Vịnh Hạ Long và những bộn bề sai phạm trong công tác quản lý

Tỉnh Quảng Ninh vượt quyền Bộ TN&MT

Vịnh Hạ Long là tài sản chung của toàn nhân loại, được Nhà nước xếp hạng là Di tích quốc gia đặc biệt, được UNESCO công nhận là di sản thiên nhiên thế giới. Tuy nhiên, công tác quản lý di sản này của các cấp chính quyền tỉnh Quảng Ninh lại hết sức tùy tiện, để xảy ra nhiều sai phạm trong thời gian dài nhưng chậm phát hiện, xử lý.

Trước tiên phải kể tới Dự án Nuôi cấy, chế tác, kinh doanh ngọc trai trên Vịnh Hạ Long do Công ty Cổ phần Ngọc trai Hạ Long làm chủ đầu tư. Theo kết luận của Thanh tra tỉnh Quảng Ninh, Sở Tài nguyên và Môi trường (Sở TN&MT) đã tham mưu cho UBND tỉnh Quảng Ninh giao 24,3ha diện tích khu vực biển cho Công ty Cổ phần Ngọc trai Hạ Long tiếp tục thực hiện dự án khi chưa thực hiện chấm dứt việc cho Công ty Cổ phần xuất khẩu thủy sản II thuê đất mặt nước, chưa đảm bảo trình tự, thủ tục theo quy định tại Điều 53 Luật Đất đai 2013.

Thanh tra tỉnh Quảng Ninh phát hiện nhiều tồn tại, sai phạm trong công tác quản lý Vịnh Hạ Long của các cấp chính quyền tỉnh Quảng Ninh.

Tại thời điểm thanh tra, dự án nói trên triển khai từ năm 1998 nhưng chưa thực hiện đầy đủ các thủ tục về môi trường (ĐTM), không đúng quy định tại điểm b, khoản 1, Điều 18 Luật Bảo vệ môi trường năm 2014.

Nghiêm trọng hơn, Sở TN&MT còn tham mưu cho UBND tỉnh Quảng Ninh vượt quyền Bộ TN&MT, tùy tiện giao khu vực biển cho Công ty Cổ phần Ngọc trai Hạ Long thực hiện dự án trong vùng Vịnh Hạ Long nhưng nằm ngoài khu vực biển 3 hải lý, không đúng quy định tại Điều 10, Nghị định số 51/2014/NĐ-CP ngày 21/5/2014 của Chính phủ.

Nguyên nhân chủ quan được Thanh tra tỉnh Quảng Ninh chỉ ra là, các cơ quan chức năng gồm UBND TP Hạ Long, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long, Sở TN&MT chưa chủ động thực hiện toàn diện chức năng nhiệm vụ được giao, chưa thu thập, cập nhật hồ sơ liên quan đến Bản đồ đường mép nước thấp nhất trung bình nhiều năm, vùng biển cách đường mép nước biển thấp nhất trung bình nhiều năm một khoảng 3 hải lý để tham mưu cho UBND tỉnh Quảng Ninh giao khu vực biển cho Công ty Cổ phần Ngọc trai Hạ Long theo đúng quy định.

Khi được tập huấn và nhận được các hồ sơ, tài liệu liên quan đến bản đồ đường mép nước biển thấp nhất trung bình nhiều năm, vùng biển cách đường mép nước biển thấp nhất trung bình nhiều năm, Sở TN&MT chưa kịp tham mưu cho UBND tỉnh có văn bản báo cáo Bộ TN&MT để giao khu vực biển ngoài 3 hải lý cho Công ty Cổ phần Ngọc trai Hạ Long theo quy định.

Biết chỉ đạo sai nhưng… vẫn hướng dẫn

Đối với dự án Khu bảo tồn động, thực vật Vịnh Hạ Long trên đảo Soi Sim (giai đoạn 2015-2019), do Công ty TNHH MTV Soi Sim làm chủ đầu tư. Trước đó, dự án này do Công ty Cổ phần dịch vụ Vịnh Hạ Long làm chủ đầu tư và chuyển nhượng lại cho Công ty TNHH MTV Soi Sim theo Văn bản số 631/UBND-XD5 ngày 3/2/2016, của UBND tỉnh Quảng Ninh.

Theo kết luận của Thanh tra tỉnh Quảng Ninh, ngày 3/11/2014, UBND tỉnh Quảng Ninh có Văn bản số 6190/UBND-QLĐĐ1, giao Ban Quản lý Vịnh Hạ Long (đơn vị quản lý Vịnh Hạ Long) ký hợp đồng cho Công ty Cổ phần Du lịch Vịnh Hạ Long thuê môi trường rừng trên đảo Soi Sim để thực hiện dự án; Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Sở NN&PTNT) hướng dẫn Ban Quản lý Vịnh Hạ Long ký hợp đồng thuê môi trường rừng…

Trên cơ sở chỉ đạo của UBND tỉnh và hướng dẫn của các đơn vị, ngày 22/8/2015, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đã ký Hợp đồng cho Công ty Cổ phần dịch vụ Vịnh Hạ Long thuê 147.173m2 trên đảo Soi Sim, thời hạn 50 năm.

Qua thanh tra, Thanh tra tỉnh Quảng Ninh phát hiện: Đối với 147.173m2 đất tại khu vực đảo Soi Sim, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long chưa được UBND tỉnh Quảng Ninh giao đất, giao khu vực biển, giao rừng, cho thuê rừng theo quy định; UBND tỉnh Quảng Ninh không ủy quyền cho Ban Quản lý Vịnh Hạ Long thực hiện việc giao mặt bằng.

Do vậy, việc Ban Quản lý Vịnh Hạ Long thực hiện cho thuê môi trường rừng và bàn giao mặt bằng cho Công ty Cổ phần dịch vụ Vịnh Hạ Long theo chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Ninh và hướng dẫn của Sở NN&PTNT là không đúng thẩm quyền, chưa đúng quy định tại Điều 8, Nghị định số 99/2010/NĐ-CP ngày 24/9/2020.

Việc Sở NN&PTNT có văn bản hướng dẫn Ban Quản lý Vịnh Hạ Long ký hợp đồng thuê môi trường rừng với chủ đầu tư trên cơ sở chỉ đạo của UBND tỉnh tại Văn bản số 6190/UBND-QLĐĐ1 ngày 3/11/2014, dù biết nội dung chỉ đạo của UBND tỉnh chưa đảm bảo đúng quy định là chưa làm hết trách nhiệm của cơ quan tham mưu.

Ngoài ra, Thanh tra tỉnh Quảng Ninh còn xác định, Công ty TNHH MTV Soi Sim chưa chi trả giá trị còn lại đối với tài sản hình thành từ ngân sách Nhà nước trên đảo Soi Sim là 1,22 tỷ đồng; dự án chậm tiến độ 42 tháng so với giấy chứng nhận đầu tư…

Nguyên nhân chủ quan là do UBND TP Hạ Long, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long, Sở TN&MT, Sở NN&PTNT, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Ban Xúc tiến và hỗ trợ đầu tư chưa thực hiện hết chức năng nhiệm vụ được giao, nên chưa phát hiện sai sót trong quá trình tham mưu cho UBND tỉnh Quảng Ninh...

Báo Công lý sẽ tiếp tục thông tin.