ngón tay phải của ông Tiện.

Vật nhau một hồi, thì cả người và hổ lăn xuống khe. Khi lăn đến thân cây khổng lồ, đổ ngang dốc, lợi dụng đà lăn, ông Tiện nhanh như sóc, dùng hết sức bình sinh ấn đầu con hổ chúi vào khe cây đổ.

Con hổ bị ấn vào khe, không đứng dậy được. Ông ghì chặt thân không cho nó chui ra. Khi ông Tiện và hổ đánh nhau, dân làng kéo đến, nhưng sợ quá, trèo tót hết lên cây, không ai dám xuống.

Khi ông thông báo đã khống chế được hổ, mọi người vẫn không dám xuống, còn hỏi lại là “đã chắc chắn chưa”. Khi ông Tiện bảo đã chắc chắn rồi, thì mọi người mới dám đến gần.

Mọi người dùng thừng trói con hổ khổng lồ này lại. Mấy người dùng dao chọc vào cổ, nhưng da hổ dai nhoách, dao chọc không ăn thua gì.

Ông Tiện dùng dao nhọn dắt bên hông xiên thẳng vào cổ hổ, khiến da cổ toạc ra, máu chảy ồng ộc. Con hổ rống lên thảm thiết, rồi tắt thở.

Khi con hổ chết, thì ông Trương Văn Tiện cũng lăn ra ngất xỉu vì kiệt sức và mất máu. Một nhóm người chặt nứa ghép thành cáng khiêng ông về. Một nhóm khiêng thi hài cô gái Trương Thị Sen về làng mai táng. Con hổ xám mới xé bụng cô gái, chưa kịp ăn, nên xác Sen vẫn còn nguyên vẹn.

Mọi người khiêng xác be bét máu của ông Tiện về làng đặt ở giữa nhà sàn. Nhìn thân thể bị xé tơi tả bởi hổ, không ai tin ông có thể sống được. Mọi người cùng xẻ thịt con hổ, tính làm ma cho ông. Tuy nhiên, ăn xong hổ, thì ông Tiện tỉnh dậy, nhăn nhó kêu đau. Vậy là ông sống được.

Thầy lang giỏi nhất trong vùng được huy động đến bó thuốc cho ông. Hàng ngày, ông nhai tằm sống để tăng cường sức khỏe. Khi ăn hết hai nong tằm, thì ông khỏe lại như thường, tiếp tục sống đến 83 tuổi. Để trả thù cho hai cô em gái, ông Tiện đã quyết tâm vào rừng giết bằng được thần hổ xám.

Theo lời đồn của người Mường, ngoài lúc ma trành đi theo phục dịch hổ, thì thời gian còn lại ngụ ở nơi bị hổ ăn thịt. Cái vũng đó giờ vẫn còn, nhưng không có nước và cây cối rậm rạp, chẳng có lối đi. Người Mường ở Lệ Cẩm chẳng ai dám lại gần vũng nước và tảng đá đó. Họ sợ bị ma trành bắt mất vía, hoặc dẫn dụ vào rừng cho hổ ăn thịt.

Cái chết của thần hổ

Ông Trương Văn Nhởn dẫn tôi đi vòng vèo quanh những quả đồi, tìm đến đồi Si, quả đồi nằm giáp rừng già rậm rạp. Ngôi mộ ông Trương Văn Tiện, “Võ Tòng diệt hổ” là nấm đất nằm trên đồi.

Đứng trên đồi phóng tầm mắt xuống thung lũng, cây cối rậm rạp, là bãi nước Cồ Cáp cạnh tảng đá lớn, nơi hai người cháu gái của ông bị hổ ăn thịt, cũng là nơi ông từng đánh nhau tay không với hổ, nơi ông giết thần hổ xám khổng lồ, giải thoát cho hàng trăm ma trành oan trái bị hổ biến thành nô lệ.

Chuyện “Võ Tòng” Trương Văn Tiện tiêu diệt thần hổ xám mang màu sắc liêu trai, vừa hư vừa thực. Câu chuyện đó giống như huyền thoại mà những thợ rừng thường kể cho nhau nghe trong những đêm lửa bập bùng nơi rừng già hoang vu.

Câu chuyện qua miệng các cụ già Mường nơi núi rừng hoang vu được thêu dệt nhiều cho thêm phần kỳ bí, hấp dẫn. Nhưng, không thể không công nhận rằng, ông Trương Văn Tiện là một “Võ Tòng diệt hổ” cực kỳ tài ba. Ông đã trở thành nhân vật thần thoại trong vô số những câu chuyện miền sơn nước này.

Theo lời ông Trương Văn Nhởn, thì không ai được chứng kiến tận mắt cuộc tiêu diệt thần hổ xám của ông nội ông, tức ông Trương Văn Tiện. Tuy nhiên, ngày còn nhỏ, ông nội thường kể cho ông Nhởn chuyện giết thần hổ xám.

Hồi ấy, mùa hè năm 1959, đêm 14 trăng sáng vằng vặc, sao đầy trời, nhưng rất nóng nực, chừng nửa đêm, nằm không ngủ được, ông Tiện vác súng vào rừng kiếm con thú về ăn.

Xuống đến chân nhà sàn, ông lại quay lên, dắt theo con dao nhọn và cầm thêm cây lao. Ông Tiện đi dọc đồi Si, vòng xuống thung lũng, rồi lang thang ra vũng nước Cồ Cáp xem có con nai, con hoẵng nào đến uống nước không.

Mon men lại một gốc cây lim lớn, nhìn xuống vũng nước với những bụi lau lác lưa thưa, ông Tiện giật thót mình, khi thấy một cục than đỏ rực đong đưa phía sau bụi lau thưa.

