Vĩnh biệt Giáo sư dân tộc học Phan Hữu Dật

Giáo sư Phan Hữu Dật...

Lễ viếng và lễ truy điệu Giáo sư Phan Hữu Dật đã diễn ra sáng 21/4, tại Nhà tang lễ Quốc gia, số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội.

Giáo sư Phan Hữu Dật sinh ngày 1/6/1928, nguyên quán tỉnh Thừa Thiên - Huế, sinh sống tại Hà Nội. Ông tốt nghiệp đại học chuyên ngành Dân tộc học, tại Khoa Lịch sử, Đại học Tổng hợp Quốc gia Moskva mang tên M. V. Lomonosov, Liên bang Nga (MGU) năm 1961.

Ông nhận bằng Tiến sĩ Sử học tại Khoa Lịch sử (MGU) năm 1963 và được công nhận chức danh Giáo sư năm 1996, được tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân năm 2008.

Giáo sư Phan Hữu Dật từng được trao Huân chương Kháng chiến chống Pháp hạng Nhì (1957) và hạng Ba (1964), Huân chương chống Mỹ cứu nước hạng Nhì (1985), Huân chương Lao động hạng Ba (1985), Huân chương Lao động hạng Nhất (1998), Huy hiệu 70 năm tuổi Đảng, Giải thưởng Nhà nước về Khoa học và Công nghệ (2005) cùng nhiều huy chương và kỷ niệm chương khác.

Hơn nửa thế kỷ tham gia giảng dạy và nghiên cứu khoa học, Giáo sư – Nhà giáo Nhân dân Phan Hữu Dật đã trở thành một chuyên gia đầu ngành về Nhân học của nước nhà. Trên 100 công trình nghiên cứu đã được công bố của Giáo sư Phan Hữu Dật đề cập đến các vấn đề cốt lõi trong nghiên cứu Dân tộc học.

Ông đưa ra các vấn đề lý thuyết trong nghiên cứu đến việc tổng kết các vấn đề nghiên cứu Dân tộc học ở nước ta; từ Dân tộc học Việt Nam đến các vấn đề dân tộc học trên thế giới; từ văn hóa và phát triển đến yêu cầu đào tạo và nghiên cứu Dân tộc học phục vụ cho việc hoạch định và thực hiện đường lối, chính sách dân tộc. Những vấn đề nghiên cứu của ông đã đặt nền tảng cho sự phát triển nền Dân tộc học Việt Nam.

Ông là người Việt Nam đầu tiên soạn giáo trình “Cơ sở Dân tộc học” (1973) phục vụ cho việc nghiên cứu và giảng dạy. Trên nền tảng nghiên cứu cơ bản, những công trình nghiên cứu khoa học của Giáo sư Phan Hữu Dật đã đặc biệt chú trọng nghiên cứu, tổng kết về lý luận, chính sách dân tộc ở nước ta trong lịch sử và hiện tại.

Với cương vị là nhà giáo, Giáo sư Phan Hữu Dật đã tham gia đào tạo hàng nghìn cử nhân Dân tộc học và Sử học, hướng dẫn hàng chục nghiên cứu sinh bảo vệ thành công luận án tiến sĩ.

Trên phương diện quản lý, Giáo sư Phan Hữu Dật còn góp lớn cho sự phát triển của Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội: là Chủ nhiệm Khoa Lịch sử (1970-1975), Chủ nhiệm Bộ môn Dân tộc học (1986-1988), Phó Hiệu trưởng (1977-1981), Quyền Hiệu trưởng (1981-1985) và Hiệu trưởng Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội (1985-1988).

Ông ra đi nhưng một số sách chuyên khảo của giáo sư Phan Hữu Dật vẫn còn sống mãi với chúng ta như: Văn hóa lễ hội của các dân tộc ở Đông Nam Á (1992); Lễ cầu mùa của các dân tộc ở Việt Nam (1994); Văn hóa Thái Việt Nam (viết chung với Cầm Trọng, 1995); Phương sách dùng người của cha ông ta trong lịch sử (1998); Một số vấn đề về Dân tộc học Việt Nam (1998); Góp phần nghiên cứu Dân tộc học Việt Nam(2003)...

Nam Phương