Vỡ đập cấp nước cho Crimea, Nga-Ukraine tuyên bố trái ngược

Toàn cảnh đập Nova Kakhovka bị vỡ ở vùng Kherson, Ukraine ngày 6 tháng 6 năm 2023 trong ảnh chụp màn hình cắt lấy từ video. Ảnh: Reuters.

Một dòng nước lũ tràn qua lỗ hổng trong con đập Nova Kakhovka trên sông Dnipro ngăn cách lực lượng Nga và Ukraine ở miền Nam Ukraine hôm 6/6, làm ngập một khu vực chiến sự và buộc dân làng phải sơ tán.

Ukraine cáo buộc Nga cho nổ tung con đập trong khi giới chức Nga đưa ra những giải thích khác nhau, một số đổ lỗi cho việc Ukraine pháo kích, những người khác cho rằng con đập tự vỡ.

Đập Nova Kakhovka cung cấp nước cho bán đảo Crimea và nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia, đều nằm dưới sự kiểm soát của Nga. Hồ chứa lớn dài 240 km và rộng tới 23 km.

Việc vỡ đập kéo theo thảm họa nhân đạo mới ở trung tâm khu vực chiến sự và làm thay đổi chiến tuyến ngay khi Ukraine mở cuộc phản công quân đội Nga.

Nga đã kiểm soát con đập từ đầu cuộc chiến, mặc dù các lực lượng Ukraine tái kiểm soát phía Bắc của dòng sông vào năm ngoái. Cả hai bên lâu nay vẫn cáo buộc bên kia lên kế hoạch phá hủy nó.

"Những kẻ khủng bố Nga. Việc đập thủy điện Kakhovka bị phá hủy chỉ khẳng định với toàn thế giới rằng chúng phải bị trục xuất khỏi mọi ngóc ngách trên đất Ukraine," Tổng thống Volodymyr Zelensky viết trên ứng dụng Telegram.

Nga đã "thực hiện một vụ nổ bên trong cấu trúc" của con đập. "Khoảng 80 khu định cư nằm trong vùng lũ lụt," ông Zelensky khẳng định.

Thống đốc vùng Kherson của Ukraine do Nga bổ nhiệm đã cáo buộc Kiev tấn công con đập bằng tên lửa để đánh lạc hướng sự chú ý khỏi "thất bại trong cuộc phản công" của Ukraine ở phía đông. Trong khi một số quan chức khác do Nga hậu thuẫn cho biết con đập tự vỡ do bị hư hại trước đó.

Hồ chứa rộng lớn phía trên con đập cung cấp nước ngọt cho những vùng đất nông nghiệp rộng lớn, bao gồm cả bán đảo Crimea mà Nga tuyên bố sáp nhập vào năm 2014. Hồ chứa này cũng cung cấp nước làm mát cho nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu, nằm trên lãnh thổ do Nga kiểm soát.

Cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hợp Quốc cho biết trên Twitter rằng họ đang theo dõi chặt chẽ tình hình, nhưng "không có nguy cơ an toàn hạt nhân ngay lập tức tại nhà máy".

Tập đoàn năng lượng hạt nhân quốc gia Nga Rosatom cũng cho biết vụ vỡ đập hiện không gây ra mối đe dọa nào đối với nhà máy và cho biết tình hình đang được theo dõi.

Liên Hà