Là thợ săn thiện nghệ, nên nhìn ánh mắt đỏ rực thành tia đó, ông Tiện biết ngay là hổ. Ông tiến về phía bên phải tránh vật cản là bụi lau để quan sát rõ hơn. Không phải đoán mò gì nữa, đó chính là thần hổ xám, con hổ bị chột một mắt bởi thợ săn khét tiếng xứ Thành Yên.

Thần hổ xám đã ăn thịt cả trăm người, giết chết 2 cô cháu gái yêu quý tuổi mới 17-18 của ông Tiện, biến hai thiếu nữ xinh đẹp mơn mởn đó thành con ma trành nơi rừng thiêng nước độc chẳng thể siêu thoát.

Biết đó là thần hổ xám, ông Tiện khá hãi, nhưng nghĩ đến mối thù, ông bình tĩnh hơn, tìm cơ hội giết thần hổ, trừ hại cho dân.

Ông Tiện lách nòng khẩu súng kíp dài qua rễ cây lim già, ngắm trúng con mắt đỏ như cục than của thần hổ xám. Đang định siết cò, thì ông bỗng nghe thấy tiếng cười rúc rích, rõ ràng là tiếng con gái.

Ông Tiện trộm nghĩ, chẳng lẽ là ma? Ông dụi mắt quan sát kỹ, thì thấy một đàn con gái, thân thể trắng muốt, quấn những tấm vải trắng mỏng manh đi lên từ dưới vũng nước Cồ Cáp, đến bên thần hổ xám.

Lúc này, ông Tiện mới biết đó chính là ma trành. Lời đồn của dân gian rằng, khi hổ ăn thịt người, thì người đó biến thành ma trành, hay còn gọi là hổ trành. Những người con gái này bị hổ ăn thịt, bị biến thành ma, không siêu thoát được, mà tiếp tục phải đi theo thần hổ để hầu hạ.

Ông Nhởn chỉ mộ cụ Trương Văn Tiện

Khi những nữ ma trành như những bóng trắng thướt tha di chuyển đến cạnh thần hổ, thì ông Tiện kinh ngạc với hình ảnh trước mắt: Thần hổ xám ngồi bệt như người trên tảng đá với đôi mắt vẫn đỏ rực, hai tay trước huơ huơ như tay người.

Mấy con ma trành đến bên thần hổ hầu hạ. Con thì vạch lưng bắt chấy, con thì bóp vai, con vuốt râu trêu đùa thần hổ.

Khi đó, người dân Thạch Thành vẫn đồn rằng, vào những ngày rằm mùa hạ, trời nóng, trăng sáng, thì thần hổ sẽ đùa giỡn với ma trành.

Lời đồn ấy ông Tiện cho là tào lao, nhưng lúc này, ông mới tin là thật. Con hổ đã thành tinh, đã thành thần hổ, vô cùng khôn ngoan, nên bao nhiêu thợ săn đã mất mạng mà vẫn không giết được nó.

Kẻ thù đang ở trước mặt, cơ hội trả thù, trừ hại cho dân chỉ còn gang tấc, nên ông Tiện bình tĩnh, kiểm tra lại súng, đạn, thấy mọi thứ đều ổn, thì ông quyết định bóp cò.

Tiếng súng nổ đinh tai, xé toạc màn đêm yên tĩnh. Tiếng hổ gầm khiến cả làng Lệ Cẩm thức giấc. Khói súng tan, nhìn về phía bụi lau, không thấy màu đỏ rực như hòn than của mắt hổ đâu nữa. Như vậy, phát đạn của ông đã trúng mắt, xuyên vào đầu thần hổ xám. Tuy nhiên, quan sát kỹ lại, thì ông Tiện thấy khối xám xịt đang phi về phía mình với tốc độ vũ bão.

Ông Tiện quăng súng, rút cây lao, nhằm thẳng về phía thần hổ khổng lồ đang đà lao tới, phóng một cú trời giáng. Cây lao xé gió, cắm phập vào ức hổ xám khổng lồ. Thần hổ xám như một đống thịt khổng lồ, theo đà lao, cắm vào gốc cây lim già, nằm giãy đành đạch, thở hồng học, máu tuôn xối xả.

Quyết không để thần hổ xám có cơ hội nào, ông Tiện rút dao đâm thủng tim, phổi, cắt đứt họng. Thần hổ xám hôi rình nằm chết thảm khốc trên vũng máu. Ông Tiện dùng dao cắt đứt đầu hổ, quăng xuống vũng Cồ Cáp. Ông đo bằng bước chân, thấy mình hổ dài 4 bước, tức khoảng 4 mét. Đó là con hổ to chưa từng có.

Giết hổ xong, ông Tiện chạy về làng báo với mọi người. Tuy nhiên, không ai dám vào rừng lúc trời đang tối. Sáng hôm sau, phải đến 8 giờ, mọi người mới tổ chức vào vũng Cồ Cáp. Thế nhưng, điều lạ lùng là không thấy xác thần hổ xám đâu, mà chỉ thấy vũng máu đen sì. Mọi người nhảy xuống vũng nước mò, cũng không thấy đầu thần hổ. Quanh vũng nước, có rất nhiều dấu chân hổ lớn, phải đến cả chục con. Mọi người tin rằng, bầy hổ đã tha xác thần hổ xám đi nơi khác.

Câu chuyện diệt thần hổ xám của cụ Tiện có người tin, người không, nhưng có một sự thực, là từ năm 1959 về sau, người dân khắp vùng Thạch Thành không gặp thần hổ xám nữa, và cũng không có ai bị thần hổ xám ăn thịt. Chuyện về ma trành cũng ít dần và giới trẻ người Mường xứ Thạch Thành cũng không còn biết đến huyền thoại về ma trành nữa.

Dương Phạm