Vĩnh Phúc: Khó khăn trong dồn điền đổi thửa ở xã Phú Xuân

Nhiều cánh đồng rộng lớn ở xã Phú Xuân thời gian gần đây rơi vào tình trạng bị người dân bỏ hoang cho cỏ mọc, hoặc trở thành bãi chăn thả gia súc. Nguyên nhân của hiện tượng lãng phí tài nguyên đất canh tác trên có một phần nguyên nhân xuất phát từ “mâu thuẫn” trong quá trình thực hiện dồn điền đổi thửa. Nhiều nông dân chưa chấp nhận phương án dồn điền đổi thửa mà các cơ quan chức năng tại địa phương tiến hành.

Việc đồng ruộng bị bỏ hoang cho cỏ mọc với diện tích lớn cả trăm ha ở xã Phú Xuân rất lãng phí...

Được biết, xã Phú Xuân có diện tích đất tự nhiên hơn 531ha, trong đó diện tích đất nông nghiệp đưa vào sản xuất là 322ha. Toàn xã có 2.063 hộ với 7.822 khẩu. Thực hiện công tác dồn thửa đổi ruộng, theo kế hoạch từ năm 2018, xã đã đăng ký với tỉnh triển khai 250ha và đến tháng 1-2020, Phú Xuân đã thực hiện được 260ha, vượt hơn so với kế hoạch.

Trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Văn Mậu, Chủ tịch UBND xã Phú Xuân cho biết, chủ trương dồn điền đổi thửa, là chủ chương đúng đắn của Đảng và Nhà nước. Tại địa phương, chủ trương dồn thửa đổi ruộng đã được triển khai nhưng đang vấp phải tình trạng, có những gia đình không nhận ruộng, để ruộng bị bỏ hoang đã 3 vụ.

Sau thời gian nỗ lực và quyết tâm của các cấp chính quyền địa phương, công tác dồn thửa đổi ruộng ở Phú Xuân đã cơ bản hoàn thành, tuy nhiên, vẫn còn một số người dân không nhận ruộng sản xuất, diện tích ruộng đồng bị bỏ hoang lớn, ước tính lên đến cả trăm ha (130-150 ha). Nhiều trường hợp không nhận đất ruộng đưa ra lý do, họ không muốn góp đất làm mương và đường nội đồng, yêu cầu phải làm xong hệ thống điều tiết nước đồng thời xử lý vi phạm đất đai ở trong phạm vi diện tích dồn thửa và ngoài diện tích dồn thửa. Đồng thời, yêu cầu… không làm bãi rác (3.600m2) vì sợ ô nhiễm, hủy bỏ một số tuyến đường nội đồng... thì họ mới nhận ruộng để canh tác.

Việc không nhận ruộng đất canh tác diễn ra nhiều nhất ở thôn Can Bi 1, Can Bi 2 của xã Phú Xuân (các khu vực người dân có nghề thu mua đồng nát sắt vụn, buôn bán đồ gia dụng cũ hỏng…). Hai thôn Can Bi 1, Can Bi 2, có 652 hộ có diện tích canh tác tham gia dồn thửa đổi ruộng, đến tháng 7-2020, có 310 hộ của hai thôn đã ký nhận ruộng đã dồn thửa và đã họp bốc thăm. Tuy nhiên, một thực tế đang xảy ra là 310 hộ đã nhận ruộng nhưng không tổ chức sản xuất gieo cấy được vì lý do… các hộ chưa ký nhận ruộng ngăn cản không cho tổ chức sản xuất và yêu cầu xã chia lại từ đầu.

Nhiều người dân chưa ký nhận ruộng đất ở thôn Can Bi 1, Can Bi 2 cũng cho biết lý do họ chưa nhận ruộng vì cho rằng có sự thiếu công bằng – nhiều khoảnh ruộng có vị trị thuận lợi, dễ canh tác, gần đường giao thông, trong khi nhiều khoảnh khác rơi vào tình thế bất lợi, kém màu mỡ, khó canh tác… Mặt khác, sau khi dồn thửa, diện tích mỗi sào ruộng (mỗi sào Bắc Bộ 360m2) giảm 28m2 và sau này, xã Phú Xuân xác định lại giảm còn 19,2 m2/sào nhưng dân vẫn không chấp nhận. Mặc dù việc giảm diện tích, đã được cơ quan chức năng giải thích rằng, khi thực hiện chủ trương dồn thửa đổi ruộng, người dân phải chấp nhận thực tế phải bớt một phần đất ruộng đồng ra để làm mương, làm máng dẫn nước, đắp bờ (quy mô lớn hơn so với trước khi dồn thửa đổi ruộng)... nên diện tích ruộng của người dân phải giảm. Thậm chí ở địa phương còn xảy ra tình trạng người dân chưa nhận ruộng vì lý do sợ bị hàng xóm cho rằng “không đoàn kết đấu tranh” rồi xa lánh “tẩy chay” mỗi khi gia đình có việc hiếu hỉ, giỗ tết…

Thực tế cho thấy, tại xã Phú Xuân, khi thực hiện dồn thửa đổi ruộng hầu hết các hộ dân đều cam kết đồng ý bởi đây là chủ trương đúng, tạo điều kiện để người dân đưa cơ giới hóa vào sản xuất nông nghiệp, khai thác hiệu quả nguồn lợi đất canh tác, tiết kiệm công sức của người dân, hình thành vùng sản xuất nông nghiệp tập trung, phù hợp với xu thế phát triển.

Sỹ Hào