Vinafood 2 và phi vụ 'hô biến' đất vàng công sản ở Sài Gòn

Liên doanh với đại gia bất động sản nhiều tai tiếng “thôn tính” đất vàng

Khu đất vàng thuộc diện công sản tọa lạc tại số 33 Nguyễn Du và 34 - 36 - 42 đường Chu Mạnh Trinh, P.Bến Nghé, Q.1, từng do Cty TNHH MTV Tổng công ty Lương thực miền Nam (Vinafood 2) thuộc Bộ NN&PTNN quản lý, sử dụng. Thanh tra Chính phủ từng có kết luận thanh tra cho thấy những sai phạm nghiêm trọng xảy ra tại Vinafood 2, trong đó có đề cập việc "hô biến" công sản khu đất vàng nói trên nhưng đến nay, việc xử lý hậu quả còn chậm chạp, bỏ ngỏ.

Khu 'đất vàng' nằm gần ngã tư Chu Mạnh Trinh - Nguyễn Du, quận 1 TP.HCM

Được biết, Vinafood 2 thành lập năm 1976, là doanh nghiệp Nhà nước có tiếng về kinh doanh lúa gạo. Cuối tháng 9/2015, Thanh tra Chính phủ sau quá trình thanh tra đã có kết luận cho thấy việc làm ăn bết bát, nhiều sai phạm của Vinafood 2 và các đơn vị trực thuộc, dẫn đến việc thua lỗ kéo dài, gây thất thoát tài sản Nhà nước.

Riêng lô đất vàng tại số 33 Nguyễn Du và 34, 36, 42 đường Chu Mạnh Trinh (Q.1) mà Vinafood 2 tiếp quản, sử dụng từ sau giải phóng đến nay, được bố trí làm nhà ở của cán bộ - nhân viên Vinafood 2. Khu đất có tổng diện tích 6.274m vuông, được UBND TP.HCM cấp giấy chứng nhận QSDĐ vào năm 2010. Đến năm 2008, khu đất được phê duyệt chủ trương giải tỏa làm dự án khách sạn cao cấp – cao ốc văn phòng và trung tâm thương mại cho thuê.

Thời điểm năm 2008, giá trị quyền sử dụng đất và giá trị công trình xây dựng trên được 1 số cơ quan quản lý Nhà nước tính để làm căn cứ nộp tiền chuyển quyền sử dụng đất, xác định là hơn 633 tỷ đồng.

Đến giai đoạn đầu năm 2015, Vinafood 2 họp hội đồng thành viên, ban hành nghị quyết thống nhất chủ trương liên kết với Cty TNHH Thương mại - Quảng cáo - Xây dựng - Địa ốc Việt Hân, thành lập công ty TNHH hai thành viên thực hiện dự án.

Sau đó hai bên thỏa thuận cho ra đời liên doanh là Cty Việt Hân Sài Gòn, vốn điều lệ 800 tỷ đồng, trong đó Vinafood 2 góp 20% bằng toàn bộ giá trị tài sản trên đất và một phần giá trị quyền sử dụng khu đất; 80% còn lại Cty Việt Hân góp bằng tiền mặt. Được biết, Cty Việt Hân gắn với tên tuổi đại gia Đinh Trường Chinh, trong thời gian gần đây liên tiếp bị chính quyền các tỉnh, thành thu hồi dự án do chậm triển khai.

Đáng nói, 7 năm sau nhưng giá trị khu đất vẫn được tính với giá hơn 633 tỷ đồng như thời điểm năm 2008. Lúc này có 2 đơn vị đề nghị tham gia dự án, với giá trị cao hơn nhưng lựa chọn nhà đầu tư là do Vinafood 2 tự quyết.

Trong nghị quyết và nhiều văn bản mà Vinafood 2 báo cáo, giải trình tới Bộ NN&PTNN, UBND TP.HCM cũng như cơ quan quản lý Nhà nước đề cập, chi phí đền bủ giải tỏa, di dời 34 hộ dân đang sống tại khu đất do Cty TNHH hai thành viên chi trả. Đặc biệt Vinafood 2 sẽ thoái 20% vốn góp trong Cty TNHH hai thành viên sau khi được phê duyệt dự án và phía Cty TNHH hai thành viên cam kết mua lại, không thấp hơn giá vốn ban đầu khi góp vốn.

Có thể nói Vinafood 2 đã có kế hoạch thoái vốn từ trước khi có thỏa thuận hợp tác với Cty Việt Hân, đây thực chất là hình thức lách luật bán công sản 'đất vàng' giá rẻ, từ đó dễ dàng rơi vào tay tư nhân.

Kết luận sai đã rõ nhưng “quên” xử lý.

Một cán bộ Thanh tra Chính phủ phân tích, qua các vụ án liên quan đến đất đai gần đây đã lộ rõ chiêu thức “xẻ thịt” đất công sản. Đó là doanh nghiệp Nhà nước được giao sử dụng sẽ xin chủ trương, dự án khai thác đất công, sau đó mang góp vốn, hợp tác với đối tác bên ngoài và màn cuối là thoái vốn.

Khu đất có vị thế đắc địa tại trung tâm thành phố. Ảnh: VR

Lúc này công sản nghiễm nhiên rơi vào tay tư nhân, hoàn toàn không thực hiện các bước đấu thầu, chào giá công khai, minh bạch…Hình thức liên kết và quy trình khá chặt chẽ, nhưng thực tế là 'chiêu thức' lách các quy định Nhà nước.

Trong vụ “xẻ thịt” công sản này, ban đầu Vinafood 2 có đề cập rõ trong các văn bản: chi phí đền bủ giải tỏa, di dời 34 hộ dân đang sống tại khu đất do Cty TNHH hai thành viên, tức Cty Việt Hân Sài Gòn, chi trả. Nhưng tháng 10/2005, Vinafood 2 lại ban hành nghị quyết có sự thay đổi 'không hề nhẹ' là khoản chi phí đền bù, giải tỏa 68 tỷ đồng lại lấy từ tài sản Cục Quản lý công sản thuộc Bộ Tài chính.

Trong kết luận thanh tra của Bộ NN&PTNN nêu việc “hô biến” khoản chi phí đền bù, giải tỏa cho 34 hộ dân trên khu đất vàng trên, ngân sách Nhà nước bị thất thoát (80%), tương đương với 54 tỷ đồng. Thanh tra của Bộ cũng chỉ ra, các bước mà Vinafood 2 thực hiện trong các quá trình liên quan đến khu đất vàng là sai với nội dung các nghị quyết đã ban hành, sai với tinh thần chỉ đạo của Bộ NN&PTNN, trái chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Thanh tra cho rằng trách nhiệm các sai phạm trên thuộc về Hội đồng thành viên Tổng Cty tại thời điểm ban hành các văn bản, Tổng giám đốc Cty, trưởng các phòng chức năng.

Sai phạm của Vinafood 2 trong vụ việc “xẻ thịt” công sản ngay giữa trung tâm Sài Gòn đã bị Thanh tra Chính phủ, Thanh tra Bộ N&PTNN chỉ rõ. Nhưng việc xử lý trách nhiệm đối với các tập thể, cá nhân liên quan lại quá chậm chạp; ngay cả 1 số vụ việc có dấu hiệu hình sự đã được chuyển cơ quan điều tra.

Phước An