Vô sinh ở nam giới: điểm danh những nguyên nhân phổ biến nhất

Theo các bác sĩ Bệnh viện đa khoa Medlatec, giống như ở nữ giới, chức năng sinh sản của nam giới chịu ảnh hưởng của rất nhiều yếu tố. Để có thể cùng đối tác của mình mang thai, người đàn ông cần đảm bảo các điều kiện sau:

Sản xuất được tinh trùng khỏe mạnh: Việc hình thành và hoàn thiện cơ quan sinh dục nam giúp người đàn ông thực hiện được việc này. Đặc biệt là ít nhất một trong hai tinh hoàn phải hoạt động hiệu quả, cùng với hormone FSh và LH cơ thể tạo ra để duy trì việc sản xuất tinh trùng đều đặn, khỏe mạnh.

Hình minh họa.

Số lượng tinh trùng có trong tinh dịch: Số lượng tinh trùng trong tinh dịch quá thấp sẽ làm giảm khả năng tinh trùng được thụ tinh với trứng, gây vô sinh, hiếm muộn ở nam giới.

Tinh trùng có thể di chuyển và đảm bảo được chức năng: Tinh trùng di chuyển chậm, không di chuyển hoặc bị dị tật cấu trúc đều làm giảm tỉ lệ tiếp cận trứng và thụ tinh.

Bất cứ vấn đề nào xảy ra, nam giới đều có thể bị vô sinh, hiếm muộn. Tình trạng bệnh lý này được chia thành 2 nhóm là: vô sinh nguyên phát ở nam giới chưa từng có con và vô sinh thứ phát ở nam giới đã từng có con trước ít nhất 1 năm. Nguyên nhân gây ra tình trạng này và cách điều trị là khác nhau.

Nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới

Có nhiều nguyên nhân được xác định gây vô sinh ở nam giới¸ được chia thành các nhóm sau:

Nguyên nhân bệnh lý

Các bệnh lý hoặc vấn đề sức khỏe sau có thể làm cản trở khả năng sinh sản của nam giới như:

Nhiễm trùng: Nhiều bệnh lý nhiễm trùng thông thường lẫn nhiễm trùng qua đường tình dục như HIV, lậu, quai bị,… đều có thể ảnh hưởng đến chức năng sinh sản nam giới. Cụ thể, chúng tác động đến khả năng sản xuất tinh trùng, sức khỏe và khả năng di chuyển của tinh trùng trong ống tinh hoàn.

Chấn thương hoặc can thiệp điều trị gây ảnh hưởng tới vấn đề xuất tinh: Một số bệnh lý tại chỗ hoặc toàn thân như: chấn thương cột sống, bệnh niệu đạo, tuyến tiền liệt, phẫu thuật tại bàng quang, đái tháo đường,… có thể gây xuất tinh ngược. Khi đạt cực khoái, thay vì tinh trùng được phóng thích ra khỏi đầu dương vật, nam giới gặp tình trạng này sẽ xuất tinh ngược vào bàng quang.

Giãn tĩnh mạch thừng tinh: Đây là tình trạng tĩnh mạch dẫn lưu cho tinh hoàn bị kéo dãn, là nguyên nhân hàng đầu gây vô sinh ở nam giới. Giãn tĩnh mạch thừng tinh được cho là liên quan tới yếu tố nhiệt độ trong tinh hoàn.

Khối u: Một trong những nguyên nhân khác của vô sinh là khối u chèn ép, gây ảnh hưởng lên cơ quan sinh sản. Ngoài ra, những người điều trị phẫu thuật, xạ trị, hóa trị ung thư cũng thường bị suy giảm khả năng sinh sản.

Mất cân bằng nội tiết tố: Tình trạng thường gặp là cơ thể tiết lượng testosterone thấp khiến quá trình tạo tinh trùng bị ảnh hưởng, thường do rối loạn chức năng nội tiết của tinh hoàn hoặc các cơ quan khác như: tuyến yên, tuyến giáp, vùng dưới đồi, tuyến thượng thận.

Tinh hoàn không di chuyển xuống: Đây là dị tật trong quá trình phát triển bào thai, khi một hoặc hai tinh hoàn không đi xuống bìu, khiến chúng bị tiêu hủy và khả năng sinh sản bị ảnh hưởng.

Xuất hiện kháng thể kháng tinh trùng: Khi hệ thống miễn dịch tưởng nhầm tinh trùng là tác nhân gây bệnh sẽ tiết kháng thể kháng tinh trùng và tiêu diệt chúng.

Rối loạn di truyền: Các hội chứng rối loạn di truyền như: Kallmann, Klinefelter, xơ nang, Kartagener… đều ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của cơ quan sinh dục nam.

Tắc nghẽn ống dẫn tinh: Đây cũng là nguyên nhân thường gặp gây vô sinh ở nam giới, tổn thương và tắc nghẽn có thể do chấn thương, phẫu thuật, biến chứng nhiễm trùng hoặc do bệnh di truyền, xơ nang. Việc tắc nghẽn ống dẫn tinh hoặc bất cứ bộ phận nào như: ống dẫn lưu tinh hoàn, mào tinh, trong tinh hoàn đều ảnh hưởng đến việc dẫn tinh.

Quan hệ tình dục vợ chồng gặp nhiều vấn đề: Nam giới vô sinh cũng thường do các vấn đề gặp phải về quan hệ tình dục như: rối loạn cương dương, xuất tinh sớm, đau khi giao hợp, tâm lý bất thường,…

Bệnh Celiac: Đây là bệnh lý rối loạn tiêu hóa do sự nhạy cảm với gluten, bệnh có thể khắc phục cải thiện bệnh bằng chế độ ăn uống phù hợp. Tuy nhiên, để kéo dài, đây cũng là nguyên nhân dẫn đến vô sinh nam.

Nguyên nhân do lối sống

Thực tế lối sống không khoa học, đặc biệt là các thói quen gây hại sau đều có thể là nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới:

Hút thuốc lá: Người hút thuốc lá thường sản xuất lượng tinh trùng kém hơn so với người bình thường, kể cả hút thuốc lá chủ động lẫn thụ động.

Sử dụng ma túy: Cocaine chứa trong các chế phẩm này làm giảm sản sinh tinh trùng và chất lượng của chúng.

Uống rượu: Uống nhiều rượu làm giảm tiết testosterone, giảm sản xuất tinh trùng và các vấn đề sinh sản khác.

Stress, căng thẳng: Tình trạng tâm lý này gây ảnh hưởng tới các hormone cần thiết để sản xuất tinh trùng cũng như các vấn đề tình dục khác.

Cân nặng: Béo phì là nguyên nhân gây ra rối loạn hormone, làm giảm khả năng sinh sản.

Nguyên nhân môi trường

Nam giới tiếp xúc nhiều, thường xuyên với các yếu tố môi trường nhất định có thể làm giảm chức năng sinh sản như: Kim loại nặng: thủy ngân, chì; Hóa chất công nghiệp độc hại: Toluene, Benzene, xylene, thuốc diệt cỏ, vật liệu sơn, thuốc trừ sâu...; tia X hoặc bức xạ; làm việc trong môi trường nhiệt độ cao, thường xuyên xông hơi hoặc mặc quần áo bó sát.

Các yếu tố này đều làm giảm số lượng và chất lượng tinh trùng, gây khó khăn cho việc thụ tinh.

Theo Văn Thành/VTV